แนวทางการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่อง แนวทางการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2  มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพพึงประสงค์ของการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ และ 2) ศึกษาแนวทางการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2  กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพพึงประสงค์ของการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ คือ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูฝ่ายวิชาการ จำนวน 92 แห่ง คือผู้บริหารสถานศึกษา 92 คน และครูฝ่ายวิชาการ 92 คน รวม 184 คน โดยพิจารณาตามเกณฑ์ที่ผู้ศึกษากำหนดขึ้น คือ ผู้บริหารสถานศึกษามีประสบการณ์ด้านการบริหารการศึกษาไม่น้อยกว่า 5 ปี มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ สถานศึกษาเป็นต้นแบบในการใช้กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียน ครูฝ่ายวิชาการที่มีประสบการณ์ปฏิบัติงานไม่น้อยกว่า 5 ปี และผู้บริหารหรือครูที่เกี่ยวข้องกับ
การนิเทศภายในโรงเรียนมีความสมัครใจยินดีให้ข้อมูลในการศึกษาอิสระ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ประกอบไปด้วย การวิเคราะห์ค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น วิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเนื้อหาสำคัญ นำเสนอในรูปแบบตารางและความเรียง  และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาแนวทางการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา 3 คน ครูวิชาการ 3 คน ศึกษานิเทศก์ 2 คน และครูที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศ 2 คน โดยพิจารณาตามเกณฑ์ที่ผู้ศึกษากำหนดขึ้น คือ ผู้บริหารสถานศึกษามีประสบการณ์ด้าน
การบริหารการศึกษาไม่น้อยกว่า 5 ปี มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ สถานศึกษาเป็นต้นแบบในการใช้กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียน ครูฝ่ายวิชาการที่มีประสบการณ์ปฏิบัติงานไม่น้อยกว่า 5 ปี  ศึกษานิเทศก์ที่รับผิดชอบดูแลกลุ่มอำเภอเชียงม่วน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2 และผู้บริหารหรือครูที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศภายในโรงเรียนมีความสมัครใจยินดีให้ข้อมูลในการศึกษาอิสระ โดยใช้การสัมภาษณ์แบบ
กึ่งโครงสร้าง เก็บข้อมูลโดยการนำแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างไปสัมภาษณ์ด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ตามประเด็นที่ตอบ นำเสนอในรูปแบบความเรียง ผลการศึกษาพบว่า

1. 1. สภาพปัจจุบันและสภาพพึงประสงค์ของการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2 โดยภาพรวม มีค่าดัชนีของความต้องการจำเป็นเท่ากับ 0.23 เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่าด้านที่มีค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็นสูงสุด คือ การให้ความรู้ก่อนดำเนินการนิเทศ รองลงมาคือ รายงานและสรุปผลการนิเทศ การดำเนินการตามแผนการนิเทศการวางแผนการนิเทศ และการสร้างขวัญและกำลังใจแก่ผู้รับการนิเทศ ตามลำดับ
2. 2. แนวทางการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพะเยา เขต 2 มีกระบวนการการบริหารงานนิเทศภายในโรงเรียนในการจัดการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน คือ 1) การวางแผนการนิเทศ โดยร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูล ศึกษาสาเหตุของปัญหาตามบริบทของโรงเรียน สภาพในการจัดการเรียนการสอน ครูผู้สอน และความต้องการการนิเทศภายในโรงเรียน 2) การให้ความรู้ก่อนดำเนินการนิเทศ โดยให้ความรู้ ความเข้าใจขอบข่ายของการนิเทศภายใน เชิญผู้เชี่ยวชาญจากภายนอกมาให้ความรู้แก่บุคลากรในโรงเรียน 3) การดำเนินการตามแผนการนิเทศ โดยมีฝ่ายบริหารและฝ่ายวิชาการของโรงเรียนเป็นผู้นำในระหว่างการดำเนินการนิเทศ ใช้รูปแบบและกิจกรรมการนิเทศที่หลากหลาย 4) การสร้างขวัญและกำลังใจแก่ผู้รับการนิเทศ โดยสร้างแรงจูงใจทางบวกและทัศนคติที่ดีต่อการนิเทศภายใน การชมเชย และให้คำแนะนำอย่างกัลยาณมิตร และ 5) การรายงานและสรุปผลการนิเทศ ดำเนินการสรุปผลการนิเทศ รายงานผล และนำผลการนิเทศมาปรับปรุง แก้ไข และร่วมกันวางแผนการนิเทศระหว่างผู้นิเทศกับผู้รับการนิเทศ วิเคราะห์หาจุดที่ควรพัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอนให้ดีขึ้น