การวิเคราะห์กระบวนท่ารำในพิธีครอบเทริดโนรา

ผู้แต่ง

  • จินดา จันทร์สุวรรณ วิทยาลัยนาฏศิลปพัทลุง สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
  • ชนัย วรรณะลี บัณฑิตศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
  • นิวัฒน์ สุขประเสริฐ บัณฑิตศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์

คำสำคัญ:

กระบวนรำ, พิธีครอบเทริด, โนรา

บทคัดย่อ

การวิจัยในนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอิทธิพลความเชื่อที่มีต่อพิธีครอบเทริดโนรา 2) ศึกษาขั้นตอนพิธีครอบเทริดโนรา 3) วิเคราะห์กระบวนท่ารำในพิธีครอบเทริดโนรา (แม่บทโนรา) โดยมีขอบเขตการศึกษาความเชื่อ องค์ประกอบต่าง ๆ ขั้นตอนการประกอบพิธีกรรม บทร้อง ทำนองเพลงและกระบวนท่ารำในพิธีครอบเทริดโนราของโนราใหญ่ที่ได้รับการยอมรับในจังหวัดพัทลุง ดำเนินการวิจัยโดยการศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านการประกอบพิธีกรรมโนราและมีประสบการณ์ในการทำพิธีครอบเทริดโนราเป็นอย่างดี การประชุมกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อยืนยันข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า โนราโรงครูเป็นการปลูกสร้างโรงขึ้นตามความเชื่อของคณะโนรา ลูกหลานโนรา เพื่อไหว้ครูหมอโนราหรือไหว้ตายายโนรา เพื่อแก้บนซึ่งเป็นความเชื่อในเรื่องไสยศาสตร์ การใช้เวทย์มนต์คาถาในการทำและป้องกันคุณไสย และการสืบทอดศาสตร์การแสดงโนราผ่านพิธีครอบเทริดโนรา พิธีครอบเทริดเป็นพิธีสืบทอดองค์ความรู้ด้านโนราจากรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นหนึ่ง นิยมประกอบพิธี 3 วัน 2 คืน ขั้นตอนพิธีกรรมมีความแตกต่างกันเล็กน้อยทั้งในสายตระกูลโนราเดียวกันและต่างสายตระกูลกระบวนรำแม่บทโนราซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการประกอบพิธี ประกอบด้วยบทครูสอน บทสอนรำและบทประถม กระบวนรำของโนราได้มาจากสายตระกูลโนราของตน โดยมีลักษณะการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น และมีการประดิษฐ์ท่ารำเพิ่มขึ้นตามความสามารถแต่ละสายตระกูล

References

ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์. (2538). “พิธีกรรมที่น่าศึกษาในโนราโรงครู”. โนรากับการผลิตบัณฑิตแขนงวิชาการแสดงพื้นบ้าน: 74-96.

น้อม คงเกลี้ยง. นายโรงโนรา. สัมภาษณ์, 14 มกราคม 2559.

ประสิทธิ์ รัตนมณี และนราวดี โลหะจินดา. (2550). รายงายการวิจัย เรื่องโนราโรงครู คณะ “เฉลิมประพา” จังหวัดปัตตานี. ปัตตานี : มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

พิทยา บุษรารัตน์. (2535). โนราโรงครู ตำบลท่าแค อำเภอเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุง. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกไทยคดีศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้.

รจนา ศรีใส. (2536). แม่บทโนรา : การศึกษาเชิงเปรียบเทียบ. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกไทยคดีศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้.

วิกรม กรุงแก้ว. (2542). ความเชื่อและพิธีกรรมโนราโรงครู : กรณีศึกษาอำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกไทยคดีศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยทักษิณ.

อุดม หนูทอง. (2536). โนรา. สงขลา : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้.

โอภาส อิสโม. (2544). ศึกษาพิธีครอบเทริดโนรา. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาไทยคดีศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยทักษิณ.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2018-12-30

ฉบับ

บท

บทความวิจัย