การสร้างพระพุทธรูปเกสรดอกไม้ร่วมสมัย

บทคัดย่อ

การสร้างสรรค์ครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาลักษณะรูปแบบทางศิลปกรรม และวิเคราะห์ความหมายจากแนวคิดสัญลักษณ์ตามหลักพุทธปรัชญาที่ปรากฏในรูปทรงและองค์ประกอบส่วนต่าง ๆ ของพระพุทธรูปเกสรดอกไม้ศิลปะพม่าในล้านนา ดำเนินการศึกษาด้วยระเบียบวิธีวิจัยเชิงสร้างสรรค์ศิลปะ ผลการศึกษาพบว่า พระพุทธรูปเกสรดอกไม้ที่ประดิษฐานอยู่ภายในพุทธสถานศิลปะพม่าในล้านนา มีพุทธลักษณะเป็นพระพุทธรูปทรงเครื่อง สกุลช่างมัณฑะเลย์ และสกุลช่างไทใหญ่ มีโครงสร้างภายในรูปทรงกลวงเป็นโพรง ผิวนอกตกแต่งด้วยเทคนิคการปั้นรัก และลงรักปิดทอง ล่องชาด ประดับกระจกสี กรรมวิธีการสร้างจัดเป็นศิลปะเครื่องเขินของพม่ารูปแบบหนึ่ง รูปแบบและองค์ประกอบของรูปทรงพระพุทธรูปสะท้อนแนวคิดสัญลักษณ์ตามหลักพุทธปรัชญาแบบเถรวาท คือ สัญลักษณ์แทนพระสมณะโคดมพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน สัญลักษณ์จากแนวคิดมหาปุริส- ลักษณะ 32 ประการของพระพุทธเจ้า สัญลักษณ์จากพระพุทธรูปทรงเครื่องหรือพระพุทธรูปปางโปรดพญาชมพูบดี และสัญลักษณ์จากคติการสร้างพระพุทธรูปด้วยเกสรดอกไม้ นอกจากนี้ ผู้ศึกษาได้สังเคราะห์องค์ความรู้ที่ได้รับจากการศึกษา มาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์พระพุทธปฏิมา ปางมารวิชัย ด้วยดอกไม้ที่พุทธศาสนิกชนนำมาสักการบูชาพระ โดยนำกรรมวิธีการสร้างพระพุทธรูปศิลปะเครื่องเขินมาประยุกต์ใช้ในการสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นการเชื่อมโยงคติสร้างงานพุทธศิลป์ในอดีตไปสู่การสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ในปัจจุบันที่สามารถสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของภูมิปัญญาอันเป็นแก่นของวัฒนธรรม