การสื่อความหมายและวิวัฒนาการศึกษาหน้าปกคัมภีร์เต๋าในไทย: การวิเคราะห์วาทกรรมสื่อพหุรูปแบบ (พ.ศ. 2521-2568)
คำสำคัญ:
การสื่อสารข้ามวัฒนธรรม, ปกคัมภีร์เต้าเต๋อจิง, ปรัชญาเต๋า, ไวยากรณ์ทางสื่อทัศนะบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะการสื่อความหมายบนหน้าปกคัมภีร์เต้าเต๋อจิงฉบับแปลเป็นภาษาไทยและผลงานเกี่ยวกับปรัชญาเต๋าที่เผยแพร่ในประเทศไทย โดยอาศัยแนวคิดจากทฤษฎีไวยากรณ์ทางสื่อทัศนะ และ 2) วิเคราะห์ถึงวิวัฒนาการของปกหนังสือดังกล่าวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 ถึง พ.ศ. 2568
ผลการศึกษาพบว่า ปกคัมภีร์เต๋าในไทยจำนวนทั้งหมด 84 รายการ การสื่อความหมายสามประการที่เสนอในทฤษฎีไวยากรณ์ทางสื่อทัศนะนั้น มีความเชื่อมโยงและประสานร่วมกัน แสดงถึงความสําคัญของปกหนังสือดังนี้ (1) ด้านการสื่อความหมายปฏิกิริยาด้านความคิดของภาพแทนความ ใช้กระบวนการเชิงสัญลักษณ์ กระบวนการที่สื่อถึงการปฏิบัติการและกระบวนการปฏิกิริยาตอบสนอง โดยอาศัยสัญญะอุปลักษณ์และองค์ประกอบที่มีพลวัตในการถ่ายทอดแนวคิดปรัชญาเต๋า (2) ด้านการสื่อความหมายปฏิสัมพันธ์ทางสังคมของภาพ ระยะห่างทางสังคมมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนแปลงจากความห่างไกลในที่สาธารณะไปสู่ขั้นระดับปัจเจกบุคคล สะท้อนถึงกระบวนการที่ผู้รับสารชาวไทยเข้าใจปรัชญาเต๋าแบบดั้งเดิมของจีนอย่างลึกซึ้ง การใช้โทนสีแดงเหลืองเป็นหลัก แสดงถึงการหลอมรวมระหว่างวัฒนธรรมจีนที่เป็นเอกลักษณ์และสุนทรียภาพไทยร่วมสมัยอย่างชัดเจน (3) ด้านการสื่อความหมายปฏิบัติการของภาพ ใช้โครงสร้างแบบบน-ล่างเพื่อแสดงถึงคุณค่าของสาระอย่างมีชั้นเชิงชัดเจน โดยอาศัยการตีกรอบฉากหน้าเพื่อเน้นองค์ประกอบของสำนักปรัชญาเต๋า อย่างไรก็ตาม วิวัฒนาการของปกคัมภีร์เต๋าในไทยได้ผสมผสานแนวคิดทางวัฒนธรรมและการออกแบบ โดยผ่านขั้นตอนสามช่วงระยะเวลา คือ จากคุณลักษณะที่มีความลึกลับทางศาสนา ได้แปรเปลี่ยนเป็นแนวปรัชญา กระทั่งกลายเป็นแบบแผนเชิงวิชาการร่วมสมัย ซึ่งล้วนสะท้อนถึงปฏิสัมพันธ์แบบพลวัตระหว่างการสื่อความหมายและการสื่อสารข้ามวัฒนธรรมไทย-จีน
เอกสารอ้างอิง
Boonpongsri, S., & Numtong, K. (2024). The meaning and translation of “Tao” (道) to Thai: A
case study of Taoism scripture translation by Pakorn Limpanusor. Journal of Liberal
Arts, Thammasat University, 24(2), 64-92. Retrieved from https://so03.tcithaijo.org/index.php/liberalarts/article/view/269719 (In Thai)
Chen, L. (2021). A study on the Thai translations of the Tao Te Ching. Beijing: Foreign Language
Teaching and Research Press. (In Chinese)
Feng, Y. (2023). Cover art and design for book publishing. Art and Design, 27(2), 24–26.
Retrieved from https://www.artdesignp.com/journal/art/2/2/10.61369/art.0959 (In
Chinese)
Gao, L., Yu, K., Yao, S., Wu, J., & Yu, B. (2023). Influencing factors of worldwide attention to Lao
Tzu’s thought based on Geodetector. World Regional Studies, 32(12), 67–77.
https://doi.org/10.3969/j.issn.1004-9479.2023.12.20220461 (In Chinese)
Halliday, M. A. K. (1978). Language as social semiotic: The social interpretation of language
and meaning. London: Edward Arnold.
Halliday, M. A. K. (2014). An introduction to functional grammar (4th ed.). London: Arnold.
Jiang, X. (2014). An Inter-semiosis of Dynamic Multimodal Discourse: Illustrated by the Film
Philadelphia. Journal of Northeastern University (Social Science), 6, 646-650.
https://doi.org/10.15936/j.cnki.1008-3758.2014.06.037 (In Chinese)
Kress, G. (2003). Literacy in the new media age. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203299234
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2001). Multimodal discourse: The modes and media of
contemporary communication. London: Arnold Publishers.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2020). Reading images: The grammar of visual design (3rd ed.).
