การบริหารสถานศึกษาด้วยภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ School Administration by Spiritual Leadership
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ (Spiritual Leadership) เป็นคุณลักษณะ พฤติกรรมหรือกระบวนการของผู้นำที่มีความเชื่อมั่นศรัทธาในคุณธรรม ความดีงามอย่างมั่นคงและให้ความสำคัญกับคุณค่าทางจิตใจมากกว่าคุณค่าในเชิงวัตถุหรือเรื่องที่เป็นรูปธรรม เป็นแบบอย่างใน การนำความรักความเมตตาสู่การกระทำที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น เป็นหนึ่งในภาวะผู้นำที่มุ่งให้ความสำคัญในเรื่องการเห็นคุณค่าที่แท้จริงและศักยภาพของความเป็นมนุษย์ พัฒนามาจากรูปแบบทฤษฏีแรงจูงใจภายใน เพื่อสร้างศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงองค์การเชิงบวกในการทำงานให้เกิดประสิทธิภาพ ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณมีองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการคือ วิสัยทัศน์ (Vision) ความหวัง/ศรัทธา (Hope/Faith) และความรักที่เห็นแก่ผู้อื่น (Altruistic Love) ส่วนแนวทางการสร้างภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษามีหลายช่องทางทั้งผ่านการฝึกอบรม ผ่านพฤติกรรมองค์การ ผ่านการกระทำเพื่อสิ่งที่สูงส่ง และผ่านความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับชุมชน นอกจากนี้ผู้บริหารสถานศึกษายังต้องเน้นพัฒนาตนเองจากภายในอันเป็นรากฐานสำคัญ การมีภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารจะสามารถนำพาบุคลากรในสถานศึกษาให้เกิดความรักและความไว้วางใจกัน เกิดความร่วมมือในการส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน เกิดความทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจให้กับการดำเนินการต่าง ๆ เพื่อบรรลุผลตามเป้าหมายอันเป็นประโยชน์ต่อสถานศึกษา สังคมและประเทศชาติต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ กรมวิชาการ. (2544). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ. พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม. (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545. กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.
เกษม วัฒนชัย. (2560). สืบสานพระราชปณิธาน “การศึกษาไทย”. กรุงเทพฯ: มูลนิธิยุวสถิรคุณ.
คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, สำนักงาน. (2558). การจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564). สืบค้นเมื่อ 16 สิงหาคม 2562, จาก www.nesdb.go.th
พงศ์เทพ สุธีรวุฒิ. (2552). การจัดการระบบสุขภาวะ. สืบค้นเมื่อ 18 สิงหาคม 2562, จาก http://www.oknation.net/blog/pongtheps/
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมมจิตโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.
พัชนี สมกำลังและยุทธชัย ไชยสิทธิ์. (2555). แนวคิดความเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ: การประยุกต์ใช้ในวิชาชีพพยาบาล. วารสารสภาการพยาบาล, 27(4), 16-25.
ณัฐณิชา หงส์ชัย. (2559). การพัฒนาภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารโรงเรียนเอกชนระดับประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร.
วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิตสาขาวิชาบริหารการศึกษาภาควิชานโยบายการจัดการและความเป็นผู้นำทางการศึกษา. คณะครุศาสตร์: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐวุฒิ พงศ์สิริ. (2553). ใครคือผู้นำทางจิตวิญญาณ Spiritual Leadership. บทความ กรุงเทพธุรกิจ วันอังคารที่ 15 มิถุนายน 2553.
รภัศศา พิมพา. (2557). ภาวะผู้นำของนิสิตครูหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต (กศ.บ.5 ปี). ปริญญา นิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต (สาขาวิชาบริหารการศึกษา). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.
รัตติกรณ์ จงวิศาล. (2556). ภาวะผู้นำ: ทฤษฏี การวิจัย และแนวทางสู่การพัฒนา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งมหาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คพับลิเคชั่น.
ศักดิ์สินี เอมะศิริ. (2557). ผู้นำแห่งอนาคต : คุณธรรม การนำร่วม และการเปลี่ยนแปลงจากภายใน. โครงการผู้นำแห่งอนาคต ศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล. นครปฐม: วี.พริ้นท์ (1991).
วิจารณ์ พาณิช. (2556). สถาบันอุดมศึกษากับการเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ. บทความประกอบ หนังสือการประชุมวิชาการประจำปี จิตตปัญญาศึกษา ครั้งที่ 5 เรื่อง “ภาวะผู้นำ จิตวิญญาณและการพัฒนามนุษย์” มหาวิทยาลัยมหิดล ระหว่างวันที่ 21-22 พ.ย. 2556.
Fry, L.W. (2003). Toward a theory of ethical and spiritual leadership. The leadership Quarterly, 16(5), 619-622.
Fry, L.W. (2003). Spiritual Leadership and Organizational Performance: An Exploratory Study. Tarleton State University, Central Texas.
Klenke, K.(2003). The “s” factor in leadership education, practice, and research. Journal of education for business, 4(7), 56-60.
Yukl, G. (2010). Leadership in Organizations. 7th ed. New Jersey: Prentice Hall.
Zoha, Danah. (2005). Spiritual Intelligent Leadership. (cite Oct, 2019). Available from: URL: https://doi.org/10.1002/ltl. 45-51
