แนวทางส่งเสริมการปรับตัวของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระยะที่ 1 ผ่านกิจกรรมศิลปะเน้นกระบวนการ (PCRS Model)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางส่งเสริมการปรับตัวของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม ระยะที่ 1 ผ่านกิจกรรมศิลปะเน้นกระบวนการ ผลการศึกษาพบว่า ทั้งในประเทศไทย และต่างประเทศให้ความสำคัญกับการใช้กิจกรรมศิลปะเพื่อช่วยกระตุ้นการรับรู้และความทรงจำ การบำบัดอารมณ์ และการเห็นคุณค่าในตนเอง ช่วยฝึกระบบประสาทและสมอง ลดความเครียด ฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็ก เกิดความภูมิใจในตนเอง และเห็นคุณค่าในตนเองมากขึ้น ซึ่งแนวทางการส่งเสริมการปรับตัวของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม ระยะที่ 1 ผ่านกิจกรรมใช้แนวคิดหลัก คือ ศิลปะเน้นกระบวนการ หรือ PCRS โดยแนวทางที่นำเสนอเกิดจากการสังเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมศิลปะสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระยะที่ 1 ที่จัดขึ้นไม่เกิน 10 ปี จากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ ทั้งในฐานข้อมูล และเว็บไซต์ที่ทำหน้าที่ดูแลผู้สูงอายุ หรือจัดกิจกรรมศิลปะให้ผู้สูงอายุโดยตรง ซึ่ง PCRS มีรายละเอียด ดังนี้ 1) P: Process Art จัดประสบการณ์ตรงกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัวผู้สูงอายุ เน้นการใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้า 2) C: Collaboration ช่วยให้ผู้สูงอายุได้มีปฏิสัมพันธ์กับเพื่อน ได้เรียนรู้ทักษะสังคมผ่านการทำกิจกรรมร่วมกัน 3) R : Reflection เพื่อสะท้อนประสบการณ์ชีวิตของผู้สูงอายุผ่านกิจกรรม 4) S: Self – Monitoring ผู้สูงอายุประเมินตนเอง โดยการบันทึกสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ผ่านมา สังเกต และเขียนคำแนะนำให้กับตนเองว่าตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมามีจุดไหนที่สามารถพัฒนาได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Alzheimer’s Disease Association. (2019). Impact of the Arts & Dementia Program. Retrieved March 25, 2023, from https://dementia.org.sg/wp-content/uploads/2021/03/Press-Release-ADA-Releases-Impact-of-the-Arts-and-Dementia-Research_Final_31219.pdf
Anandilokrit, P. (2021). Alzheimer’s Disease. Regional Health Promotion Center 9 Journal, 15(37), 392-398. (In Thai).
Anthology Senior Living. (2022). Art Therapy for Seniors with Dementia. Retrieved March 30, 2023, from https://www.anthologyseniorliving.com/blog/art-therapy-for-seniors-with-dementia
Basting, A. D. (2006). Arts in Dementia Care: This Is Not the End. It’s the End of This Chapter. Generations, 30(1), 16–20.
Basting, A. D., and Killick, J. (2003). The Arts and Dementia Care: A Resource Guide. New York: The National Center for Creative Aging. Retrieved March 30, 2023, from https://shorturl.asia/b1wgf
Flatt, J. D., Liptak, A., Oakley, M. A., Gogan, J., Varner, T., and Lingler, J. H. (2015). Subjective Experiences of an Art Museum Engagement Activity for Persons with Early Alzheimer’s disease and their Family Caregivers. American Journal of Alzheimer's Disease & Other Dementias, 30(4), 380-389.
Greenawalt, K. E., Orsega-Smith, E., Turner, J. L., Goodwin, S., and Rathie, E. J. (2019). The Impact of “The Art of Happiness” Class on Community Dwelling Older Adults: A Positive Psychology Intervention. Activities, Adaptation & Aging Dignified and Purposeful Living for Older Adults, 43(2), 118-132.
Hualmanop, S., Srithong, K., and Phra Suthirattanapandit, P. S. (2022). Development of Aesthetic Art Learning Innovation for The Nakhon Nayok Elderly School. Asia Pacific Journal of Religions and Cultures, 6(2), 14-28. (In Thai).
