ผลกระทบสุขภาพชุมชนจากการจัดการทรัพยากรน้ำ เพื่อการอุปโภค บริโภคในภาวะภัยแล้ง: กรณีศึกษาชุมชนลุ่มน้ำแม่เลาะ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจปัญหาแหล่งทรัพยากรน้ำ เพื่อการอุปโภค บริโภค 2) วิเคราะห์ผลกระทบสุขภาพชุมชนจากการจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคในภาวะภัยแล้ง และ 3) สังเคราะห์ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อลดและป้องกันผลกระทบสุขภาพชุมชนจากการจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคในภาวะภัยแล้งบนฐานการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชน จำนวน 180 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจำนวน 29 คน เครื่องมือเป็นแบบสอบถาม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการประชุมเชิงปฏิบัติการ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษา พบว่า แม่น้ำสายหลักและลำห้วยสาขามีปริมาณน้ำน้อย ไหลช้า และขุ่น บ่อน้ำตื้นและบ่อน้ำบาดาลมีปริมาณน้ำลดลง ส่วนระบบน้ำประปาหมู่บ้านประชาชนมีความเห็นว่าน้ำที่ผลิตได้ไม่สะอาดและไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ ทั้งนี้ การจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคในภาวะภัยแล้งส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ด้านลบ ได้แก่ ด้านการบริหารจัดการระบบประปาหมู่บ้าน และความต้องการการใช้น้ำในครัวเรือน และผลกระทบด้านบวก ได้แก่ การมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรน้ำ และการอนุรักษ์แหล่งน้ำ ในส่วนข้อเสนอเชิงนโยบายมีข้อเสนอให้เพิ่มจำนวนคณะกรรมการประปาในแต่ละหมู่บ้าน สนับสนุนงบประมาณให้เพียงพอ สร้างความเท่าเทียมในการใช้น้ำ และสื่อสารข้อมูลสภาพปัญหาน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคในภาวะภัยแล้ง และผู้นำชุมชนและหน่วยงานที่รับผิดชอบควรสร้างความร่วมมือกับสถาบันการศึกษาในพื้นที่
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Alaerts, G.J., & Kaspersma, J.M. (2022). Facing Global Transitions in Water Management: Advances in Knowledge and Capacity Development and Towards Adaptive Approaches. Water Policy, 24(5), 685 – 707. https://doi.org/10.2166/wp.2022.301
Bryan, K., Ward, S., Roberts, L., White, MP., Landeg, O., Taylor, T. & McEwen, L. (2020). The Health and Well - Being Effects of Drought: Assessing Multi - Stakeholder Perspectives Through Narratives from the UK. Climatic Change 163, 2073–2095. https://doi.org/10.1007/s10584-020-02916-x
Bureau of Food and Water Sanitation. (2022). WHO Global water, sanitation, and hygiene Annual report 2022. https://iris.who.int/server/api/core/bitstreams/b49e7ed8-c8b0-450f-acd9-9509a7139926/content
Cameron, C., Ghosh, S. & Eaton, S. (2011). Facilitating Communities in Designing and Using their Own Community Health Impact Assessment Tool. Environmental Impact Assessment Review, 31(4),433 - 437. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2010.03.001
Cochran, W.G. (1977). Sampling Techniques. (3nd ed). New York: John Wiley and Sons Inc, 18 – 45.
Choudhary, S. (2021). Community Health and Its Importance. Primary Health Care, 11(2), 365. https://doi.org/10.35248/2167-1079.21.11.365
Cronbach, L.J. (1951). Coefficient Alpha and The Internal Structure of Tests. Psychometrika,16, 297–334. https://doi.org/10.1007/BF02310555
Dilling, L., Prakash, A., Zommers, Z. (2019). Adaptation Success a Flawed Concept?. Nat. Clim. Chang. 9, 572–574. https://doi.org/10.1038/s41558-019-0539-0
Ha , T.V., Ureyen, S. & Kuenzer, C. (2023). Agricultural Drought Conditions Over Mainland Southeast Asia: Spatiotemporal Characteristics Revealed from MODIS-Based Vegetation Time-Series. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 121. https://doi.org/10.1016/j.jag.2023.103378
Julie, D.D. & Michelle H. B. (2000). Capacity Building: Linking Community Experience to Public Policy. Ontario: Population and Public Health Branch Atlantic Region, Health Canada, 6 – 15.
Jaitae, S. (2018). Community Health Impact of Degradation Water Quality and Policy Recommendation: Case Study of Li Watershed, Lamphun Province. Disease Control Journal, 44(1), 1 – 8, (in Thai). https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/146455/107979
Jaitae, S. & Deethae, A. (2019).Community Health Impact Assessment: Concepts and Applications. Journal of Preventive Medicine Association of Thailand, 9(3), 423 - 433, (in Thai). https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JPMAT/article/view/234844/161492
Jaitae, S., Rattanapunya, S. & Junta, J. (2020). River Degradation, Health Impact and Solving Problem base on Cultural Ecology. Phranakhon Rajabhat Research Journal (Science and Technology), 15(2), 18 – 33, (in Thai). https://li01.tci-thaijo.org/index.php/PRRJ_Scitech/article/view/188366/169887
Jaitae, S. & Ratanapanya, S. (2023). Village Water Supply System Management During Drought Conditions in Upper Li Watershed Community, Lamphun Province: Problems, Local Government Organization’s Roles, and Recommendations. Integrated Social Science Journal, Mahidol University, 10(1), 51 – 64, (in Thai). https://doi.org/10.14456/.v10i1
Kasemsuk, C. (2018). Public Participation Approach for Sustainable Community Development. Academic Journal of Humanities and Social Sciences Burapha University, 26(50), 169 -186, (in Thai). https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husojournal/article/view/116188/89514
MacAllister, D.J., MacDonald, A.M., Kebede, S., Godfrey, S & Calow, R. (2020). Comparative Performance of Rural Water Supplies during Drought. Nature Communications, 11, 1099. https://doi.org/10.1038/s41467-020-14839-3
Matthew, B.M. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd ed.). California: SAGE publications, 69 – 104.
