ทุน การเก็งกำไร และไทยธนาภิวัตน์ : การเล่าเรื่องตลาดหลักทรัพย์ไทยในดอกเบี้ยและการเงินธนาคารก่อนเศรษฐกิจบูม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้ศึกษาระยะแรกของตลาดหลักทรัพย์ในประเทศไทยผ่านนิตยสารการเงินไทยคือ ดอกเบี้ยและการเงินธนาคาร ตั้งแต่ พ.ศ. 2525 ถึง พ.ศ. 2533 ที่เล่าเรื่องของตลาดหลักทรัพย์ในประเทศไทยและต่างประเทศ ประวัติศาสตร์ตลาดหลักทรัพย์ไทย ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย บริษัทตัวแทนซื้อขายหลักทรัพย์ และหลักทรัพย์ เพื่อแสดงว่า “ทุน” เป็นกระบวนการทางการเงินที่มองไปข้างหน้าเกี่ยวกับความคาดหวังของรายได้ในอนาคตมากกว่าเป็นปัจจัยหนึ่งของการผลิตเท่านั้น นิตยสารทั้งสองเล่มแสดงตนในฐานะสื่อแห่งการมองการณ์ไกล เล่าเรื่องด้วยท่าทีกึ่งปราม กึ่งยุ ให้เห็นว่าตลาดหลักทรัพย์ไทยเป็นทั้งแหล่งการพนันและการลงทุน คอยเตือนให้ผู้อ่านระมัดระวังแต่ขณะเดียวกันได้ส่งเสริมการเก็งกำไร การลงทุน และการมีส่วนร่วมกับตลาดทุนไทยที่มีความไม่แน่นอนแต่กำลังเบ่งบาน ทุนนิยมการเงินประสานพลังกับทุนนิยมสิ่งพิมพ์อย่างกลมเกลียวและพากันเติบโตเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจ “บูม” ภายใต้กระแสไทยธนาภิวัตน์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนและสงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
ข้อคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฏในวารสารนี้เป็นของผู้เขียน คณะกรรมการวารสาร ภาควิชาประวัติศาสตร์ฯ กองบรรณาธิการ ตลอดจนกรรมการกลั่นกรองประจำฉบับ ไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องกับข้อคิดเห็นเหล่านั้น
เอกสารอ้างอิง
“กลุ่มไฟแนนซ์ในตลาดหุ้นเมืองไทย หุ้นที่น่าลงทุนมากที่สุด!.” ดอกเบี้ย, มิถุนายน 2530.
กองบรรณาธิการวารสารการเงินธนาคาร. คู่มือเล่นหุ้น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์การเงินธนาคาร, 2530.
“เกร็ดการเงิน.” การเงินธนาคาร, มกราคม 2531.
ขรรค์ชัย บุนปาน. ดอกเบี้ย, มีนาคม 2525.
“ข้อมูลสถิติทางธุรกิจหลักทรัพย์.” SET. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2568, https://www.set.or.th/th/market/statistics/market-statistics/trading-statistics.
คนหลังกระดาน. “ตลาดหุ้นมีอาถรรพ์จริงหรือ.” การเงินธนาคาร, มิถุนายน 2526.
“คู่มือนักเล่นหุ้นปี 30.” การเงินธนาคาร, พฤษภาคม 2530.
“จากปก.” ดอกเบี้ย, พฤษภาคม 2531.
“แฉอิทธิพล “อินไซเดอร์” ครอบงำตลาดหุ้น 70%.” การเงินธนาคาร, กรกฎาคม 2530.
ชนินทร์ พิทยาวิวิธ. ตลาดการเงินในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: อมรินทร์ พริ้นติ้ง กรุ๊พ, 2534.
ชุ่มชื่น พูลสวัสดิ์. “กถาดอกเบี้ย.” ดอกเบี้ย, มีนาคม 2525.
ชัย ราชวัตร. “คนอย่างไหนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์.” การเงินธนาคาร, สิงหาคม 2530, 13.
ชัย ราชวัตร. “ถ้าชาวบ้านบ้าเล่นหุ้น.” การเงินธนาคาร, กรกฎาคม 2530.
“เซียนหุ้นมือพระกาฬ.” ดอกเบี้ย, พฤษภาคม 2531.
“ดร. มารวย ผดุงสิทธิ์ กรรมการและผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย บุคคลที่มีกิจกรรมเด่นประจำปี 2530 ของคอลัมน์หน้าต่างการเงิน.” การเงินธนาคาร, ธันวาคม 2530.
ดอกเบี้ย. พฤษภาคม 2531.
ดอกเบี้ย. มิถุนายน 2528.
ดอกเบี้ย. มีนาคม 2525.
ดอกเบี้ย. เมษายน 2525.
“ตลาดหลักทรัพย์ส่อเค้าวุ่น: ผังภูมิใหม่หลายฝ่ายถูกลดอำนาจ.” การเงินธนาคาร, กันยายน 2526.
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. การเดินทางแห่งชีวิต: 30 ปีตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2548.
