ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู กรณีศึกษาครูในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย

ผู้แต่ง

  • ฉันทพัฒน์ จานเก่า คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • สมเกียรติ ตุ่นแก้ว คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • สุวดี อุปปินใจ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรม, ผู้บริหารสถานศึกษา, แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูตามความคิดเห็นของครู กรณีศึกษาครูในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ ครูในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 97 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ แบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ได้แก่ แบบสอบถามเกี่ยวกับภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาและแบบสอบถามเกี่ยวกับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย (x̅) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่สร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู กรณีศึกษาครูในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย ประชากรที่ให้ข้อมูลในการศึกษา คือ ผู้บริหารสถานศึกษาในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 ปีการศึกษา 2563 จำนวน 8 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่
แบบสัมภาษณ์เกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมที่สร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาสำคัญ ตอนที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานของผู้ตอบแบบสัมภาษณ์ ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องของข้อคำถามกับวัตถุประสงค์เท่ากับ 1.00 ตอนที่ 2 แบบสัมภาษณ์ปลายเปิดเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมที่สร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู มีประเด็นคำถาม 2 ประเด็น ได้แก่ ประเด็นคำถาม 1 : ท่านมีแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาในด้านต่อไปนี้อย่างไร ประเด็นคำถาม 2 : แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมทั้ง 7 ด้าน ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูหรือไม่ อย่างไร ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องของข้อคำถามทุกข้อกับวัตถุประสงค์เท่ากับ 1.00 ผลการศึกษาพบว่า

  1. 1. ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับมาก เรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย คือ 1) พฤติกรรมผู้นำแบบมุ่งผลผลิต 2) พฤติกรรมผู้นำแบบทีม 3) พฤติกรรมผู้นำแบบสายกลาง 4) พฤติกรรมผู้นำแบบมุ่งความสัมพันธ์ 5) พฤติกรรมผู้นำแบบพ่อแม่ และ 6) พฤติกรรมผู้นำแบบตามสบาย และแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู โดยรวมอยู่ในระดับมาก เรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย คือ 1) ความต้องการความอยู่รอด 2) ความต้องการความก้าวหน้า และ 3) ความต้องการความสัมพันธ์
  2. 2. ผู้บริหารสถานศึกษามีแนวทางในการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมที่สร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูด้านต่างๆ ดังนี้ 1) ด้านการมีความคิดริเริ่ม 2) ด้านการรู้จักปรับปรุงแก้ไข 3) ด้านการยอมรับนับถือ 4) ด้านการให้ความช่วยเหลือ 5) ด้านการโน้มน้าวจิตใจ 6) ด้านการประสานงาน และ 7) ด้านการเข้าสังคม โดยแนวทางการพัฒนาได้มาจากการวิเคราะห์เนื้อหาที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้บริหารสถานศึกษาประเด็นคำถามที่ 2 : แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมทั้ง 7 ด้าน ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูหรือไม่ อย่างไร

ประวัติผู้แต่ง

ฉันทพัฒน์ จานเก่า, คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

นักศึกษาหลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย (2563)

สมเกียรติ ตุ่นแก้ว, คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

อาจารย์ ประจำหลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย (อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก)

สุวดี อุปปินใจ, คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ประจำหลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย (อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม)

เอกสารอ้างอิง

ขวัญใจ เกตุอุดม. (2554). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษากับประสิทธิผลของโรงเรียน สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดชลบุรี. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์. ฉะเชิงเทรา.

จันทรานี สงวนนาม. (2553). ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารสถานศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 3). นนทบุรี: บุ๊คพอยท์.

ณปภัช อำพวลิน. (2557). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแบบภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการทำงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. พิษณุโลก.

ภูมิพิพัฒน์ รักพรมงคล. (2558). แนวทางพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในการพัฒนาสถานศึกษาเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 4(1), 143 - 160.

สมุทร ชำนาญ. (2554). ภาวะผู้นำทางการศึกษา ทฤษฎี และปฏิบัติ. ระยอง: พี.เอส.การพิมพ์.

สัมมา รธนิตย์. (2553). ภาวะผู้นำของผู้บริหาร. กรุงเทพมหานคร: ข้าวฟ่าง.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กลุ่มสารสนเทศ สนผ. (2563). ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารการศึกษา. สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2563. จาก https://data.bopp-obec.info/emis/ schooldata-view_techer.php? School

อรพรรณ เทียนคันฉัตร. (2560). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). จันทบุรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.

อรพรรณ พรสีมา. (2553). การเรียนรู้แบบร่วมแรงร่วมใจ ใน ทฤษฏีการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.

Blake, R.R. and Mouton. T.S. (1964). The Managerial Grid. Houton, Tex: Gulf Publishing Co.

Maslow, A. H. (1960). Motivation and Personality. New York: Harper and Row.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-06-12

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย