การบริหารและการจัดการหลักสูตรที่สอดคล้องกับการศึกษา 4.0 โรงเรียนบ้านม่วงชุม อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การศึกษาอิสระครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการบริหารและการจัดการหลักสูตร สถานศึกษา ของโรงเรียน ผู้ที่เกี่ยวข้องมีบทบาทและหน้าที่ของในการบริหารและการจัดหลักสูตรสถานศึกษา 2) ศึกษาเหตุปัจจัยสำคัญทมีี่ผลต่อคุณภาพของการบริหารและการจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ของผู้เรียนในการบริหารและการจัดหลักสูตรสถานศึกษา 3) เพื่อศึกษาสภาพที่พึงประสงค์ที่มีผลต่อคุณภาพของการบริหารและการจัดการหลักสูตรสถานศึกษา 4) เพื่อสร้างแนวทางการบริหารและการจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ของโรงเรียน และผู้ที่เกี่ยวข้องในการบริหารและการจัดหลักสูตรสถานศึกษาที่สอดคล้องกับการศึกษาไทย 4.0 ของโรงเรียน ที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ประชากร ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา 1 คน ครู 39 คน และคณะกรรมการสถานศึกษามีผลการศึกษา 15 คน และกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้เรียน 35 คน ผู้ปกครอง 35 คน ชุมชน 5 คน และคณะกรรมการบริหารหลักสูตรและวิชาการ 9 คน ร่วมประชากรและกลุ่มตัวอย่างทงั้ หมด139 คน เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Microsoft Excel เพื่อสรุปค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการสนทนากลุ่มย่อย (Small Group Discussion) โดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาสำคัญ (Content Analysis) ในสร้างแนวทางการบริหารและการจัดการหลักสูตรที่สอดคล้องกับการศึกษาไทย 4.0 ของโรงเรียนบ้านม่วงชุมผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพการบริหารและการจัดการหลักสูตร ที่สอดคล้องกับการศึกษาไทย 4.0 ของโรงเรียนบ้านม่วงชุม พบว่า ด้านกระบวนการบริหารจัดการหลักสูตรระดับสถานศึกษา ระดับห้องเรียน และระดับบทเรียนภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก และดี ในส่วนของภาพรวมของกระบวนการบริหารและการจัดการหลักสูตรระดับบทเรียน ด้านผู้ที่เกี่ยวข้องได้การปฏิบัติตามบทบาทและหน้าที่การบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ภาพรวมมีระดับคุณภาพอยู่ในระดับดีมาก เมื่อพิจารณารายด้านพบว่าบทบาทของครู บทบาทของผู้เรียน บทบาทคณะกรรมการบริหารหลักสูตรและวิชาการ และ บทบาทของคณะกรรมการสถานศึกษา ได้คุณภาพดีมาก บทบาทของผู้ปกครอง บทบาทของผู้บริหาร และบทบาทของชุมชน ได้คุณภาพดี 2. เหตุปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพการบริหารและการจัดการหลักสูตร มี 2 ด้าน ปัจจัยสนับสนุน เช่น มีการวางแผนพัฒนาบุคลากรทั้งผู้บริหาร ครูและบุคลากรที่เกี่ยวกับการใช้หลักสูตร สถานศึกษามีการจัดประชุมชี้แจงทำความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้หลักสูตรสถานศึกษา มีการส่งเสริมสนับสนุนให้มีการแลกเปลี่ยนการเรียนรู้ระหว่างครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยสถานศึกษามีการนิเทศกำกับติดตามอย่างเป็นระบบตามแผนที่วางไว้โดยกำหนดเป็นปฏิทินตลอดปีการศึกษา และมีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ด้วยเทคนิควิธีที่หลากหลาย ครูมีการทบทวนองค์ประกอบของหลักสูตรทั้งหมดตั้งแต่ จุดหมาย จุดประสงค์ รูปแบบ โครงร้าง เนื้อหา ยุทธศาสตร์การเรียนการสอน อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ สื่อการเรียนการสอน การวัดผลประเมินผล เพื่อนำมาวางแผน ส่วนปัจจัยที่ฉุดรั้ง ได้แก่ สถานศึกษาขาดการจัดระบบการบริหารงานทางวิชาการที่มีประสิทธิภาพ เกี่ยวกับโครงการที่จะส่งเสริมการเรียนรู้และคุณธรรม การจัดตารางสอน การลงโทษและการให้รางวัลผู้เรียน และยังขาดการจัดสรรการใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสมและคมุ้ ค่า ครูขาดความรับผิดชอบของตนเองภาระ งานพิเศษของครูที่ไม่เอื้อในการพัฒนาตนเองและข้อมูลไม่เป็นปัจจุบัน ผู้เรียนขาดการมีส่วนร่วมในการวาง แผนการจัดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกับครูผู้สอน ผู้ปกครองขาดการแนะนำ ร่วมมือกับครูจัดบรรยากาศในชั้นเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน ชุมชนมีส่วนร่วมน้อยในการจัดทำแผนพัฒนา การศึกษาและหลักสูตรการศึกษาให้สอดคล้องกับสภาพและความต้องการของชุมชนท้องถิ่น คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานขาดการมีส่วนร่วมกับสถานศึกษากำหนดนโยบาย วิสัยทัศน์ พันธกิจ จุดมุ่งหมายของหลักสูตรสถานศึกษา 3. สภาพที่พึงประสงค์ของการบริหารและการจัดการหลักสูตรสถานศึกษา มี 2 ด้าน คือ 1) สภาพที่พึงประสงค์ด้านกระบวนการบริหารจัดการหลักสูตร 3 ระดับ ได้แก่ ระดับสถานศึกษา ระดับห้องเรียนและระดับบทเรียน 2) สภาพที่พึงประสงค์การมีส่วนร่วมของผู้ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ได้แก่ ผู้บริหาร ครู ผู้เรียน ผู้ปกครอง ชุมชน คณะกรรมการสถานศึกษา และคณะกรรมการบริหารหลักสูตรและงานวิชาการ 4. แนวทางการบริหารและการจัดการหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียน ประกอบด้วย 1) ควรดำเนินการจัดการวางแผนการพัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน 2) ดำเนินการส่งเสริมการจัดทำหลักสูตรที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน 3) ส่งเสริมความร่วมมือของบุคลากรในสถานศึกษาในการพัฒนาหลักสูตรและประเมินการใช้หลักสูตรและแนวทางการจัดการจัดการเรียนรู้ของสถานศึกษา