ก้าวแรกแห่งการกู้เอกราชของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช: จากวัดพิชัยสู่บ้านพรานนก

Main Article Content

มนตรี สังข์ทอง
ศศินันท์ ศาสตร์สาระ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์เนื้อเรื่องเกี่ยวกับ พระยาตากก่อนการยกทัพออกจากพระนคร และระหว่างการยกทัพจากวัดพิชัยสู่บ้านพรานนก โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เอกสาร ลงพื้นที่ และสัมภาษณ์เชิงลึกนักประวัติศาสตร์ท้องถิ่นหรือปราชญ์ชาวบ้าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการสรุปอุปนัย (analytic induction) พบว่า สามารถแบ่งเหตุการณ์ก่อนการยกทัพออกจากพระนคร และระหว่างการยกทัพจาก วัดพิชัยสู่บ้านพรานนก ได้ 9 เหตุการณ์สำคัญ คือ เหตุการณ์ที่ 1 เนเมียวสีหบดี และมังมหานรธายกทัพเข้าตีกรุงศรีอยุธยา เหตุการณ์ที่ 2 พระยาตากถูกภาคทัณฑ์โทษ เหตุการณ์ที่ 3 พระยาตาก พระยาเพชรบุรี  และหลวงศรเสนี ได้รับคำสั่งให้ไปตีสกัดทัพเรือพม่า เหตุการณ์ที่ 4 อาเพศ ลางร้ายต่าง ๆ เมื่อใกล้เสียกรุง เหตุการณ์ที่ 5 พระยาตากพร้อมทหารผู้ใหญ่ได้ชุมนุมพลทหารไทยจีน ณ วัดพิชัย เหตุการณ์ที่ 6 ทัพพระยาตากตีฝ่าทัพพม่าที่บ้านหันตรา และเดินทัพไปตามทางบ้านข้าวเม่า เหตุการณ์ที่ 7 เดินทัพมาถึงบ้านสามบัณฑิต เหตุการณ์ที่ 8 เดินทัพถึงบ้านโพสาวหาญ และเหตุการณ์ที่ 9 วีรกรรมการสู้รบบนหลังม้าหนึ่งต่อหก ณ บ้านพรานนก

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

จำนงค์ ทองประเสริฐ. (2528). ภาษาไทยไขขาน. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา.

จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2550). โคลงภาพพระราชพงศาวดาร พร้อมบทขยายและบทวิเคราะห์. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

________. (2552). พระราชวิจารณ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเรื่องจดหมาย ความทรงจำของกรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพ). พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: แสงดาว.

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. (2556). พงศาวดารเรื่องไทยรบพม่า. กรุงเทพฯ: ไทย ควอลิตี้บุ๊คส์ (2006).

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2557). การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ: มติชน.

ประชุม ชุ่มเพ็งพันธุ์. (2544). อธิบายภูมิสถานกรุงศรีอยุธยา 417 ปี แลหลังครั้งบ้านเมืองดี. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

ปรามินทร์ เครือทอง. (2557). พระเจ้าตากเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: มติชน.

พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2. (2548). พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), จดหมายรายวันทัพ, อภินิหารบรรพบุรุษ และเอกสารอื่น ๆ. (2551). นนทบุรี: ศรีปัญญา.

พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาที่ 4 (สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช) ฉบับหมอบรัดเล. (2554). พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: โฆษิต.

พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น ๆ. (2553). นนทบุรี: ศรีปัญญา.

พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับหมอบรัดเล. (2549). กรุงเทพฯ: โฆษิต.

พระราชพงศาวดารกรุงสยามจากต้นฉบับของบริติชมิวเซียม. (2507). กรุงเทพฯ: ก้าวหน้า.

วสินธ์ สาริกะภูติ. (2551). ตามรอยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กู้ชาติ. พิมพ์ครั้งที่ 5. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.