การรำโนราชุด “รำกระบี่ตีท่า” กรณีศึกษา : โนราเดชา วาทะศิลป์
คำสำคัญ:
รำกระบี่ตีท่า, โนราเดชา วาทศิลป์, ดูเชิง, หยั่งเชิง, ต่อสู้กันบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรำโนราชุด “รำกระบี่ตีท่า” กรณีศึกษาโนราเดชา วาทศิลป์ ศิลปินผู้มีบทบาทสำคัญในการสืบทอดศิลปะการแสดงโนราภาคใต้ ผลการศึกษาพบว่า โนราเดชา ได้รับการถ่ายทอดการรำชุดนี้มาจากโนราน้อม โบราณศิลป์ ท่ารำชุดนี้มีต้นเค้ามาจากบทประถมที่ใช้สำหรับฝึกหัดการรำโนรา การรำกระบี่ตีท่าสื่อความหมายถึงการประลองฝีมือและรบกันของลิง เพื่อแสดงถึงพลัง ความสามารถในการต่อสู้ รวมถึงการใช้ท่าทางที่สง่างามและอ่อนช้อย ด้วยการผสมผสานลีลาท่ารำของตัวนายและตัวนางในการแสดงโนรา ทำให้การรำนี้ที่มีทั้งความเข้มแข็งและความอ่อนช้อย เครื่องดนตรีใช้เป็นวงดนตรีที่ประกอบการแสดงโนราโดยทั่วไป แต่เน้นการใช้จังหวะหน้าทับกลอง เพื่อควบคุมจังหวะการรำที่ต้องการความสอดคล้องกับท่ารำ การรำแบ่งออกเป็น 3 ช่วง คือ ช่วงที่ 1 ดูเชิง จำนวน 4 ท่า ช่วงที่ 2 หยั่งเชิง จำนวน 4 ท่า และช่วงที่ 3 ต่อสู้กัน จำนวน 10 ท่า การรำไม่มุ่งเน้นการแพ้ชนะกัน เนื่องจากเป็นการรำเพื่อถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ผู้แสดงจะถือพระขรรค์เป็นอุปกรณ์ประกอบการรำ ผู้แสดงแต่งกายตามแบบอย่างการแสดงโนรา แต่ไม่สวมเทริดตามจารีตของโนรา การรำกระบี่ตีท่าไม่เพียงแต่เป็นการแสดงเพื่อความบันเทิงเท่านั้น แต่ยังเป็นการสืบสาน อนุรักษ์ศิลปะพื้นบ้านภาคใต้อีกด้วย
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2563). โนรา ศิลปะการร้อง รำที่ผูกพันกับชีวิต. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
พัชธรกรณ์ เอื้อจิตรเมศ และกฤตษิพัฒน์ เอื้อจิตรเมศ. (2564). หน้าทับประกอบการแสดงโนรา. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 13(3), 194-203.
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ. (2565). ภูมิปัญญาศิลปะการแสดงโนรา : โนรา. http://ich.culture.go.th/article/detail/6291f35836ab3f111c5572d4
มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา. (ม.ป.ป.). แบบรายงานการพิจารณาให้ปริญญากิตติมศักดิ์สรุปประวัติและผลงานของ นายน้อม คงเกลี้ยง. https://skruart.skru.ac.th/2017/files/docs/44.pdf
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. (2561). โนรา (Nora). https://clib.psu.ac.th/southerninfo/content/2/bae72ee9
มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพานิชย์. (2542). สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคใต้ เล่ม 8. บริษัท สยามเพรส แมนเนจเม้นท์ จำกัด.
วิทยาลัยนาฏศิลปพัทลุง. (2562). การจัดการความรู้ด้านทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่น เรื่อง การจัดการความรู้ท่ารำโนรามาตรฐาน 12 ท่า ของวิทยาลัยนาฏศิปพัทลุง. วิทยาลัยนาฏศิปพัทลุง สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์.
สุพัฒน์ นาคเสน. (2562). โนราท่าครู. สำนักพิมพ์และสายส่งดวงแก้ว.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ฝ่ายผลิตสื่อสิ่งพิมพ์และตำราวิชาการ กองส่งเสริมวิชาการและงานวิจัย สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ สบศ.