สมรรถนะความเป็นผู้ประกอบการเกษตรของเกษตรกรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว สมรรถนะความเป็นผู้ประกอบการเกษตรของเกษตรกรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์สภาพการประกอบอาชีพของกลุ่มเกษตรกรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว และ 2) วิเคราะห์สมรรถนะความเป็นผู้ประกอบการเกษตรของกลุ่มเกษตรกรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตเกษตรกรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว จำนวน 14 คน 2 วิสาหกิจชุมชน คือ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวหอมมะลิเพชรทุ่งกุลาร้องไห้ อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด และวิสาหกิจชุมชนแปลงนาสะอาด อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แนวคำถามในการสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง บันทึกการสังเกต และผู้วิจัย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรชาวนามีศักยภาพในการบริหารจัดการกิจกรรมเพาะปลูกข้าว การแปรรูปผลผลิตจากข้าวด้วยการกำหนดเป้าหมาย เพิ่มคุณค่าและมูลค่าของผลผลิตข้าวและผลิตภัณฑ์แปรรูปจากข้าวด้วยการผลิตให้ได้ตามมาตรฐาน และมีช่องทางการตลาดที่แน่นอน ส่งผลให้สภาพการประกอบอาชีพมีประสิทธิภาพตลอดกิจกรรมตามห่วงโซ่คุณค่า สำหรับสมรรถนะความเป็นผู้ประกอบการเกษตรชาวนาที่แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว พบว่า การพัฒนาเป็นผู้ประกอบการเกษตรกรชาวนาจำเป็นต้องมีสมรรถนะที่สำคัญ5 สมรรถนะ ได้แก่ 1) สมรรถนะกระบวนการเพาะปลูกข้าว 2) สมรรถนะการบริหารจัดการเพาะปลูกข้าว3) สมรรถนะการจัดการกระบวนการเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตร 4) สมรรถนะการจัดการธุรกิจและตลาดผลผลิตทางการเกษตร และ 5) สมรรถนะการพัฒนาตนเอง ทีมงานและเครือข่าย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กชนิภา วานิชกิตติกูล, ธารีรัตน์ ขูลีลัง, และตะวันรอน สังยวน. (2561). ห่วงโซ่คุณค่าเพื่อสร้างความเข้มแข็งของกลุ่มผู้ผลิตข้าวกล้องในจังหวัดมหาสารคาม. รมยสาร, 16(ฉบับพิเศษ), 183-199.
กระทรวงพาณิชย์. (2566). สินค้าส่งออกสำคัญของไทย. สืบค้นเมื่อ 27 มกราคม 2566, จาก https://tradereport.moc.go.th/DashBoard/Default.aspx.
กรมการข้าว. (2564). พื้นที่เป้าหมายส่งเสริมการปลูกข้าว ปีการผลิต 2564/2565 รอบที่ 1 ภายใต้แผนการผลิตและการตลาดข้าวครบวงจร. ม.ป.ท.
ณัฐพัชร์ อภิรุ่งเรืองสกุล. (2564). สมรรถนะการจัดการของผู้ประกอบการเกษตรสมัยใหม่ในกลุ่มสินค้าข้าวของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาเอก. มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.
ธนพัฒน์ จงมีสุข, ภัทรพล ทศมาศ, และไพวรรณ วรปรีดา. (2560). การวิเคราะห์ยุทธศาสตร์การพัฒนาข้าวและการแปรรูปข้าวไทยกับการแข่งขันในตลาดโลก. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 4(2), 13-26.
นันนิภา ประสันลักษณ์, และธนาภรณ์ อธิปัญญากุล. (2557). การจัดการผลิตและการตลาดของข้าวพันธุ์สกลนครและข้าวก่ำในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัย มข. มส. (บศ.), 2(1), 51-59.
มรกต กำแพงเพชร, สวรรยา ธรรมอภิพล, และอนรินทร์ สังข์รักษา. (2562). คุณลักษณะผู้ประกอบการเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จในธุรกิจเกษตรสีเขียว. ธุรกิจปริทัศน์, 11(1), 262-275.
มาริษ หัสชู. (2563). การวิเคราะห์ห่วงโซ่อุปทานและห่วงโซ่คุณค่าสำหรับแนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนและผู้ประกอบการสินค้าโอทอป. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.
ราวดี ปฏิวัติวงศ์. (2552). การจัดทำสมรรถนะ. การประชุมเชิงปฏิบัติการการจัดทำสมรรถนะของศูนย์วิทยพัฒนา มสธ.ระหว่างวันที่ 2 – 3 กรกฎาคม 2552 มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. สืบค้นเมื่อ 27 มกราคม 2566, จาก https://www.stou.ac.th/Offices/rdec/Nakorn/Main/doc/km/08.doc.
สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ (องค์การมหาชน). (2557). มาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ. สืบค้นเมื่อ 27 มกราคม 2566, จาก https://tpqi-net.tpqi.go.th/home/occ/ industrialInfo/ARC.
สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2559). แนวคิดเกี่ยวกับประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2564, จาก https://planning2.mju.ac.th/goverment/ 20111119104835planning/ Doc_25590823143652_358135.pdf.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2563). ภาวะการเศรษฐกิจสังคมครัวเรือนและแรงงานการเกษตร. สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2564, จาก https://www.oae.go.th/view/1/ภาวะการเศรษฐกิจสังคมครัวเรือนและแรงงานเกษตร/TH-TH.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2559). ลืมตาอ้าปากจาก “ชาวนา” สู่ “ผู้ประกอบการ”. กรุงเทพฯ: มติชน.
Kuratko, D. and Hodgetts, R. (2007). Entrepreneurship: Theory, Process, Practice. Mason, OH: Thomson South-Western.
Nwokah, N. G., and Ahiauzu, A. I. (2008). Managerial competencies and marketing effectiveness in corporate organizations in Nigeria. Journal of Management Development, 27(8), 858-878.
Rudmann, C., (Ed.). (2008). Entrepreneurial Skills and their Role in Enhancing the Relative Independence of Farmers. Germany: FiBL.
Wolf, P. d., and Schoorlemmer, H., (Eds.). (2007). Exploring the Significance of Entrepreneurship in Agriculture. Switzerland: FiBL.