IPSR Mahidol University. (2022). Research Brief. Retrieved May 25, 2023, from https://shorturl.asia/gwPlj
Kanpangsri, N., and Kespichayawattana, J. (2014). The Effects of Art Activities Program on Self-Esteem of Older Persons with Early Dementia. Ramathibodi Nursing Journal, 20(2), 163-178.
Katkaew, K., and Boonyananta, S. (2023). Development of Non-Toxic Printmaking Activity Package to Promote Well-being for Elderly People. The Journal of Research and Academics, 6(2), 305-322.
Keyuranon, P. (2016). Ideas for Adding Happiness to a Senior's Life. Retrieved May 20, 2023, from https://www.stou.ac.th/stoukc/elder/main1_9.html
Mishra, K., Mishra, N., and Chaube, N. (2020). Expressive Arts Therapy for Subjective Happiness and Loneliness Feelings in Institutionalized Elderly Women: A Pilot Study. Asia Pacific Journal of Counselling and Psychotherapy, 12(1), 38-57.
Museum of Contemporary Art Australia. (2020). Artful: Art and dementia report. Retrieved March 25, 2023, from https://www.mca.com.au/files/documents/MCA_Artful_Report_July_2020.pdf
Nan, J. K. M., Pang, K. S. Y., Lam, K. K. F., Szeto, M. M. L., Sin, S. F. Y., and So, C. S. C. (2020). An Expressive Arts-Based Life Death Education Program for the Elderly: A Qualitative Study. Death Studies, 44(3), 131-140.
Newman, A., Goulding, A., and Whitehead, C. (2014). Contemporary Visual Art and the Construction of Identity: Maintenance and Revision Processes in Older Adults. International Journal of Heritage Studies, 20(4), 432-453.
Office of the National Economic and Social Development Council. (2019). Report of the Population Projections for Thailand 2010-2040 (Revision). Retrieved May 30, 2023, from https://shorturl.asia/zeAoc
Opening Minds through Art (OMA). (n.d.). Building Bridges Across Age and Cognitive Barriers through Art. Retrieved March 25, 2023, from https://scrippsoma.org/
Phinney, A. (2014). The Effect of a Community-Engaged Arts Program on Older Adults’ Well-being. Published online by Cambridge University Press.
Ponsawat, R. (2019). Lifelong Learning for Promoting Health Literacy among The Elderly in Thai Society. Journal of The Royal Thai Army Nurses, 20(3), 54-61. (In Thai).
Sangvanich, K. (2020). The Development of Arts Activities to Promote the Ability to Cope with Dementia and The Quality of Life of The Elderly by Integrating Art Education with Neuroscience. Bangkok: Chulalongkorn University. (In Thai).
Sarakitprija, V. (2020). Process Art. Retrieved May 30, 2023, from https://shorturl.asia/zeAoc
Saramart, O., Pitchayapaiboon, P., and Boonyananta, S. (2019). Art-based Using to Develop Well-being of Older Adults: The Systematic Review. Journal of Graduate Studies in Northern Rajabhat Universities, 9(2), 17-32. (In Thai).
Soontorntanaphol, N. (2022). Managing Music and Art Activities for the Elderly During the COVID-19 Pandemic. Parichart Journal Thaksin University, 35(3), 187-202. (In Thai).
Suwannapha, C., Sukjeen, A., Atawong, P., and Daowsang, W. (2021). Promotion and Learning Creative Arts of Youth and Aging in the Lanna Province Group. Journal of Buddhist Anthropology, 6(11), 516-528. (In Thai).
Tanta, K., et al. (2015). Nursing Student Innovation: Brain Training Box. Thai Red Cross Nursing Journal, 8(1), 113-121. (In Thai).
Thai Health Promotion Foundation. (2019). Incidence: Dementia Diseases for Older Adults. Retrieved May 24, 2023, from https://resourcecenter.thaihealth.or.th/media/mgKA
Thai Health Promotion Foundation. (2021). Decreased Income and Increased Cost Burden. Retrieved May 23, 2023, from https://shorturl.asia/XNktS
Wongsaree, C., and Phuntong, S. (2018). Dementia Syndrome in the Elderly: Nursing Care and Caring for Relatives Caregiver. HCU Journal of Health Science, 22(43-44), 166-179. (In Thai).
