ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์ที่มีต่อพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์ของผู้สูงอายุ : กรณีศึกษาผู้สูงอายุในจังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

           ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัย ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์และความรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์ของผู้สูงอายุ 2) เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์ของกลุ่มผู้สูงอายุก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรม และ 3) เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์ระหว่างกลุ่มผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโปรแกรม และกลุ่มผู้สูงอายุที่ไม่ได้เข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยคือ ผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ดี ใช้สมาร์ทโฟนได้ในระดับดี และเคยรับโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์อย่างน้อย 1 ครั้ง โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Sampling) คน เริ่มจากการเลือกจังหวัดนครปฐมเป็นพื้นที่ศึกษา ต่อด้วยการสุ่มอำเภอด้วยการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sampling) 1 อำเภอ จากนั้นได้จำแนกผู้สูงอายุด้วยการสุ่มตัวอย่างแบบจำแนกกลุ่ม (Random Assignment) ได้ 2 ตำบล และสุดท้ายจึงทำการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ตามเกณฑ์คัดเข้า - เกณฑ์คัดออก เพื่อให้ได้ผู้สูงอายุที่มีลักษณะใกล้เคียงกันเข้ากลุ่มทดลอง (Intervention group) และกลุ่มควบคุม (Control group) กลุ่มละ 20 คน กลุ่มทดลองได้เข้าร่วมกิจกรรมในโปรแกรม ส่วนกลุ่มควบคุมไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรมในโปรแกรม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์ จำนวน 6 ครั้ง 2) แบบวัดพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์ และ 3) แบบวัดความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) สถิติ Paired sample t – Test และสถิติ Independent sample t - Test ผลการวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์มีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์และค่าเฉลี่ยความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์สูงกว่าผู้สูงอายุที่ไม่ได้เข้าร่วมโปรแกรม ฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จึงกล่าวได้ว่า โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านความปลอดภัยทางโทรศัพท์มีประสิทธิภาพ สามารถนำไปใช้ในการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุสามารถป้องกันตนเองจากการถูกหลอกลวงทางโทรศัพท์จากแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้