ปูกลับมา : แนวทางส่งเสริมการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง ธนาคารปูไข่ นอกกระดอง ศูนย์เรียนรู้วิถีประมงพื้นบ้านอำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช

ผู้แต่ง

  • วัลภา แก้ววิมาน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช
  • จิตติมา ดำรงวัฒนะ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช
  • เดโช แขน้ำแก้ว คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช
  • อุดมศักดิ์ เดโชชัย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

คำสำคัญ:

ประมงพื้นบ้าน, ธนาคารปูไข่

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา วิธีการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง ธนาคารปูไข่นอกกระดอง สภาพปัญหาการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง ธนาคารปูไข่นอกกระดอง และแนวทางส่งเสริมการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง ธนาคารปูไข่นอกกระดอง ศูนย์เรียนรู้วิถีประมงพื้นบ้าน อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า

1. วิธีการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง พบว่า มีขั้นตอนเริ่มตั้งแต่ 1) การรับบริจาคแม่ปูไข่นอกกระดองที่มีลักษณะสมบูรณ์แข็งแรง 2) นำแม่ปูไข่นอกกระดองมาแช่ไว้ในถังที่มีออกซิเจนแล้วปล่อยให้ฟักไข่ 3) หลังจากนั้นจึงนำลูกปูไปปล่อยทะเลช่วงใกล้ค่ำ

2. สภาพปัญหาการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง พบว่า มีปัญหา ดังนี้ 1) ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ควรยกเลิกอวนคราดหอยหรือเรือลากทุกชนิดในเขตอนุรักษ์ฟื้นฟูพันธ์สัตว์น้ำวัยอ่อน 2) ปัญหาด้านเงินทุน เงินทุนที่นำมาร่วมกิจกรรมนั้นไม่เพียงพอต่อกิจกรรม 3) ปัญหาด้านปัจจัยธรรมชาติ  เช่น ชุมชนยังขาดความเข้าใจในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเล และภัยพิบัติธรรมชาติที่อาจเกิดขึ้น

3. แนวทางส่งเสริมการดำเนินงานของกลุ่มอนุรักษ์ประมงพื้นบ้านในถุ้ง พบว่า มีแนวทางในการส่งเสริม ดังนี้ 1) มีแนวทางการส่งเสริมถนอมป้องกันการใช้เครื่องมือจับสัตว์น้ำขนาดเล็ก และฟื้นฟูที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำ 2) มีแนวทางในการสร้างกฎเกณฑ์การทำประมงร่วมกัน 3) มีแนวทางสร้างสำนึกร่วมกันของชุมชน 4) มีแนวทางส่งเสริมสร้างศูนย์การเรียนรู้

ประวัติผู้แต่ง

วัลภา แก้ววิมาน, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

นักศึกษาสาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช (2563)

จิตติมา ดำรงวัฒนะ, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

อาจารย์สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

เดโช แขน้ำแก้ว, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

อาจารย์สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

อุดมศักดิ์ เดโชชัย, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

อาจารย์สาขาวิชาการพัฒนาชุมชน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

เอกสารอ้างอิง

กฤษฎา บุญชัย. (2555). นิเวศวิทยากับการเมือง. รายงานโครงการสัมมนาเชิงปฏิบัติการ หัวข้อการใช้ทฤษฎี สังคมศาสตร์อธิบายความไม่เป็นธรรมทางสังคม. วารสารการเมืองการปกครอง, 9(1), 30.

กรมประมง. (2547). โครงการฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่งทะเลอันเนื่องมาจากพระราชดำริจังหวัดปัตตานี และนราธิวาส. สงขลา: บริษัทวายุภักษ์จำกัด.

จิตติ มงคลชัยอรัญญา. (2540). การศึกษาชุมชนเพื่อการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

นรินทร์ชัย พัฒนพงศา. (2547). การมีส่วนร่วม: หลักการพื้นฐานเทคนิค และกรณีตัวอย่าง. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สิริลักษณ์การพิมพ์.

ภัทรพล สุดเดือน. (2551). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ป่าชายเลน: ศึกษากรณีตําบลบางตะบูน อําเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี. (ภาคนิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต). กรุงเทพ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

วันชัย วัฒนศัพท์. (2547). ระบบทวิภาคีกับการแก้ไขปัญหาแรงงานในรัฐวิสาหกิจ ศูนย์สันติวิขัยและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า. กรุงเทพมหานคร: กองรัซวิสาหกิจสัมพันธ์ กรมสวัสดิการ และคุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน.

วิมล จันทร์โรทัย. (2555). ความเสื่อมโทรมของทรัพยากรสัตว์น้ำ. (ออนไลน์). สืบค้นวันที่ 4 ตุลาคม 2562. เข้าถึงได้จาก : file:///C:/Users/Lenovo_Laptop/Downloads/56498-Article%20Text-131438-1-10-20160510%20(11).pdf.

พรทิพย์ คำพอ และคณะ. (2544). บทบาทการมีส่วนร่วมของประชาชนและองค์การบริหารส่วนตำบลในการใช้การแพทย์แผนไทยเพื่อการดูแลสุขภาพของตนเองในชุมชน. ขอนแก่น: คณะสาธารณสุขศาสตร์, มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พัฒน์ บุณรัตพันธุ์. (2517). การสร้างพลังชุมชนโดยขวนการพัฒนาชุมชน. กรุงเทพ: ไทยวัฒนาพานิช จํากัด.

ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเล และชายฝั่งอ่าวไทยตอนล่าง. (2555). แพลงกต์อนในลุ่มน้ำทะเลสาบ สงขลา. กรมทรัพยากรทางทะเล และชายฝั่งกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม.

ศิริพงษ์ พนาสนธิ์. (2542). ความรู้และทัศนคติของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่มีต่อการอนุรักษ์ปะการังของไทย: ศึกษาเฉพาะกรณีโรงเรียนที่มีครูซึ่งผ่านการฝึกอบรมในหลักสูตรการอนุรักษ์ทรัพยากรปะการังของไทยในจังหวัดระยอง. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต). กรุงเทพ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

สุวัฒน์ หม่นมั่น. (2551). ศึกษาภูมิปัญญานิเวศวิทยาชาวประมงพื้นบ้านกับการจัดการจัดการทรัพยากร ชายฝั่งทะเล : กรณีศึกษาประมงพื้นบ้าน ตำบลลีเล็ด อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. (วิทยานิพนธ์ สังคมวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต). กรุงเทพ: สถาบันบัณฑิต พัฒนบริหารศาสตร์.

อดิศร วงศ์คงเดช. (2539). การพัฒนาสาธารณสุขชุมชน: การมีส่วนร่วม และการเตรียมชุมชน. ขอนแก่น: ศูนย์ฝึกอบรม และพัฒนาการสอนสาธารณสุขมูลฐาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือจังหวัดขอนแก่น.

อติกานต์ วิชิต. (2559). การพัฒนาศักยภาพของชาวประมงพื้นบ้าน ในเขตเทศบาลตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal ฉบับมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 9(2), 1-3.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-06-06

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย