วงจรชีวิตที่อิงอาศัยซึ่งกันและกันตามหลักปฏิจจสมุปบาท

Main Article Content

กรณ์รวี ศันธนะ
ผศ. (พิเศษ) ดร. สรวิชญ์ วงษ์สอาด

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ศึกษาวิเคราะห์เรื่อง” วงจรชีวิตที่อิงอาศัยซึ่งกันและกันตามหลักปฏิจจสมุปบาท” ที่เป็นองค์ธรรมที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ในฐานะเป็นตัวสภาวะหรือกฎของธรรมชาติ ซึ่งเป็นหลักความจริงที่เกี่ยวข้องความสัมพันธ์เป็นเหตุเป็นปัจจัยที่เกี่ยวโยงกันลูกโซ่ทั้งสายเกิดและสายดับแสดงถึงสภาวะของชีวิตตั้งแต่เกิดจนถึงตายในเรื่องโลกและชีวิต นรก สวรรค์ บุญ บาป ชาตินี้ ชาติหน้า และนิพพานว่าเป็นของจริงรู้แจ้งชัดสภาวธรรมของนามรูปตามหลักสติปัฏฐาน 4 ในการกำหนดรู้ทางกาย เวทนา จิต และธรรม ของการเจริญวิปัสสนา ซึ่งจะทำให้รู้แจ้งพระนิพพาน โดยผ่านอริยสัจ 4 กับหลักปฏิจสมุปบาทในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในฐานกาย เวทนา จิต และธรรม การเข้าใจปฏิจจสมุปบาท ที่เป็นธรรมที่ลึกซึ้ง เห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก สงบ ประณีต สุดจะ คาดคะเนได้ เป็นองค์ธรรมที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ในฐานะเป็นตัวของสภาวะหรือกฎของธรรมชาติ ซึ่งเป็นหลักความจริงที่มีอยู่ที่แสดงถึงสภาวะของชีวิตตั้งแต่เกิดจนถึงตาย ชีวิตทุกชีวิต เป็นสภาวธรรมอย่างหนึ่งประกอบด้วยขันธ์ 5 มีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ หรือนามรูป อันเป็นทุกข์ มีการเวียนว่ายตายเกิด ในเรื่องของโลกและชีวิต นรก สวรรค์ บุญ บาป ชาตินี้ ชาติหน้า และนิพพานว่าเป็นของจริง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศันธนะ ก., & วงษ์สอาด ผ. (พิเศษ) ด. ส. (2025). วงจรชีวิตที่อิงอาศัยซึ่งกันและกันตามหลักปฏิจจสมุปบาท. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์ , 11(2), 770–785. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Palisueksabuddhaghosa/article/view/270359
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จำนง อดิวัฒนสิทธิ์. (2540). บ่อเกิดลัทธิประเพณีอินเดีย. ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : ห้างหุ้นส่วนจำกัดอรุณการพิมพ์.

พระเทพเวที ประยุทธ์ ปยุตฺโต. (2535). ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก ป.อ.ปยุตฺโต. (2542). คติธรรมแห่งชีวิต. กรุงเทพมหานคร : สหธรรมิก.

พระธรรมปิฎก ป.อ.ปยุตฺโต. (2538). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร : บริษัทสหธรรมมิก จำกัด.

พระธรรมปิฏก ป.อ. ปยุตฺโต. (2544). แก่นแท้ของพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.

พระธรรมปิฏก ป.อ. ปยุตฺโต. (2543). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฏก ป.อ. ปยุตฺโต. (2543). มองวันวิสาขบูชาหยั่งถึงอารยธรรมโลก. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิพุทธธรรม.

พระอุดร คณาธิการ ชวินทร์ สละคำ และ รศ. ดร. จำลอง สารพัดนึก. (2530). พจนานุกรม บาลี-ไทย ฉบับนักศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พันตรี ป. หลงสมบุญ. (2540). พจนานุกรม มคธ - ไทย. กรุงเทพมหานคร : อาทรการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี. ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ. 2500. กรุงเทพมหานคร : หาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

________. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ราชบัณฑิตสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2542. กรุงเทพมหานคร : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

วศิน อินทสระ. (2544). หลักธรรมอันเป็นหัวใจพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.

สนิท ศรีสำแดง. (2535). พุทธปรัชญา. กรุงเทพมหานคร : นิลนาราการพิมพ์.

สมภาร พรมทา. (2540). พุทธศาสนากับวิทยาศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Daisetz Teitaro Suzuki. Introduction to Zen Buddhism 1. London: Rider. 1949.

H. M. king Bhumibol Adulyadej. (1988). The Story of Mahajanaka. Bangkok : Amarin Printing.

Nyanatiloka. (1980). Buddhist dictionary. Kandy : Buddhist Publication Society.

Paul Dreussen. (1972).The Philosophy of the Upanishads. Delhi : Oriental Publishers.