การเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์: กรณีศึกษาชุดพานขันหมาก

ผู้แต่ง

  • ขจร อิศราสุชีพ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • ศักรินทร์ หงส์รัตนาวรกิจ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • นิอร ดาวเจริญพร คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • รุ่งฤทัย รำพึงจิต คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร
  • กิตติ ยอดอ่อน คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

คำสำคัญ:

การเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์, ชุดพานขันหมาก, ประเพณีและวัฒนธรรม, เครื่องประกอบพิธีแต่งงานแบบไทย

บทคัดย่อ

การเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์: กรณีศึกษาชุดพานขันหมาก เป็นการวิจัยคุณภาพเพื่อสร้างทฤษฎีฐานราก มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาการให้ความหมายและที่มาของความหมายของชุดพานขันหมาก และ 2) กระบวนการเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์ของชุดพานขันหมาก คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 15 คน โดยเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกต การจดบันทึก และศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า การให้ความหมายและที่มาของความหมายของชุดพานขันหมาก ผู้วิจัยสามารถตีความได้ 3 ความหมาย ซึ่งเกี่ยวข้องและสัมพันธ์กัน ได้แก่ วัตถุประสงค์การใช้งาน ส่วนประกอบชุดพานขันหมาก และสิ่งสำคัญในการจัดตกแต่งชุดพานขันหมาก ส่วนกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์ของชุดพานขันหมาก แบ่งได้ 3 ระยะ ได้แก่ แบบคลาสสิก แบบประณีตศิลป์ และแบบร่วมสมัย ปัจจัยที่ทำให้เกิดกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์ของชุดพานขันหมาก ได้แก่ การศึกษา สังคม ประเพณีและวัฒนธรรม เศรษฐกิจ และเทคโนโลยี

ประวัติผู้แต่ง

ศักรินทร์ หงส์รัตนาวรกิจ, คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร

-

เอกสารอ้างอิง

Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. London: Sage Publications.

Chitwattanakorn, T., Chavasirikultol, N., Kerdngern, N., & Joungtrakul, J. (2024). Investigator triangulation: A strategy for enhancing trustworthiness in qualitative research. The Journal Editorial Office, Research Community and Social Development Journal, 18(3), 521–532. https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2024.30 (In Thai)

Chotikasemsri, S. (2014). Thai traditional and cultural belief in arranging trays of gifts (Khan Maak) for weddings in the province of Songkhla. Journal of Cultural Approach, 13(24), 3–15. Retrieved from https://so02.tci-thaijo.org/index.php/cultural_approach/article/view/3450 (In Thai)

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2024). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (5th ed.). SAGE Publications.

Hussadin, A. (2015). The wedding esthetic tradition: The criticism of the post-modern era. Journal of Cultural Approach, 16(29), 60–72. Retrieved from https://so02.tci-thaijo.org/index.php/cultural_approach/article/view/35497 (In Thai)

Jitchinakul, K., & Poonchareon, J. (2018). Wedding from marriage rituals in the past to wedding business. Academic Journal for the Humanities and Social Sciences Dhonburi Rajabhat University, 1(3), 105–118. Retrieved from https://so02.tci-thaijo.org/index.php/human_dru/article/view/250951 (In Thai)

Jittra, A., & Nilwannapa, R. (2024). The conservation and inheriting of the ancient wisdom of arranging Khan Mak in Nakhon Si Thammarat Province. Huso Journal of Humanities and Social Sciences, 8(1), 74–92. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husojournalpnru/article/view/269177 (In Thai)

Koma, T., & Wongkitrungruang, C. (2017). Changes in marriage tradition of Mon community at Ban Wang-Ka, Nong Lu Subdistrict, Sangkhlaburi District, Kanchanaburi Province. Journal for Community Development and Life Quality, 5(1), 24–35. Retrieved from https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JCDLQ/article/view/127537 (In Thai)

Manen, M. V. (1997). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. Albany, NY: State University of New York Press.

Sangiam, J. (2022). Khan Maak procession in Thai traditional wedding ceremony of people in Han Pho Subdistrict, Khao Chaison District, Phatthalung Province. Udon Thani Rajabhat University Journal of Humanities and Social Science, 11(2), 97–116. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hsudru/article/view/255386 (In Thai)

Setheankoses. (2010). Prapheni Nueang Nai Kan Taeng Ngan [Wedding traditions]. Nonthaburi: Sukhothai Thammathirat Open University. (In Thai)

Sorose, A., & Kaewsrithong, J. (2023). Model of contemporary Thai flower arrangements for application in flower business. Arts of Management Journal, 7(4), 1561–1580. Retrieved from https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jam/article/view/266595 (In Thai)

Yanyongkasemsuk, R. (2015). Capital and marriage. Burapha Journal of Political Economy, 3(2), 31–54. Retrieved from https://so01.tci-thaijo.org/index.php/pegbuu/article/view/199459 (In Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

24.12.2025

รูปแบบการอ้างอิง

อิศราสุชีพ ข., หงส์รัตนาวรกิจ ศ., ดาวเจริญพร น., รำพึงจิต ร., & ยอดอ่อน ก. (2025). การเปลี่ยนแปลงทางรูปลักษณ์: กรณีศึกษาชุดพานขันหมาก. Suan Sunandha Asian Social Science, 19(2), 44–54. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/ssajournal/article/view/281227

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย