การสืบทอดศิลปะการแสดงหนังตะลุงในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสืบทอดศิลปะการแสดงหนังตะลุง จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ด้วยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้และแนวคิดเกี่ยวกับศิลปะการแสดงหนังตะลุงเป็นกรอบในการวิจัยผ่านกระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูล จาก 3 วิธี คือ
การสังเกต การสัมภาษณ์ และเอกสารที่เกี่ยวข้อง โดยได้กำหนดกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้สืบทอด กลุ่มภาครัฐ และกลุ่มภาคเอกชน ซึ่งเป็นผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องหรือมีส่วนได้ส่วนเสียกับการสืบทอดศิลปะการแสดงหนังตะลุง จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผู้วิจัยได้ทำการคัดเลือกโดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและวิเคราะห์เชิงพรรณนาโวหารโดยใช้ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องเป็นกรอบในการวิเคราะห์ข้อมูล

          จากการศึกษาพบว่าศิลปะการแสดงหนังตะลุง จังหวัดสุราษฎร์ธานี มี 2 ลักษณะหลัก
1) การสืบทอดผ่านระบบเครือญาติ และ 2) การสืบทอดผ่านครูสู่ศิษย์ โดยส่วนใหญ่มีการสืบทอดผ่านระบบเครือญาติจากรุ่นสู่รุ่นผ่านการฝึกหัดและฝึกฝนจากคนในครอบครัว เช่น จากปู่สู่พ่อ จากพ่อสู่ลูก จากพี่สู่น้อง เป็นต้น และการสืบทอดจากครูสู่ศิษย์ เป็นการสืบทอดจากครู อาจารย์ หรือปราชญ์ชาวบ้านผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับหนังตะลุงผ่านสถานศึกษา สมาคม ชมรม และหน่วยงานต่าง ๆ ที่มีบทบาทในการสงวนรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมศิลปะการแสดงหนังตะลุงเพื่อให้เยาวชนในจังหวัดสุราษฎร์ธานีได้เกิดความตระหนักและให้ความสำคัญในการสืบทอดมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมศิลปะการแสดงหนังตะลุง จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผ่านการเข้าร่วมโครงการ กิจกรรม และการจัดฝึกอบรม เป็นต้น