London: Routledge.
Li, D. (2013). A visual grammar analysis of AD hypertext’s multimodality. Foreign Language
Research, 171(2), 7–11. https://doi.org/10.16263/j.cnki.23-1071/h.2013.02.005 (In
Chinese)
Li, J. (2019). A study on the interpreting process from the perspective of multimodal critical
discourse analysis. Journal of Foreign Languages, 42(6), 60–70. Retrieved from
http://jfl.shisu.edu.cn/en/article/id/444 (In Chinese)
Li, Z. (2003). Social semiotic approach to multimodal discourse. Foreign Languages Research,
(5), 1–8, 80. https://doi.org/10.3969/j.issn.1005-7242.2003.05.001 (In Chinese)Siqi, Y. A Diachronic Study of Meaning Construction
Suan Sunandha Asian Social Science Journal Vol.19 No.2 (July-December) 2025 96
Ma, Y., & Jiang, S. (2023). A study on the century-long spread of Taoist thought in the United States.
Southeast Academic Journal, (1), 214–223. https://doi.org/10.13658/j.cnki.sar.2023.01.010
(In Chinese)
Mu, J., & Zhang, Q. (2022). An ecological construction study of new energy vehicle advertising
from the perspective of visual grammar: A case study of Audi's 2020 new energy vehicle
advertising. Journal of University of Science and Technology Beijing (Social Sciences
Edition), 38(4), 419–428. https://doi.org/10.19979/j.cnki.issn10082689.2022040032 (In
Chinese)
Painter, C., Martin, J. R., & Unsworth, L. (2013). Reading visual narratives: Image analysis of
children’s picture books. London: Equinox.
Royce, T. (1999). Visual-verbal inter-semiotic complementarity in The Economist magazine
(Doctoral dissertation). University of Reading.
Sun, Y. (2012). A multimodal discourse construction of meaning: Based on the emblem of
Xi’an International Horticultural Exposition. Foreign Languages and Their
Teaching, 262(1), 44–47. https://doi.org/10.13458/j.cnki.flatt.000450 (In Chinese)
van Leeuwen, T. (1999). Speech, music, sound. London: Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-1-
-27700-1
van Leeuwen, T. (2005). Introducing social semiotics. London: Routledge.
Wang, W. (2022). Study on the historical evolution of Lao Tzu image (Master’s thesis, North
Minzu University). (In Chinese)
Wang, Y., & Fan, Y. (2024). Significance of reading explanations of the Taiji diagram for medical
humanities in medicine. Tianjin Journal of Traditional Chinese Medicine, 41(5), 545–
https://doi.org/10.11656/j.issn.1672-1519.2024.05.01 (In Chinese)
Wei, H. (2009). Studies on multimodality and multimodal discourse in visual surroundings.
Beijing: Science Press. (In Chinese)
Wu, P. (2020). A multimodal inter-semiotic translation study of book covers of the foreign
versions of Luotuo Xiangzi. Journal of Zhejiang University (Humanities and Social
Sciences), 50(2), 144–153. https://doi.org/10.3785/j.issn.1008-942X.CN33-
/C.2018.09.061 (In Chinese)
Wu, Z., & Gan, L. (2023). Research on the extraterritorial dissemination of Lao Tzu's thought.
Beijing: The Commercial Press. (In Chinese)
Wu, Z., Sen, N., & Liu, Z. (2022). The spread of Lao Tzu’s writings and thought in the Arab
world. Journal of Hunan University (Social Sciences), 36(4), 147–153.
https://doi.org/10.16339/j.cnki.hdxbskb.2022.04.020 (In Chinese)Siqi, Y. A Diachronic Study of Meaning Construction
Suan Sunandha Asian Social Science Journal Vol.19 No.2 (July-December) 2025 97
Xu, M. (2017). A review of multimodal translation studies in China. Journal of Guangdong
University of Foreign Studies, 28(2), 40–46. https://doi.org/10.3969/j.issn.1672-
2017.02.006 (In Chinese)
Zhang, D. (2009). On a synthetic theoretical framework for multimodal discourse analysis.
Foreign Languages in China, 6(1), 24–30. https://doi.org/10.3969/j.issn.1672-
2009.01.006 (In Chinese)
Zhang, M., & Feng, D. (2021). Multimodal approaches to Chinese-English translation and
interpreting (2nd ed.). London: Routledge.
Zhang, D., Hu, Z., & Feng, D. (2015). Multimodal discourse analysis theory and foreign language
teaching. Beijing: Higher Education Press. (In Chinese)
Zhang, Z., & Xin, H. (2025). Translation, dissemination, and canonization of Tao Te Ching in the
Spanish-speaking world. International Sinology, (3), 36–45, 156–157.
https://doi.org/10.19326/j.cnki.2095-9257.2025.03.005 (In Chinese)
Zhao, J., & Deng, L. (2022). The evolution of Laozi’s image from man to deity. Journal of
Shangqiu Normal University, 38(10), 14–18. https://doi.org/10.3969/j.issn.1672-
2022.10.004 (In Chinese)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
