โมเดลสมการโครงสร้างคุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับคุณลักษณะภาวะผู้นำ และปัจจัยที่ส่งผลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา 2) เพื่อตรวจสอบความกลมกลืนของโมเดลสมการโครงสร้างคุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ 3) เพื่อศึกษาขนาดอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 560 คน ได้มาจากการสุ่มแบบแบ่งชั้นเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรมลิสเรล

ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้

1. คุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่าส่วนใหญ่อยู่ในระดับมากที่สุด โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด คือ ความตั้งใจ ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำที่สุด คือ ความสามารถพิเศษ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำ โดยภาพรวม อยู่ในระดับ มาก เมื่อพิจารณาเป็นรายปัจจัย พบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด 2 ปัจจัย ได้แก่ ปัจจัยวิสัยทัศน์และปัจจัยสภาพแวดล้อม อยู่ในระดับมาก 2 ปัจจัย ได้แก่ การทำงานเป็นทีม และงานที่รับผิดชอบ

2. โมเดลสมการโครงสร้างคุณลักษณะภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่า Chi-square = 82.02, df = 90, P = 0.71332, RMSEA = 0.000, ค่าดัชนี GFI = 0.99 และค่าดัชนี AGFI = 0.97 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ แสดงว่าโมเดลมีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์

3. ผลการศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำ พบว่า อิทธิพลทางตรง 4 ตัวแปร เรียงลำดับตามค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลจากมากไปน้อย ได้แก่ ลักษณะงานที่รับผิดชอบสภาพแวดล้อม การทำงานเป็นทีม และวิสัยทัศน์คุณลักษณะภาวะผู้นำ พบว่า อิทธิพลทางตรง พบว่า มีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลทางตรง 4 ตัวแปร ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 0.53, 0.28, 0.25 และ 0.21 ตามลำดับอิทธิพลทางอ้อม มีปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำ 2 ปัจจัย คือ ปัจจัยวิสัยทัศน์ส่งผ่านสภาพแวดล้อม การทำงานเป็นทีม และลักษณะงานที่ทำ มีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพล เท่ากับ 0.17 ส่วนอิทธิพลรวมมีตัวแปรสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อคุณลักษณะภาวะผู้นำ 4 ตัวแปร โดยเรียงลำดับตามค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพล ได้แก่ปัจจัยงานที่รับผิดชอบ ปัจจัยสภาพแวดล้อม ปัจจัยการทำงานเป็นทีม และปัจจัยวิสัยทัศน์ ซึ่งมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 0.53, 0.28, 0.25 และ 0.21 ตามลำดับ

Structural Equation Model Leadership Traits of the Principals under the Jurisdiction of the Secondary Educational Service Area Office

The objectives of the research were to (1) study the leadership traits and factors affecting leadership traits of principals under the jurisdiction of secondary educational service area office, (2) examine the appropriateness of the structural equation model of leadership traits of principals which developed by a researcher with the empirical data, and(3) study the direct- indirect and total influence of the structural equation model of leadership traits of principals. The sample size of 560 principals who were under the jurisdiction of secondary educational service area office derived by stratified random sampling method. The research instrument was a 5-rating scale questionnaire and the research data collected were analyzed by LISREL program.

The research results were summarized as follows:

The means of leadership traits, as whole, is at a high level. Considering in eachdimension found that majority is at a highest level. The highest mean is attention, while the lowest mean is talent. The factors affecting leadership traits, as whole, are at a high level. Considering in each factors found that vision and environment factors are at a highest level, while teamwork and responsible work factors are at a high level.

The appropriate test of the structural equation model leadership traits of principals which developed by the researcher to show that the model was consistent with the empirical data as Chi-square = 82.02, P = 0.71332, df = 90, RMSEA = 0.000, GFI = 0.98, AGFI = 0.97. Factors affecting to direct, indirect, and total influence on leadership traits found that direct influence reveal coefficients ranging from large to small 4 variables as responsible work, environment, teamwork and vision of 0.53, 0.28, 0.25 and 0.21, respectively. The indirect influence found that 2 factors affecting leadership traits (1) vision through environment, teamwork and responsible work show their coefficient as 0.71, 0.31,and 0.30, respectively,(2) environment through teamwork show its coefficient as 0.17. The total influence found that 4 cause-effected variables from large to small as responsible work, environment, teamwork and vision reveal their coefficient as 0.53, 0.28, 0.25, and 0.21, respectively.