กระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเองของเกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรม กระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเองของเกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ปัจจัยส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมภายใต้บริบทชุมชน และกระบวนการผลิตหม่อนไหมหัตถกรรม 2) วิเคราะห์กระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเองของเกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรม เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกต เกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรม 3 กลุ่มวิสาหกิจชุมชน จำนวน 21 ราย คือ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงไหมบ้านหนองบัวแปะ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มปลูกหม่อนเลี้ยงไหมทอผ้าบ้านอ่างเตย และวิสาหกิจชุมชนกลุ่มหม่อนไหมบ้านป่ากล้วย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแนวคำถามในการสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง บันทึกการสังเกต และตัวผู้วิจัย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยส่งเสริมให้เกษตรกรประกอบอาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรมภายใต้บริบทชุมชนและกระบวนการผลิตหม่อนไหมหัตถกรรม คือ 1) ความเชี่ยวชาญด้านความรู้จากประสบการณ์ 2) ความพร้อมของตัวเกษตรกรทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ 3) การรวมกลุ่มทางสังคม และ 4) การสนับสนุนของหน่วยงานภาครัฐและสถาบันการศึกษา ส่วนกระบวนการเรียนรู้ของเกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรมพบว่า เกษตรกรปลูกหม่อนเลี้ยงไหมหัตถกรรมมีกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเอง เป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 บ้านคือจุดเริ่มต้นภูมิปัญญาพื้นฐาน เกษตรกรเริ่มกระบวนการเรียนรู้ด้วยการถ่ายทอดกันภายในครอบครัวระยะที่ 2 การพัฒนาองค์ความรู้จากภาครัฐและสถาบันการศึกษา จากการปฏิบัติด้วยตนเอง และจากการวิจัยที่มีส่วนร่วมกับสถาบันการศึกษา และระยะที่ 3 การต่อยอดองค์ความรู้สู่การสร้างสรรค์ การออกแบบลวดลายผ้า
ที่เป็นอัตลักษณ์ของกลุ่ม
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมหม่อนไหม. (2560). รูปแบบการเลี้ยงไหม. สืบคนเมื่อ 7 ตุลาคม 2564, จาก https://qsds.go.th/2021/09/02/รูปแบบการเลี้ยงไหม.
กรมหม่อนไหม. (2565). แผนปฏิบัติราชการระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566 – 2570). กรุงเทพฯ: ม.ป.ท.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
ชุมญาณัช คำวงษ์. (2561). การส่งเสริมการผลิตและจัดการผลิตหม่อนไหมตลอดห่วงโซ่อุปทาน. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
ณัฏฐภัทร์ กิ่งเนตร, และณัฐนรี มณีจักร. (2562). ความเหลื่อมล้ำมิติอาชีพของไทย: กรณีศึกษาในอาชีพเกษตร. สืบค้นเมื่อ 6 มกราคม 2564, จาก https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/AAA/Inequality_4GiniCoefficient.PDF.
ณัฐทิณี รตานนท์, และอาแว มะแส. (2558). กระบวนการเรียนรู้ของชุมชนในการเลือกยุทธวิธีการดำรงชีพสู่ความยั่งยืน: ศึกษากรณีชุมชนบ้านใจดี. วารสารสมาคมนักวิจัย, 20(3), 157-170.
ทิศนา แขมมณี. (2548). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นนทลี พรธาดาวิทย์. (2559). การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning. กรุงเทพฯ: บริษัท ทริปเพิ้ลเอ็ดดูเคชั่น จำกัด.
ประเสริฐ บุญเรือง. (2555). การจัดการศึกษาตลอดชีวิต. วารสาร กศน, 5(1), 3-7.
ปาณมน จันทบุตร, และสุนีย์รัตน์ วุฒิจินดานนท์. (2563). คำจำกัดความ การแบ่งหมวดหมู่ การวัด และการรายงานทุนทางปัญญา: การทบทวนวรรณกรรม. วารสารวิทยาการจัดการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 37(2), 165-194.
พิทูร ชมสุข, จิราภรณ์ พินนาพิเชษฐ, และเพชรลักษณ์ บุญญาคุณากร. (2564). เกษตรกรยุคใหม่ อาชีพทางเลือก (ทางรอด) ในยุคโควิด 19. สืบค้นเมื่อ 23 พฤษภาคม 2564 จาก https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/Article_11May2021-2.aspx.
วีรฉัตร สุปัญโญ. (2548). การพัฒนาตนเองกับการศึกษาตามอัธยาศัย. วารสารศึกษาศาสตร์, 5(1), 63-78.
ศิริพร บุญชู, ทิพาธร มาศจรูญ, สุนันทา พ่วงเสมา, กนกวรรณ คุณาธรรม, สมคิด ทองช่วย, กรรณิการ์ สนธิ, และคนอื่น ๆ. (2559). การศึกษาสถานภาพการผลิตการตลาดไหมในประเทศอาเซียน. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
สมคิด ทองช่วย, อัจฉรา เกษสุวรรณ, และรวิพิมพ์ ฉวีสุข. (2564). ปัจจัยสู่ความสำเร็จเพื่อการตลาดที่ยั่งยืนในอุตสาหกรรมผ้าไหมไทย. วารสารสมาคมนักวิจัย, 26(4), 142-160.
สุจิตรา ธนานันท์. (2554). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: ห้างหุ่นส่วนจำกัด ทีพีเอ็น เพรส.
สุพัตรา ชาติบัญชาชัย. (2549). กระบวนการเรียนรู้: แนวคิด ความหมาย และบทเรียนในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: โครงการเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข (สรส.).
อรศรี งามวิทยาพงศ์. (2549). กระบวนการเรียนรู้ในสังคมไทยและการเปลี่ยนแปลง: จากยุคชุมชนถึงยุคพัฒนาความทันสมัย. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยการจัดการทางสังคม.
Bhattarcharjya, D., Alam, K., Bhuimali, A., and Saha, S. (2019). Perspectives of Sericultural Farming for Sustainable Development. In P.K. Paul & B.K. Santra (Eds.), Ecology, Sustainability and Technology: The Paradigm Shifting (pp. 79-101). New Delhi: New Delhi Publishers.
Bower, G. H., and Hilgard, E. R. (1981). Theories of learning. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.
Gogus, A. (2012). Bloom’s Taxonomy of Learning Objectives. In: Seel, N.M. (eds) Encyclopedia of the Sciences of Learning. Springer, Boston.
Vianmana, S., and Nohmi, M. (2020). Study on Factors Creating Additional Income among Good and Excellent Silk Weaving Groups in Northeast Thailand. Journal of Rural Problems, 56(1), 19-25.
