The การประเมินศักยภาพพื้นที่เพื่อพัฒนาแหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนา ชุมชนวังอ่าง จังหวัดนครศรีธรรมราช
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) เพื่อศึกษาบริบทวิถีชีวิตชาวนาชุมชนวังอ่าง 2) เพื่อประเมินศักยภาพพื้นที่แหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนาชุมชนวังอ่าง และ 3) เพื่อกำหนดแนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนาชุมชนวังอ่าง เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสำรวจข้อมูล และแบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบประเมินศักยภาพ และแบบบันทึกข้อมูลในการประชุมกลุ่มย่อย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ปราชญ์ชุมชน แกนนำชาวนาในชุมชน ผู้ประกอบการธุรกิจนำเที่ยว หน่วยงานภาครัฐ และสื่อมวลชน การสุ่มตัวอย่างใช้วิธีการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง
ผลการวิจัยพบว่า บริบทที่สำคัญของวิถีชาวนาของชุมชนวังอ่าง ประกอบด้วย ภูมิปัญญาในการทำนา ประเพณีและความเชื่อต่าง ๆ ภูมิปัญญาด้านอาหาร และภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับวิถีชีวิตชาวนา ผลการประเมินศักยภาพพื้นที่ชุมชนวังอ่าง พบว่า ศักยภาพแหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนาชุมชนวังอ่าง ในภาพรวม อยู่ในระดับน้อย (= 2.31) เมื่อศึกษารายด้าน พบว่า ด้านที่มีศักยภาพมากที่สุด ได้แก่ ด้านกิจกรรมในแหล่งท่องเที่ยว (
= 3.34) รองลงมา ได้แก่ ด้านสิ่งดึงดูดในการท่องเที่ยว (
= 2.67) มีศักยภาพในระดับมาก ด้านความสะดวกในการเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว (
= 2.40) และด้านที่พัก (
= 2.00) มีศักยภาพในระดับน้อย ตามลำดับ และด้านที่มีศักยภาพในระดับน้อยที่สุด ได้แก่ ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกในแหล่งท่องเที่ยว (
= 1.15) สำหรับแนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนาของชุมชนวังอ่าง สามารถสรุปได้ 2 ประเด็นหลัก คือ 1) การพัฒนาศักยภาพของบุคคลากรของชุมชนในการบริหารจัดการการท่องเที่ยววิถีชาวนาภายใต้หลักการการท่องเที่ยวโดยชุมชน เช่น การเพิ่มองค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดการการท่องเที่ยว และทักษะการให้บริการ และ 2) การพัฒนาพื้นที่แหล่งท่องเที่ยววิถีชาวนาของชุมชนวังอ่าง เช่น การพัฒนารูปแบบกิจกรรมการท่องเที่ยว การพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวก และการพัฒนาด้านที่พักเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมการข้าว. (2559). วิธีการปลูกข้าวของประเทศไทย. http://www.ricethailand.go. th/rkb3/title-index.php-file=content.php&id=001.htm.
กระทรวงวัฒนธรรม. (2559). วัฒนธรรม วิถีชีวิตและภูมิปัญญา (พิมพ์ครั้งที่ 1). บริษัท รุ่งศิลป์การพิมพ์ (๑๙๗๗).
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2553). คู่มือการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร (พิมพ์ครั้งที่ 2). กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
กองเศรษฐกิจการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). รายงานสภาวะเศรษฐกิจการท่องเที่ยว. ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 มกราคม-มีนาคม 2563. www/mots.go.th.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2562). ทิศทางการท่องเที่ยวไทย 2562. https://www.tatreviewmagazine.com.
โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (2552). สภาพทั่วไปโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. http://www.rid.go.th/royalproject.
ชัยวัฒน์ เอื้อประเสริฐ. (2549). บทบาทการพัฒนาชุมชนขององค์กรธุรกิจและองค์กรการกุศลในจังหวัดอุตรดิตถ์ [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.
ชาย โพธิสิตา. (2550). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ (พิมพ์ครั้งที่3). อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).
บุญชม ศรีสะอาด. (2546). การพัฒนาหลักสูตร และการวิจัยเกี่ยวกับหลักสูตร. สุวีริยาสาสน.
นำขวัญ วงศ์ประทุม, มุกตา นัยวัฒน์, ขวัญฤทัย ครองยุต, ดวงศิริ ภูมิวิชชุเวช, พรรณิภา ซาวคำ, และบวรพจน์ หิรัณยรัศมีกุล. (2561). การประเมินศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรหมู่บ้านวาวี จังหวัดเชียงราย. Dusit Thani College Journal, 12(2), 113-150.
ภูมินทร์ ยุคุณธร. (2544). ศึกษาสภาพและแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวจังหวัดภูเก็ต [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยทักษิณ.
ภาณุรังษี เดือนโฮ้ง. (2550). การศึกษาแนวทางการพฒนาการท่องเที่ยวจังหวัดมุกดาหารให้เป็นเมืองท่องเที่ยวชายแดน [วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลยศรีนครินทรวิโรฒ.
มณีรัตน์ สุขเกษม. (2559). แนวทางการพัฒนาศักยภาพการทองเที่ยวเชิงเกษตร ตําบล ดงขี้เหล็ก อําเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 10(4), 97-112.
วิทยากร เชียงกูล. (2527). การพัฒนาเศรษฐกิจสังคมไทย: บทวิเคราะห์. สํานักพิมพ์ฉับแกระ.
วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2532). หลักการพัฒนาชุมชน การพัฒนาชุมชนประยุกต์. โอเดียนสโตร์.
สุรศักดิ์ เชื้องาม. (2555). การปรับเปลี่ยนและการดำรงอยู่ของวิถีชีวิตชาวนาตำบลกบเจา อำเภอบางพาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ตั้งแต่ พ.ศ. 2500 ถึง พ.ศ. 2549 [สารนิพนธ์มหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.
สุรศักดิ์ แก้วอ่อน และคณะ. (2562). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวิถีลุ่มน้ำอย่างยั่งยืนในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยและสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
สุวภัทร ศรีจองแสง และคณะ. (2561). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชื่อมโยงวิถีอีสานใต้บนฐานอัตลักษณ์ทางการท่องเที่ยว. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยและสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
Dickman, S. (1997). Tourism: An introduction text. 3rd ed. Hodder Headline.