ผลกระทบสุขภาพสังคมจากความเสื่อมสภาพของแม่น้ำ: กรณีศึกษาเกษตรกร ลุ่มน้ำลี้ จังหวัดลำพูน Social Health Impact on River Deterioration: Case Study of Farmers in Li watershed, Lumphun Province
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ม.ค. 21, 2020
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาแบบผสมผสานครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบสุขภาพสังคมและพยากรณ์ปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับสุขภาพสังคมของเกษตรกร กลุ่มตัวอย่างเป็นเกษตรกร จำนวน 223 ครัวเรือนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 22 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ผลการศึกษา พบว่า ระดับผลกระทบสุขภาพสังคมจากความเสื่อมสภาพของแม่น้ำของเกษตรกรอยู่ในระดับปานกลาง (ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.08 ± 0.52) ทั้งนี้จำนวนหนี้สินในปัจจุบัน ทัศนคติต่อความเสื่อมสภาพของแม่น้ำลี้ และการใช้ประโยชน์แม่น้ำลี้ พยากรณ์ผลกระทบสุขภาพสังคมของเกษตรกรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้ควรเสริมสร้างกิจกรรมการมีส่วนร่วมในการใช้ประโยชน์แม่น้ำของเกษตรกรในลุ่มน้ำ และการบริหารจัดการแม่น้ำที่มีประสิทธิภาพ
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
Samart Jaitae and Other ส. . ใ. แ. (2020). ผลกระทบสุขภาพสังคมจากความเสื่อมสภาพของแม่น้ำ: กรณีศึกษาเกษตรกร ลุ่มน้ำลี้ จังหวัดลำพูน: Social Health Impact on River Deterioration: Case Study of Farmers in Li watershed, Lumphun Province. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 14(3), 79–92. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/JSSRA/article/view/192029
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
เกศสุดา สิทธิสันติกุล บัญจรัตน์ โจลานันท์ และปรารถนา ยศสุข. (2560). ทางเลือกในการปรับตัวต่อภัยแล้งของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นเมื่อ 6 พฤษภาคม 2562 จาก http://www.erp.mju.ac.th/open File.aspx?id=MTc0Mzky&method=inline 29 สิงหาคม 2560.
ชาญชัย เจริญสุข และกาญจนา นาถะพินธุ. (2555). ผลกระทบต่อสุขภาพจากภัยน้ำท่วมและการปรับตัวของประชาชนในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ, วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 5 (3), 1- 10.
ปัณภ์ปวีณ รณรงค์นุรักษ์. (2558). ปัจจัยที่ส่งผลต่อหนี้สินของเกษตรกรผู้ปลูกอ้อย ข้าวและมันสำปะหลัง: กรณีศึกษาเกษตรกรในเขตพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรีและเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต (สาขาวิชาการบริหารการเงินพาณิชยศาสตร์และการบัญชี). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ภูมินทร์ ขัตตะละ. (2553). การติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำแม่น้ำท่าจีนตอนบนและตอนกลางตามช่วงฤดู. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยพระจอมเกล้าธนบุรี.
สถาบันวิจัยสังคม. (2560). โครงการจัดทำร่างแผนจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมฉบับประชาชน: กรณีศึกษาจังหวัดลำพูน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สามารถ ใจเตี้ย. (2558). อนามัยสิ่งแวดล้อม. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
สามารถ ใจเตี้ย. (2561). ผลกระทบสุขภาพชุมชนจากคุณน้ำเสื่อมโทรมและข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย: กรณีศึกษาลุ่มน้ำลี้ จังหวัดลำพูน.วารสารควบคุมโรค, 44 (1), 1 – 8.
สามารถ ใจเตี้ย และกฤษณา ลางคำ. (2562). ผลกระทบสุขภาพสังคมจากภัยแล้งและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อการแก้ไขผลกระทบจากภัยแล้ง: กรณีศึกษาลุ่มน้ำกวงตอนบน อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 27(1), 149 -158.
สุกิตติยา บุญหลาย และศิวัช ศรีโภคางกุล. (2560). แนวทางการพัฒนาระบบบริหารจัดการน้ำเพื่อการเกษตรยั่งยืนกรณีศึกษา: ตำบลท่ากระเสริม อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 10(2), 1771 – 1784.
ส่วนเฝ้าระวังและเตือนภัย. (2560). รายงานสถานการณ์ผลการติดตามตรวจสอบและเฝ้าระวังคุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน แม่น้ำปิง (ตอนบน) กวง ลี้ กก อิง และแม่น้ำปาย ระหว่างเดือน มกราคม - กุมภาพันธ์ 2560. เชียงใหม่: สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 1 (เชียงใหม่).
