ภูมิปัญญาอาหารในพิธีมั่วโง้ย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายความเป็นมาและศึกษาภูมิปัญญาอาหารในพิธีมั่วโง้ย ผู้ให้ข้อมูลคือ ผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับอาหารในพิธีมั่วโง้ยที่อาศัยอยู่ในอำเภอเมือง อำเภอกระทู้ และอำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต อำเภอละ 5 คน รวม 15 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบไม่มีโครงสร้างและผู้วิจัย รวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์แก่นสาระ ตรวจสอบความน่าเชื่อถือโดยใช้วิธีตรวจสอบสามเส้าด้านข้อมูลที่ได้จากผู้ให้ข้อมูลที่ต่างกัน
ผลการวิจัยพบว่า 1) พิธีมั่วโง้ย เป็นพิธีกรรมเกี่ยวกับการเฉลิมฉลองทายาทในครอบครัวที่มีอายุครบ 1 เดือน ได้รับอิทธิพลความเชื่อจากคนจีนที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในจังหวัดภูเก็ตและปฏิบัติต่อมาถึงปัจจุบัน ในอดีตนิยมปฏิบัติเฉพาะครอบครัวที่มีลูกชาย ต่อมาได้รวมถึงลูกสาวด้วย 2) อาหารในพิธีมั่วโง้ย มี 4 ชนิด ได้แก่ อิ่วปึ่ง (Ue pung)ทำจากข้าวเหนียวผัดกับน้ำมันและกุ้งแห้ง อั่งกู๊ (Ang ku) เป็นขนมสีแดงในพิมพ์รูปเต่า อั่งต๊าน (Ang tan) คือ ไข่ต้มสุกย้อมสีผสมอาหารสีแดง ขนมฮวดโก้ย (Huat koi) คือ ขนมถ้วยฟูสีชมพู ในการเตรียมอาหารและเครื่องเซ่นไหว้ เป็นความรับผิดชอบของคนในครอบครัว นำอาหารจัดเรียงในตะกร้าสานจากไม้ไผ่เรียกว่า เสี่ยหนา พร้อมกระดาษแดงมอบให้เครือญาติ และรับมอบของที่ระลึกตอบแทน การสืบทอดภูมิปัญญาในพิธีมั่วโง้ย เป็นการสืบทอดในครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่น แต่ปัจจุบันลดน้อยลง ข้อเสนอแนะสำหรับงานวิจัยนี้ คือ ควรสืบสานภูมิปัญญาดังกล่าวนี้และควรประยุกต์ใช้อาหารในพิธีมั่วโง้ยเป็นสินค้าเพื่อการท่องเที่ยว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Act on the Promotion and Preservation of Cultural Intellectual Heritage, B.E. 2016. Government Gazette, 133, 19 A (10 February 2016), 1-9. (in Thai)
Attharam, A. (2017). Preliminary list of cultural heritage, CP. 2. Phuket: Phuket Provincial Cultural Office. (in Thai)
Brahmadattavedi, M. (2012). Vocabulary related to food and eating. Royal Institute Journal, 37(4), 162 -163. (in Thai)
Cambridge University Press. (2001). Cambridge learner's dictionary. Cambridge: Cambridge University Press.
Chai-amporn, S., & Rungmaungthong, V. (2014). Food concepts: Challenges to government's policy on human food. Journal of Social Development, 16(2), 103-117. (in Thai)
Cheawjindakarn, B. (2018). Qualitative case study research techniques. Liberal Arts Review,13(25), 103-118. (in Thai)
Danica, G., & Anneliese, A. (2012). Qualitative inquiry in clinical and educational settings. International Statistical Review, 81(1), 167-168.
Keyuranon, P. (2009). Thai food offers more than you think. Retrieved 10 July 2023, from https://nearbun.wordpress.com/อาหารไทยให้อะไรมากกว่า/ (in Thai)
Langdridge, D. (2007). Phenomenological psychology: Theory, research and method. Harlow, UK: Pearson Education.
Lincharearn, A. (2015).Qualitative data analysis techniques. Journal of Educational Measurement Mahasarakham University: JEM-MSU, 17(1), 17-29. (in Thai)
Makham, J. (2021). Preserving and inheriting local wisdom in Lawa food, Ban La-ub community, Huai Hom Subdistrict, Mae La Noi District. Mae Hong Son Province (Master’s thesis). Maejo University, Chiang Mai. (in Thai)
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: SAGE.