Namburi, S. (2019). Participation Theory in Public Administration. The Journal of Research and Academics, 2(1), 183 -197, (in Thai). https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jra/article/view/179213/128700
National Integrated Drought Information System. (2023). Drought impacts on water utilities. https://www.drought.gov/sectors/water-utilities
Nummisri, S. (2012). Water Resource Management for Consumption and Water Supply in Yuam Watershed, Mae Hong Son Province. Chiang Mai Research Journal, 13(2), 169–184, (in Thai). https://doi.org/10.14456/rcmrj.2012.96123
Parker, L.J., Becker, K., Carroca, C. (2023). Chatgpt For Automated Writing Evaluation in Scholarly Writing Instruction. Journal of Nursing Education, 62(12), 721-728. https://www.scribd.com/document/745369114/parker-et-al-2023-chatgpt-for-automated-writing-evaluation-in-scholarly-writing-instruction
Prakongsri, P. & Kengchuwong, M. (2016). Lessons of Effective Management of a Hill Water Supply System for Community Use: A Case Study of Huay Nam Sai Community, Ban Janpen, Tambon Janpen ,Amphoe Tao Ngoy,Changwat SakonNakhon, (in Thai). https://www.ubu.ac.th/web/filesup/08f2016082509544248.pdf
Petersen, A., Simpson, D., Loebel, T., Evans, M., Geraci, P., Jankiewicz, S. (2022). Stone Tools and Archaeological Detective Work, Gleaning New Clues from an Old DuPage County Forest Preserve District Collection.Illinois Antiquity, 57(4). https://www.researchgate.net/publication/371910857_Petersen_et_al_2022_Stone_Tools_and_Archaeological_Detective_Work_Gleaning_New_Clues_from_an_Old_DuPage_County_Forest_Preserve_District_Collection
Saluang Subdistrict Administative Organization. (2022). Development Plan 2021 – 2022. (Mimeographed). Saluang Subdistrict Administative Organization. (in Thai).
Semmahasak, S., Atchariyamontree,A. & Semmahasak, C. (2016). The Assessment of Spatial Vulnerability and Its Impacts on Agroecosystem as A Result of Changing Climate in Mae Rim Watershed, Chiang Mai, (in Thai). http://cmruir.cmru.ac.th/handle/123456789/1480
Semmahasak, S., Atchariyamontree, A., Wattanakul, W. & Semmahasak, C. (2022). Farmers’ Adaptation to Climate Change Affecting Agroecosystem in Mae Rim Watershed, Chiang Mai Province.. Journal of Environmental Management, 18(2), 96 – 115, (in Thai). https://doi.org/10.14456/jem.2022.13
Seepeng, R. (2022). Participationon Water Management for Consumption of Nong Pho Sub-district Administrative Organization in Takhli District of Nakhon Sawan Province. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(2), 42 - 55, (in Thai). https://so02.tcithaijo.org/index.php/JRKSA/article/view/252517/171447
Sriwilai, K. (2008). Social Network in Forest Conservation of Mae Laoh Watershed, Saluang Subdistrics, Mae Rim District, Chiang Mai Province. [Unpublished master’s thesis]. Chiang Mai University, (in Thai). http://cmuir.cmu.ac.th/handle/6653943832/14342
Steward, J. H. (1955). Theory of Culture Change: The Methodology of Multilinear Evolution (244 p). Urbana, IL: University of Illinois Press.
Suriyajong, P., Jaitae, S. & Moolphate, S. (2018). Prevalence and Factors Associated with The Occurrence of Diarrhea in Children Under Five Years in Ban Thung Hua Chang, Lamphun Province. Ganesha Journal, 14(1), 17 – 32, (in Thai). https://so01.tci-thaijo.org/index.php/pikanasan/article/view/131523/98688
The Wrold Bank.(2023). Droughts and deficits. https://www.worldbank.org/en/news/immersive-story/2023/09/12/droughts-anddeficits-the-global-impacts
Petersen-Perlman, J.D., Aguilar-Barajas, I. & Megdal, S.B. Drought and Groundwater Management: Interconnections, Challenges,and Policy Responses. Current Opinion in Environmental Science & Health, 28. https://doi.org/10.1016/j.coesh.2022.100364
World Bank Annual Report. (2023). World Bank Annual Report 2023 : A New Era in Development (English). Washington, D.C. : World Bank Group. http://documents.worldbank.org/curated/en/099092823161580577
Yayawong, J. & Wongwatthanaphong, K. (2021). Drought Management Guidelines in The Area of Pong Daeng Sub-district Administrative Organization, Mueang Tak District, Tak Province. Journal of Modern Learning Development, 6(2), 86 – 99, (in Thai).https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jomld/article/view/247430/168283
