การศึกษาภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยจากหนังสือสมุดไทยของหมอพื้นบ้านจังหวัดเพชรบูรณ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปริวรรต ถอดความ วิเคราะห์ และจัดหมวดหมู่ความรู้ตามภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยจากหนังสือสมุดไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสารจากหนังสือสมุดไทยของหมอพื้นบ้านสมจิตร เพชรเกิด หมอพื้นบ้านในจังหวัดเพชรบูรณ์ ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มโรคและอาการที่ปรากฏ แบ่งออกเป็น 8 กลุ่ม ได้แก่ 1. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับพิษต่าง ๆ 2. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับไข้ 3. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับผิวหนัง 4. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับลม 5. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับสตรี 6. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับเด็ก 7. โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับทางเดินปัสสาวะและอุจจาระ 8. โรคและอาการอื่น ๆ และมีการบันทึกตำรับยา จำนวน 268 ตำรับ สมุนไพรที่ใช้แบ่งออกเป็นพืชวัตถุจำนวน 459 ชนิด มีการใช้สมุนไพรขิงมากที่สุด สัตว์วัตถุจำนวน 29 ชนิด มีการใช้งาช้างมากที่สุด ธาตุวัตถุจำนวน 28 ชนิด มีการใช้สารส้มมากที่สุด มีการจัดหมวดหมู่ยาเป็นพิกัดยา จำนวน 26 พิกัด แบ่งออกเป็น พิกัดยา 2 สิ่ง พิกัดยา 3 สิ่ง และพิกัดยา 5 สิ่ง มีวิธีการปรุงยาจำนวน 13 วิธี และมีวิธีการใช้ที่แตกต่างกันไปตามวิธีการปรุงยา มีการใช้น้ำกระสายยาจำนวน 37 ชนิด พบการใช้น้ำซาวข้าวมากที่สุด ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยจากหนังสือสมุดไทยเป็นภูมิปัญญาอันล้ำค่าที่ควรได้รับการคุ้มครอง ส่งเสริม อนุรักษ์ เพื่อการใช้ประโยชน์ และสืบทอดภูมิปัญญาให้คงอยู่ต่อไป
Article Details
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
Chaithongdee, C. & Pongchaliew, K. (2014). The query of wisdom from pharmacopeia palm leaf
manuscripts in Sisaket Province. Bangkok: Office of the Higher Education Commission.
Keinhom, U. & Nakawong, S. (2011). Revision and Analysis of Important Information about
Traditional Medicine of the Norteast Re-corded on Palm Leaves. Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine. 9(1), 20-26.
Kulsomboon, S. et al. (2011). Guideline to assessing folk healers (2nd ed.). Bangkok: Sam Charoen
Panit.
National Health Commission Office. (2009). Statute on the National Health System 2009.
Nontaburi: Wiki Printing.
National Library of Thailand. (2009). Survey and Supply Ancient documents is palm leaf
manuscripts and Thai books resource Handbook. Bangkok: Cabinet and Royal Gazzette Publishing Office.
Office of the National Economic and Social Development Council. (2017). The Twelfth National
Economic and Social Development Plan (2017-2021). Retrieved June 1, 2019, from
http://www.nesdb.go.th/download/article/article_20160323112418.pdf.
Paiboonwangcharoem, P. (2010). Thai traditional textbook recipe. In Chapter 5 Thai traditional
medicine wisdom and folk medicine. In Chokevivat, V. et al., (Eds.). Thai Traditional and Alternative Health Profile, 2014 – 2016 (pp.199-313). Bangkok: WVO Thai Printing.
Protection and Promotion of Traditional Thai Medicine Wisdom Act B.E. 2542 (1999). Published in
Government Gazette. Vol. 116, Part 120, 49-63.
Rawarin, N. (2011). Palm leaf manuscripts: Conservation for use. In Weena W. et al. (Eds.). Article
of conserve, restore and integration. Mahasarakham: Apichart Printing.
Sridharmma, K., Tongharmmachat, S. & Kempila, P. (2009). The Research on the Wisdom of Local
Isan Medicine in Khamphi Bai-Lan (Scripture Written on Palm-leaves). Rajabhat
MahaSarakham University Journal, 3(2), 13-19.
Sueasuphan, K., Chimphi J. & Kwangchayphum. (2010). Survey, translation, and analysis of
Traditional Isan medical text books from palm leaf manuscript in Phumkae Sub-District,
Nakae District, Nakhon Phanom Province. (Research report). Mahasarakham: Mahasarakham university.
Thai Traditional Medical Council Professions Act B.E. 2556 (2013). Published in Government
Gazette, Vol. 130, Part 10 A. Retrieved December 26, 2019, from
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2556/A/010/1.PDF.
Virapracak, K. (2002). Saranithet chak khamphi bailan samai Ayutthaya. Bangkok: Fine Arts
Department.
Wisungre, S. (2014). A study of wisdom folk healers in Amphur Muange Phetchabun province
(Research report). Phetchabun: Phetchabun Rajabhat University.