Ministry of Culture, Department of Cultural Promotion. (2017). Mu Ngoi ceremony (month anniversary ceremony). Retrieved 10 July 2023, from https://ich-thailand.org/heritage/detai/629d76f1l472e28a00d0ba8bb. (in Thai)
Na Songkhla, W. (1989). Thai food. Retrieved 10 July 2023, from https://www.saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=13&chap=8&page=chap8.html (in Thai)
Ngamchitcharoen, N. (2023). Worship sacred things. Retrieved 10 July 2023, from https://www.thaipost.net/main/detail/97549 (in Thai)
Nitiworakarn, S. (2014). Thai food: national cultural heritage. Academic Journal Phranakhon Rajabhat University, 5(1), 171-179. (in Thai)
Phamorn, N., & Tantiwipawin, P. (2020). Knowledge management of local wisdom regarding local food culture in the upper northern region of Thailand. Rang sit Graduate Journal of Business and Social Sciences Group, 6(2), 28-44. (in Thai)
Phra Athichitto (Tauprong), S., Namanee, P., & Phra Kru Samuthanachoti Jirathamo. (2021). An analytical study of the tradition of eating rice bowls of Lanna Thai people, Si Phum Subdistrict, Mueang District, Chiang Mai Province. Panya Journal, 28(3), 68-83. (in Thai)
Phuangphet, K., & Khamjing, P. (2019). Settlement pattern of the Hokkien Chinese community Phuket Province, a case study of sub-communities in the municipality from the establishment of community committees during the period 1988-2002. A Proceedings of a National Academic Conference “Walailak Research” No. 11 (pp. 1-9). Nakhon Si Thammarat: Walailak University. (in Thai)
Sahatsapho, S., & Thongkam, C. (2017). Basic nutrition. Bangkok: Chulalongkorn University Press. (in Thai)
Sanon, W., Suantong, K., & Kongprem, N. (2020). The study of local healthy food from identity-based tourism for healthy food tourism destinations in western Thailand. RMUTSB Academic Journal (Human and Social Science), 5(2),175-195. (in Thai)
Sinthawornkul, S. (2004). The way of eating and beliefs of Thai people reflected in the names of Thai food used in festivals (Master's thesis). Chulalongkorn University, Bangkok. (in Thai)
Sirisunthon, S. (2013). Thai food culture...from the past to the present. Bangkok: Office of the Secretary to the National Food and Drug Administration, Food and Drug Administration. (in Thai)
Sunthornpaesat, P., Kittibut, K., & Arkkasinsakul, K. (2018). The use of local food storytelling to promote cultural tourism: A case study of Jaehom’s Crab Chili Paste. Journal of Modern Management Science, 11(1), 192-213. (in Thai)
Suwannapa, C., Wuwong, O., & Supameteesakul, S. (2017). Local food: Management process for improving quality of life and social ethics in northern communities (research report). Phrae: Mahachulalongkornrajavidyalaya University, Phrae Campus. (in Thai)
Thipayakasorn, S. (2022). Local food in Suthep subdistrict: relationships between humans, nature, and supernatural things. Panya Journal, 29(1), 123-133. (in Thai)
Thompson, J. (2022). A guide to abductive thematic analysis. The Qualitative Report, 27(5), 1410-1421.
Thongupakarn, B. (2018). Local food security in the cultural dimension case study Ban Taling Daeng Community Kanchanaburi Province. Narathiwat Rajanagarindra University Journal Department of Humanities and Social Sciences, 5, 107-119. (in Thai)
Unakornsawat, N., Kingkham, W., & Wiwan, B. (2022). Relationship of food names with beliefs and values of Thai people in 4 regions. Journal of MCU Buddhapanya Review, 7(2), 59-68. (in Thai)
UNESCO. (2003). The convention for the safeguarding of the intangible cultural heritage. Retrieved 9 July 2023, from https://ich.unesco.org/doc/src/01852-EN.pdf.
Wang, Y., & Chaiyaprasert, C. (2023). Beliefs and rituals of the Hokkien Shrine: A case study of Talad Neua Sub-district, Mueang District, Puket Province. A Proceedings of 5th National Academic Conference and Presentation of Research Results (pp. 345-353). Bangkok: Suan Sunandha Rajabhat University. (in Thai)
Xiang, Z., Liu, S., Ma, F., Huang, X., Noyjarern N., Thiensawangchai, S., & Sriarun, P. (2022). Food preparations for Chinese New Year. Research study of Thai-Chinese people and meat in China. Journal of Nakhon Lampang Sangha College, 11(1), 168-180. (in Thai)
Yan, L. (2020). Culture and the role of traditional Chinese food in the way of life of Chinese people in the Yaowarat area (Master’s thesis). Huachiew Chalermprakiet University, Bangkok. (in Thai)
