การคลี่คลายมุมมองของชนชั้นนำสยามในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ต่อ อินเดีย

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มุ่งศึกษาการคลี่คลายมุมมองของชนชั้นนำสยามต่ออินเดียในช่วงก่อนรัชกาลที่ 5 คือช่วงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ซึ่งแตกต่างจากงานศึกษาทั่วไปที่มักเริ่มด้วยการเสนอมุมมองของชนชั้นนำสยามต่ออินเดียช่วงรัชกาลที่ 5 เป็นส่วนใหญ่จากกรณีเสด็จประพาสอินเดียในปี พ.ศ. 2415 จนทำให้ไม่เห็นพลวัตของการเปลี่ยนแปลงทางประวัติศาสตร์ก่อนหน้านั้นเท่าใดนัก บทความนี้มุ่งอธิบายการคลี่คลายมุมมองต่ออินเดีย ผ่านการเปลี่ยนแปลงความคิดของชนชั้นนำสยามช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เพื่อชี้ให้เห็นว่ามุมมองต่ออินเดียที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นทั้งผลผลิตและภาพสะท้อนของวิธีการมองโลกภายในและภายนอกสยามอย่างมีพลวัต ผลการศึกษาพบว่าการเปลี่ยนแปลงของระบบเศรษฐกิจภายในสยามและบริบทที่มีการติดต่อกับโลกตะวันตกมากขึ้น มีผลสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงความคิดของชนชั้นนำสยามช่วงต้นรัตนโกสินทร์ต่ออินเดีย ที่เริ่มเปลี่ยนจากดินแดนทางศาสนา มาสู่ดินแดนทางการค้ามากขึ้น ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากการเปลี่ยนแปลงการเขียนคัมภีร์ทางศาสนาและวรรณกรรมในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ ความเปลี่ยนแปลงนี้เผยให้เห็นว่ามุมมองของชนชั้นนำสยามต่ออินเดียไม่ได้เพิ่งเปลี่ยนไปในสมัยรัชกาลที่ 5 หากแต่เริ่มคลี่คลายมาก่อนแล้วในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ บทความนี้จึงช่วยขยายกรอบความรู้เกี่ยวกับภาพอินเดียในสยาม ทั้งยังคลี่คลายให้เห็นพลวัตทางความคิดอันซับซ้อนของชนชั้นนำสยามต่ออินเดียในช่วงรอยต่อสู่ยุคสมัยใหม่