มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจัดการซากขยะอิเล็กทรอนิกส์: ศึกษากรณีกฎหมายเกี่ยวกับโรงงาน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ขยะอิเล็กทรอนิกส์ ความเป็นมา แนวคิด ทฤษฎี กฎหมายที่เกี่ยวข้องเปรียบเทียบกับกฎหมายต่างประเทศ ศึกษาปัญหาทางกฎหมายและเสนอแนวทางแก้ไขและกำหนดมาตรการทางกฎหมายที่นำไปใช้อย่างเหมาะสม งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากการศึกษาค้นคว้ากฎหมายไทยและต่างประเทศ นโยบายรัฐ ตำราวิชาการ บทความ วารสาร วิทยานิพนธ์ งานวิจัย และศึกษาเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อรวบรวมข้อมูลมาทำการศึกษา วิเคราะห์ และเรียบเรียงเป็นระบบ ผลการศึกษาพบว่า ปี 2561 ซากขยะอิเล็กทรอนิกส์มีปริมาณ 414,600 ตัน คิดเป็นร้อยละ 65 จากของเสียอันตรายจากชุมชน ซากขยะอิเล็กทรอนิกส์เหล่านี้จำเป็นจะต้องถูกกำจัดให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ เนื่องจากประเทศไทยไม่มีมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจัดการซากขยะอิเล็กทรอนิกส์ จึงทำให้เกิดปัญหาการบริหารจัดการไม่เป็นระบบ ดังนั้น มาตรการทางกฎหมายที่เหมาะสม มีดังนี้ 1) กำหนดให้มีการตรวจสอบภายหลังนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อมิให้มีการลักลอบทิ้งหรือป้องกันมิให้มีการกำจัดผิดวิธี 2) บัญญัติกฎหมายห้ามใช้สารอันตราย หรือกำหนดการใช้อย่างจำกัดในการออกแบบผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ 3) ให้ผู้ผลิตมีหน้าที่เรียกคืนซากขยะอิเล็กทรอนิกส์ และส่งต่อไปโรงงานที่รับกำจัดอย่างถูกวิธี 4) กำหนดให้การบริหารจัดกาขยะอิเล็กทรอนิกส์อยู่ที่หน่วยงานกลางที่รับผิดชอบแห่งเดียว 5) ตั้งกองทุนสิ่งแวดล้อมระดับท้องถิ่น 6) เพิ่มอัตราโทษและค่าเสียหายเชิงลงโทษ เพื่อให้ผู้กระทำผิดเกิดความเกรงกลัว