ระบบและกลไกการดำเนินงานโครงการศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (โรงเรียนผู้สูงอายุ) เทศบาลตำบลพลายชุมพล อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก System and Mechanism for Implementation of A Center for Promotion and Development of Quality of Life for Elderly people (Senior School) in Plai Chumphon Subdistrict Municipality, Muang District, Phitsanulok Province
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบและกลไกการดำเนินงานโครงการศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (โรงเรียนผู้สูงอายุ) เทศบาลตำบลพลายชุมพล อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก โดยใช้รูปแบบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ร่วมกับการสนทนากลุ่มและการสังเกตจากกลุ่มผู้รู้ กลุ่มผู้ปฏิบัติ และกลุ่มบุคคลทั่วไป จำนวน 39 คน ตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า และใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า ระบบและกลไกการบริหารจัดการโครงการศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (โรงเรียนผู้สูงอายุ) เทศบาลตำบลพลายชุมพล เป็นระบบการบริหารที่ดำเนินการร่วมกันระหว่างภาคีเครือข่าย ซึ่งมีการดำเนินงานใน 2 ขั้นตอนสำคัญ คือ ขั้นตอนที่ 1 เป็นขั้นตอนการเตรียมการจัดตั้งโครงการ โดยเป็นการศึกษาบริบทพื้นที่เพื่อหากลุ่มเป้าหมายและกลุ่มคนทำงาน ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุเพื่อใช้เป็นแนวทางในการจัดตั้งโครงการ จัดหาภาคีเครือข่ายทั้งหน่วยงานภายในและภายนอกพื้นที่รวมถึงสถาบันการศึกษาในพื้นที่ และการได้รับงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ขั้นตอนที่ 2 เป็นขั้นตอนการดำเนินงานหลังจากมีการจัดตั้งโครงการขึ้น มีการวางแผนการดำเนินงาน วิเคราะห์ วิพากษ์หลักสูตรการเรียนการสอนผู้สูงอายุร่วมกันระหว่างภาคีเครือข่าย เพื่อกำหนดรูปแบบการดำเนินงานของโรงเรียนผู้สูงอายุ ได้แก่ การกำหนดชื่อโรงเรียน การกำหนดหลักสูตรการเรียนการสอนมีครอบคลุมกรอบการเรียนการสอนใน 6 ด้าน ได้แก่ การพัฒนาด้านสุขภาพร่างกาย การพัฒนาด้านจิตใจ การพัฒนาด้านสังคม การพัฒนาด้านสติปัญญา การพัฒนาด้านเศรษฐกิจ ภูมิปัญญาและพัฒนาอาชีพ และการพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยี รวมถึงการสรุปงานและประเมินผลกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อนำสิ่งที่ได้รับมาปรับปรุง แก้ไข และนำไปใช้กับนักเรียนในรุ่นต่อไป กลไกที่สำคัญของการดำเนินงานที่ถือเป็นปัจจัยของความสำเร็จ คือ การมีส่วนร่วม ในรูปแบบการเชื่อมประสาน การสร้างข้อตกลงและบูรณาการร่วมกัน ระหว่างภาคีเครือข่ายทั้งองค์กรภายในและภายนอกพื้นที่ สถาบันการศึกษาในพื้นที่ และเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การร่วมคิดในการกำหนดปัญหาร่วมกัน การวางแผนการตัดสินใจ ร่วมทำในการบริหารจัดการ ปฏิบัติตามแผนการดำเนินงาน และร่วมติดตามประเมินผล สะท้อนผลการดำเนินการเพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนา รวมทั้งรับผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากโครงการร่วมกัน จึงทำให้ทุกภาคส่วนที่เข้ามาดำเนินการรู้สึกถึงการเป็นเจ้าของโครงการร่วมกัน ส่งผลให้การดำเนินงานของโครงการศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (โรงเรียนผู้สูงอายุ) เทศบาลตำบลพลายชุมพลประสบความสำเร็จ และบรรลุตามเป้าหมายภายใต้การทำบันทึกตกลงความร่วมมือ การมีจิตอาสาและการเสียสละร่วมกัน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2559). คู่มือการจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ. สืบค้นเมื่อ 15 เมษายน 2562, จาก http://www.dop.go.th/th/know/5/24.
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2560). โรงเรียนผู้สูงอายุภาคเหนือ. สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม, จาก:http://www.dop.go.th/th.
ชูชาติ พ่วงสมจิตต์. (2540). การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งเสริมและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการมีส่วนร่วมของชุมชนกับโรงเรียนประถมศึกษาในเขตกรุงเทพและปริมณฑล. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต (สาขาบริหารการศึกษา). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
ทรงคุณ จันทจร. (2549). การวิจัยเชิงคุณภาพทางวัฒนธรรม. สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.
ภูมิศักดิ์ สนามชัยกุล. (2557). รูปแบบการบริหารจัดการโรงเรียนผู้สูงอายุ ตำบลบ้านติ่ว อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์. สืบค้นเมื่อ 12 มีนาคม 2562, จาก http://164.115.28.48/?page=result.
ยุพาพร รูปงาม. (2545). สำนักการส่วนร่วมของข้าราชการงบประมาณในการปฏิรูประบบราชการ. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาการบริหารการพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคม, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
วิสาขา ภู่จินดา ศิริวิมล สายเวช วลัลนา วัฒนาเหมกร และ สิริสุดา หนูทิมทอง. (2562). แนวทางการพัฒนาการเรียนรู้และเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการขยะชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุในพื้นที่ชนบทภาคกลางของประเทศไทย, คลังข้อมูลและความรู้ระบบสุขภาพ สภาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2562, จาก https://kb.hsri.or.th.
วรมน เหลืองสังวาล และ สวรรยา ธรรมอภิพล (2562). แนวทางการดำเนินงานที่ส่งผลต่อความสำเร็จ ของโรงเรียนผู้สูงอายุ ตำบลบางระกำ อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม. สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2562, จาก http://www.mis.ms.su.ac.th/MISMS01/com.
สิริวัลลิ์ พฤกษาอุดมชัย และ สวรรยา ธรรมอภิพล. (2560). ปัจจัยความสำเร็จในการดำเนินงานของชมรมผู้สูงอายุตำบลดอนแฝก จังหวัดนครปฐม. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ, 10(1), 1439.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2561). เรียนรู้และเข้าใจวันสูงอายุ (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: บริษัทยืนยงการพิมพ์จำกัด.
อภิลักษณ์ ธรรมวิมุตติ และพิทักษ์ ศิริวงศ์. (2560). การดำรงอัตลักษณ์ไทยทรงดำ : ภาคปฏิบัติการทางวาทกรรมสู่การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนหมู่บ้านหัวเขาจีน. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย, 10(1), 1552-1571.
Cropley, A. J. (1977). Lifelong education and the training of teachers: Developing a Curriculum for teacher education on the basis of the principles of lifelong Education. Oxford: Pergamon Press.
Peterson, R. (1979). Lifelong learning in America. San Francisco: Jossey-Bass.
Sergiovanni, T.J. (1998). Leadership as pedagogy, capital development and school effectiveness. International Journal of Leadership in Education, 1(1), 37-46.
