วงปี่พาทย์คณะรัตนบรรเลง และการสืบทอดทางดนตรีของนายพิษ รัตนสันเทียะ

-

บทคัดย่อ

               บทความวิชาการนี้เป็นการศึกษาสภาพปัจจุบันของวงปี่พาทย์ในอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ประกอบด้วยวงปี่พาทย์ตามจารีตและแบบพื้นบ้าน โดยศึกษาวงปี่พาทย์คณะรัตนบรรเลงด้วยการสัมภาษณ์ การสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า วงปี่พาทย์คณะรัตนบรรเลง ก่อตั้งโดยนายพิษ รัตนสันเทียะ และเป็นหัวหน้าวง นักดนตรีประกอบด้วยกลุ่มเพื่อนร่วมสำนัก และศิษย์ มีบทบาทหน้าที่ ในการรับงานพิธีกรรมและประกอบการแสดงในชุมชน

               นายพิษ รัตนสันเทียะ ได้รับการสืบทอดทางดนตรีจากครูหลายท่าน ที่สำคัญเป็นศิษย์และนักดนตรีคณะศิษย์เกตุคงของครูบุญยัง เกตุคง ภายหลังเมื่อครูบุญยัง เกตุคง ถึงแก่กรรม จึงก่อตั้งวงปี่พาทย์คณะรัตนบรรเลงของนายพิษ รัตนสันเทียะ ขึ้นมา ด้านการถ่ายทอดองค์ความรู้ทางดนตรีนั้น นายพิษ รัตนสันเทียะ ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ทางดนตรีให้ลูกศิษย์ 3 กลุ่ม คือกลุ่มครอบครัว กลุ่มศิษย์ที่มาฝากตัว และกลุ่มนักเรียนในระบบการศึกษา การจัดการเรียนการสอนใช้เครื่องดนตรี สื่อ และเทคโนโลยีประกอบการสอน ใช้วิธีการสอนทั้งแบบเก่าและแบบประยุกต์ โดยมีฆ้องวงใหญ่เป็นเครื่องมือแรกในการฝึกหัดตามหลักวิชาการดนตรีไทย ซึ่งฆ้องวงใหญ่ทำหน้าที่ดำเนินทำนองหลักของเพลง โดยผู้สอนตีทำนองแล้วให้ลูกศิษย์ตีตาม มีการใช้กระบวนการทำซ้ำเพื่อให้เกิดทักษะ