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2559). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อรายได้ รายจ่าย การออม หนี้สิน ปัจจัยที่กำหนดการตัดสินใจก่อหนี้และความต้องการกู้ของครัวเรือนเกษตร. กรุงเทพฯ: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
Brad U. & Jonathan O. (2017). The Colorado river is shrinking because of climate change. Retrieved from https://www.weforum.org/agenda/2017/06/the-colorado-river-is-shrinking-because-of-climate-change
Daniel W.W. (2010). Biostatistics: Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences (9 thed.).
New York: John Wiley & Sons.
Environment Canada. (2017). Uses for Water In Southern Alberta. Alberta: University of Lethbridge.
Juergen G. (2011). Integrative freshwater ecology and biodiversity conservation. Ecological Indicators, 11(6), 1507 – 1516.
Matthew B.M. & Michael A.H. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2 nd ed). California: SAGE Publications, Inc.
Steven B.T. (2012). Examining Impacts on Water Demand Resulting from Population and Employment Growth Using a Regional Adjustment Model. Master of Science Degree, The University of Tennessee, Knoxville.
ชาญชัย เจริญสุข และกาญจนา นาถะพินธุ. (2555). ผลกระทบต่อสุขภาพจากภัยน้ำท่วมและการปรับตัวของประชาชนในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ, วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 5 (3), 1- 10.
ปัณภ์ปวีณ รณรงค์นุรักษ์. (2558). ปัจจัยที่ส่งผลต่อหนี้สินของเกษตรกรผู้ปลูกอ้อย ข้าวและมันสำปะหลัง: กรณีศึกษาเกษตรกรในเขตพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรีและเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต (สาขาวิชาการบริหารการเงินพาณิชยศาสตร์และการบัญชี). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ภูมินทร์ ขัตตะละ. (2553). การติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำแม่น้ำท่าจีนตอนบนและตอนกลางตามช่วงฤดู. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยพระจอมเกล้าธนบุรี.
สถาบันวิจัยสังคม. (2560). โครงการจัดทำร่างแผนจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมฉบับประชาชน: กรณีศึกษาจังหวัดลำพูน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สามารถ ใจเตี้ย. (2558). อนามัยสิ่งแวดล้อม. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
สามารถ ใจเตี้ย. (2561). ผลกระทบสุขภาพชุมชนจากคุณน้ำเสื่อมโทรมและข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย: กรณีศึกษาลุ่มน้ำลี้ จังหวัดลำพูน.วารสารควบคุมโรค, 44 (1), 1 – 8.
สามารถ ใจเตี้ย และกฤษณา ลางคำ. (2562). ผลกระทบสุขภาพสังคมจากภัยแล้งและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อการแก้ไขผลกระทบจากภัยแล้ง: กรณีศึกษาลุ่มน้ำกวงตอนบน อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 27(1), 149 -158.
สุกิตติยา บุญหลาย และศิวัช ศรีโภคางกุล. (2560). แนวทางการพัฒนาระบบบริหารจัดการน้ำเพื่อการเกษตรยั่งยืนกรณีศึกษา: ตำบลท่ากระเสริม อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 10(2), 1771 – 1784.
ส่วนเฝ้าระวังและเตือนภัย. (2560). รายงานสถานการณ์ผลการติดตามตรวจสอบและเฝ้าระวังคุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน แม่น้ำปิง (ตอนบน) กวง ลี้ กก อิง และแม่น้ำปาย ระหว่างเดือน มกราคม - กุมภาพันธ์ 2560. เชียงใหม่: สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาคที่ 1 (เชียงใหม่).
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2559). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อรายได้ รายจ่าย การออม หนี้สิน ปัจจัยที่กำหนดการตัดสินใจก่อหนี้และความต้องการกู้ของครัวเรือนเกษตร. กรุงเทพฯ: กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
Brad U. & Jonathan O. (2017). The Colorado river is shrinking because of climate change. Retrieved from https://www.weforum.org/agenda/2017/06/the-colorado-river-is-shrinking-because-of-climate-change
Daniel W.W. (2010). Biostatistics: Basic Concepts and Methodology for the Health Sciences (9 thed.).
New York: John Wiley & Sons.
Environment Canada. (2017). Uses for Water In Southern Alberta. Alberta: University of Lethbridge.
Juergen G. (2011). Integrative freshwater ecology and biodiversity conservation. Ecological Indicators, 11(6), 1507 – 1516.
Matthew B.M. & Michael A.H. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2 nd ed). California: SAGE Publications, Inc.
Steven B.T. (2012). Examining Impacts on Water Demand Resulting from Population and Employment Growth Using a Regional Adjustment Model. Master of Science Degree, The University of Tennessee, Knoxville.
