นาฏยภาษา นาฏยสังคม : ลักษณะการใช้ภาษาในวงการนาฏศิลป์ไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อนำเสนอรูปแบบภาษาที่ใช้เฉพาะในวงการนาฏศิลป์ไทย โดยกล่าวถึงนาฏยศัพท์หรือภาษาที่ใช้เรียกท่ารำ คำเหล่านี้ใช้เฉพาะในวงการนาฏศิลป์ไทยเท่านั้น และเป็นคำที่สามารถสื่อสารได้เข้าใจตรงกันไม่ว่าจะเป็นผู้ที่เรียนนาฏศิลป์ไทยมาจากสถาบันใดก็ตามในประเทศไทย รวมไปถึงการใช้ภาษาในการสนทนาสำหรับวงการนาฏศิลป์ไทยในลักษณะต่าง ๆ โดยเฉพาะการใช้คำว่า “แม่” และ “พ่อ” เรียกครูผู้ใหญ่หรือครูผู้ได้รับความเคารพอย่างสูงจากบรรดาผู้เรียน ประกอบกับการใช้คำว่า “นุ่ง” และ “ห่ม” เมื่อกล่าวถึงการแต่งกาย โดยไม่ใช้คำว่า “ใส่” ตามสมัยนิยม เนื่องจากเป็นคำที่ใช้ต่อเนื่องมาจากการแต่งกายในอดีตที่กลายเป็นชุดการแต่งกายสำหรับการแสดงนาฏศิลป์ไทยในปัจจุบัน ภาษาในวงการนาฏศิลป์ไทยเป็นภาษาเฉพาะแบบที่มีการสืบทอดกันมาในลักษณะที่เป็นส่วนหนึ่งของขนบธรรมเนียมการเรียนการสอนนาฏศิลป์ไทย ทั้งนี้น่าเป็นผลสืบเนื่องมาจากค่านิยมด้านการเรียนการสอนที่ยึดถือการปฏิบัติตาม “จารีต” หรือระเบียบแบบแผนอันเนื่องมาจากความเชื่อเรื่องการเคารพ “ครู” ลักษณะสังคมและระบบการเรียนการสอนที่มีลักษณะเฉพาะ ทำให้ภาษานาฏศิลป์ไทยยังคงเอกลักษณ์ไว้ได้ค่อนข้างมาก เป็นตัวอย่างของการศึกษาภาษาเฉพาะกลุ่มที่แสดงให้เห็นถึงการคงอยู่ของรูปแบบภาษาในอดีตและสืบทอดจนถึงปัจจุบันได้เป็นอย่างดี