รูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน  2. สร้างรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน  3. ประเมินรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน    แบ่งขั้นตอนการวิจัยเป็น 3 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน   กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 532 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบบันทึกการสังเคราะห์เอกสาร แบบสอบถามเกี่ยวกับทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน เป็นแบบประมาณค่า   5 ระดับ มีค่าความเชื่อมั่น 0.978 สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (x̄) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน(S.D.) และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis  : CFA)  ขั้นตอนที่ 2 การสร้างรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน   ผู้ทรงคุณวุฒิในการให้ข้อมูลการสัมภาษณ์ จำนวน 9 ท่าน ผู้ทรงคุณวุฒิในการประชุมสนทนากลุ่ม จำนวน 17 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ได้แก่ การวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis)  ขั้นตอนที่ 3 การประเมินรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน   ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบประเมินรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลวิเคราะห์องค์ประกอบ  ยืนยันทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน ทั้ง 6 องค์ประกอบ ซึ่งได้แก่      1. ด้านเครือข่ายทางสังคม 2. ด้านความรับผิดชอบ  3. ด้านความไว้วางใจ  4. ด้านวัฒนธรรมองค์กร  5. ด้านการสื่อสาร 6. ด้านประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการทำงาน 
2. รูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน เป็นโครงสร้างที่แสดงความสัมพันธ์ขององค์ประกอบองค์ประกอบยืนยันทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน  2 กลุ่ม ซึ่งมี 6 องค์ประกอบ  คือ กลุ่มองค์ประกอบภายในองค์กร ได้แก่ ความรับผิดชอบ  วัฒนธรรมองค์กร ประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการทำงาน กับกลุ่มองค์ประกอบภายนอกองค์กร ได้แก่  เครื่อข่ายทางสังคม  ความไว้วางใจ  การสื่อสาร ซึ่งในแต่ละองค์ประกอบจะมีแนวทางในการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน
3. ผลประเมินรูปแบบการพัฒนาทุนทางสังคมของปราชญ์ชาวบ้าน พบว่า ด้านความถูกต้อง ด้านความเป็นไปได้ ด้านความเป็นประโยชน์ อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนด้านความป็นไปได้ อยู่ในระดับมาก