เรื่องเล่าและการเล่าเรื่องเพื่อสะท้อนอัตลักษณ์ชุมชนท่องเที่ยวบ้านเชียง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องราวที่ใช้ประโยชน์ในการสื่อสารด้านการท่องเที่ยวของชุมชนท่องเที่ยวบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี และศึกษาการเล่าเรื่อง โดยใช้เรื่องราวที่เกิดขึ้นในชุมชนมาเผยแพร่ผ่านสื่อรูปแบบต่างๆ เพื่อใช้ในการสื่อสารให้นักท่องเที่ยวเกิดความสนใจที่จะเดินทางมาท่องเที่ยวบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มุ่งศึกษาวิจัยเฉพาะเรื่องราวและการเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมการส่งเสริมหรือการสื่อสารเพื่อการท่องเที่ยวชุมชนบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี เท่านั้น โดยใช้วิธีการศึกษาข้อมูลจากเอกสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึก(In-Depth Interview) ผู้ให้ข้อมูลหลัก 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแรก กลุ่มผู้ที่อยู่ในชุมชนบ้านเชียง ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้อาวุโสของชุมชน นักเล่าเรื่องชุมชน ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการการท่องเที่ยวชุมชน และกลุ่มที่สอง กลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการท่องเที่ยวชุมชน ทั้งหน่วยงานภาครัฐ และภาคเอกชน ผลการวิจัยพบว่า เรื่องราว ที่ใช้ประโยชน์ในการสื่อสารด้านการท่องเที่ยวของชุมชนท่องเที่ยวบ้านเชียง ประกอบไปด้วย 7 ประเภทเรื่อง ได้แก่ 1) ข้อมูลชุมชน 2) วัดและโบราณสถาน 3) บุคคลสำคัญของชุมชน 4) ประเพณีสำคัญ 5) อาหารพื้นถิ่น 6) ผลิตภัณฑ์ของชุมชน และ 7) แหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติ โดยมีวิธีการเล่าเรื่องเพื่อสื่อสารเรื่องราวที่เกิดขึ้นตามองค์ประกอบของการเล่าเรื่อง ได้แก่ โครงเรื่อง แก่นเรื่อง ความขัดแย้ง ตัวละคร ฉาก มุมมอง และสัญลักษณ์พิเศษ