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. ตลาดหุ้นในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2, ปรับปรุง. กรุงเทพฯ: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2526.
ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. 40 ปีตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย: หนังสือ Share for all. กรุงเทพฯ: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2558.
“ตลาดหุ้น: ความฝัน vs ความจริง.” การเงินธนาคาร, กุมภาพันธ์ 2526.
“ตลาดหุ้นปรับเป้าหมายครึ่งปีหลังเพิ่มปริมาณซื้อขายเป็น 230,000 ล้านบาท.” การเงินธนาคาร, สิงหาคม 2532.
“ตลาดหุ้นตั้งเป้าปี 33 เพิ่มคนเล่น 4 แสนราย/เพิ่มหุ้นให้อีก 40 ตัว.” การเงินธนาคาร, กุมภาพันธ์ 2533.
“ตลาดหุ้นยุคมารวย ไม่มีหงอย เล่นดีๆ รวยทั้งปี!” ดอกเบี้ย, มิถุนายน 2530.
“ตลาดหุ้นวุ่นส่งท้ายปีเก่า.” การเงินธนาคาร, มกราคม 2528.
“ตลาดหุ้นสร้างประวัติศาสตร์อีก: กันยาเดือนเดียวซื้อขายมากกว่าสิงหา 2 เดือน.” การเงินธนาคาร, ตุลาคม 2530.
ตะบองเพชร. “เปิดหน้าต่างสังคม.” การเงินธนาคาร, พฤษภาคม 2525.
“เทคนิคหุ้น.” ดอกเบี้ย, กันยายน 2530.
นุกูล ประจวบเหมาะ. ชีวิตที่คุ้มค่า ฉบับสมบูรณ์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: อินสปายร์, 2555.
บรรยงค์ สุวรรณผ่อง. “ตลาดหุ้นกำลังทำอะไรกันอยู่?.” การเงินธนาคาร, ธันวาคม 2526.
บรรยงค์ สุวรรณผ่อง. “บอกอบอหอ.” การเงินธนาคาร, กรกฎาคม 2525.
บรรยงค์ สุวรรณผ่อง. “บอกอบอหอ.” การเงินธนาคาร, พฤษภาคม 2525.
บรรยงค์ สุวรรณผ่อง. “มาตรการทำลายตลาดหุ้น!?.” การเงินธนาคาร, สิงหาคม 2530.
“บริหารตลาดหุ้นแบบไทย แหล่งรองรับอารมณ์ของผู้บริหาร.” ดอกเบี้ย, สิงหาคม 2530.
“บันเทิง ตันติวิท กรรมการผู้จัดการบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์ธนชาติ กรรมการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย.” ดอกเบี้ย, มกราคม 2526.
บุญชัย ใจเย็น. ชีวิตมหาเศรษฐี. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์นิวแม็กกาซีน, 2524.
“โบรคเกอร์เบอร์ 16.” การเงินธนาคาร, ตุลาคม 2530.
ปรีชา อภิวัฒนกุล. “บทบาทของหนังสือพิมพ์ธุรกิจ: ศึกษาเฉพาะกรณีหนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ.” สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2523.
“ปูนกลางแชมป์หุ้นประจำเดือนและ 3 เดือน บงล. กรุงศรีอยุธยาแชมป์โบรคเกอร์.” การเงินธนาคาร, พฤษภาคม 2529, 128.
“ปูนเล็กได้แชปม์หุ้นขายดีประจำเดือน ไทยพลาสติคฯ เป็นแชมป์หุ้นราคาตก.” การเงินธนาคาร, มิถุนายน 2529, 75.
“ปูนใหญ่เป็นแชมป์หุ้นขายดี ไทยเอโร่ได้แชมป์หุ้นราคาดี.” การเงินธนาคาร, กุมภาพันธ์ 2529, 67.
“เปิดตลาดหลักทรัพย์.” การเงินธนาคาร, มิถุนายน 2526.
ผาสุก พงษ์ไพจิตร, และ คริส เบเคอร์. เศรษฐกิจการเมืองไทยสมัยกรุงเทพฯ. พิมพ์ครั้งที่ 3, ปรับปรุงเพิ่มเติม. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์ซิลค์เวอร์ม, 2546.
“ผู้จัดการตลาดหุ้น: ขามาขึ้นราชรถ ขากลับถูกถีบส่ง.” ดอกเบี้ย, เมษายน 2525.
“พบปะเพื่อปรับความเข้าใจกันปีละครั้ง.” การเงินธนาคาร, มีนาคม 2532.
พรรณี อิสรพงศ์ไพศาล. “การเลือกลงทุนซื้อหลักทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, แผนกวิชาเศรษฐศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2520.
พูนศรี วรัคคกุล. “การอยู่รอดของหนังสือพิมพ์ธุรกิจ: ศึกษาเฉพาะกรณีเข็มทิศธุรกิจ.” สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2523.
เพิ่มพล โพธิ์เพิ่มเหม. “การดำเนินงานของหนังสือพิมพ์ธุรกิจ: ศึกษาเฉพาะกรณีหนังสือพิมพ์ ‘เส้นทางเศรษฐกิจ’.” สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2527.
ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม, บรรณาธิการ. วัฏจักรการเงินไทย. กรุงเทพฯ: บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์ทิสโก้ จำกัด, 2523.
“ภควัฒน์ โกวิทวัฒนพงศ์ จากเซียนหุ้นสมัครเล่นสู่มืออาชีพ นักลงทุนอุดหนุนคับคั่งเพราะเบอร์ 13 ให้ข้อมูลดี.” ดอกเบี้ย, มิถุนายน 2530.
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ. การเมืองการปกครองไทย: พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ (พ.ศ. 2475-2540).กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2563.
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรุงสยามการพิมพ์, 2518.
มารวย ผดุงสิทธิ์, บรรณาธิการ. ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย: อดีต ปัจจุบัน และอนาคต. กรุงเทพฯ: บริษัทไทยวิจัยและฝึกอบรม, 2548.
มารวย ผดุงสิทธิ์. บนเก้าอี้ร้อน: เรื่องของผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยยุค “มารวย ไปรวย”. กรุงเทพฯ: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2556.
“ย้อนอดีต 8 ปีตลาดหุ้นเมืองไทยยุคหุ้นบูมและฟุบ บทพิสูจน์ขึ้นได้ก็ลงได้.” ดอกเบี้ย, พฤษภาคม 2530.
“โยธิน อารี กรรมการผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์กรุงเทพธนาทร.” ดอกเบี้ย, กรกฎาคม 2530.
ระวีวรรณ ประกอบผล. รายงานผลการวิจัยเรื่อง นิตยสารไทย. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิจัย ฝ่ายวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2530.
รัฐกร อัสดรธีรยุทธ์. เคล็ดลับสุดยอดเจ๊ง-รวยจากการเล่นหุ้น. กรุงเทพฯ: ดอกเบี้ย, 2530.
ลิบร้า. “โอกาสทองมาแล้ว.” การเงินธนาคาร, พฤศจิกายน 2526.
“ศิวะพร ทรรทรานนท์ กรรมการอำนวยการ บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์ทิสโก้ จำกัด.” ดอกเบี้ย, สิงหาคม 2530.
ศุกรีย์ แก้วเจริญ, นวรัตน์ เลขะกุล, และ ศุภชัย ศรีสุชาติ. กว่าจะถึงวันนี้...ตลาดทุนไทย. กรุงเทพฯ: ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2553.
สเตเกอร์, แมนเฟร็ด. เสรีนิยมใหม่: ความรู้ฉบับพกพา. กรุงเทพฯ: โอเพ่นเวิลด์ส, 2559.
สมรัก สุทธิชาติ. “บงล. นวธนกิจ.” การเงินธนาคาร, ตุลาคม 2529.
สมรัก สุทธิชาติ. “ห้าหุ้นใหม่ในตลาด.” การเงินธนาคาร, สิงหาคม 2530.
“สมาคมโบรคเกอร์ฉีกหน้าตลาดหุ้น.” การเงินธนาคาร, กันยายน 2526.
“สารบัญแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (พ.ศ. 2510-2514).” สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2568. https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=3777.
“สิริลักษณ์แย้งไม่ได้ถูกโบรคเกอร์ฉีกหน้า.” การเงินธนาคาร, ตุลาคม 2526.
“4 ปีของธนชาติ: ภายใต้ร่มของธ. ไทยพาณิชย์.” ดอกเบี้ย, ปักษ์หลังตุลาคม 2527.
สุพิศ ประสิทธิ์พันธ์. “ส่วนงานประชาสัมพันธ์ธนาคารกรุงเทพ จำกัด.” สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2526.
สุดใจ เพียรสุขใจ, และ พิชาภา ศักดิ์มังกร. มารวยไปรวย. กรุงเทพฯ: ดอกเบี้ย, 2535.
สุนทรา พานทอง. “วิวัฒนาการตลาดทุนในประเทศไทย.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, แผนกวิชาปกครอง บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2516.
สุมนา สุคนธสิงห์. “การประชาสัมพันธ์ของธนาคารกรุงเทพ จำกัด: ศึกษาเฉพาะกรณีการผลิตรายการวิทยุกระจายเสียงเพื่อการประชาสัมพันธ์.” สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2524.
เสนาะ อูนากูล. พลังเทคโนแครต: ผ่านชีวิตและงานของเสนาะ อูนากูล. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน, 2556.
โสภณ ด่านศิริกุล. คัมภีร์หุ้น. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชั่น, 2545.
หยิน-หยัง. “ตลาดหุ้นสำคัญที่ตรงไหน.” การเงินธนาคาร, ตุลาคม 2526.
หยิน-หยัง. “พวกเก่งวิเคราะห์ (หุ้น).” การเงินธนาคาร, เมษายน 2529.
หยิน-หยัง. “หกกระบวนท่ามายาปั่นหุ้น.” การเงินธนาคาร, มิถุนายน 2526.
“หุ้นที่ควรจับตาดู.” ดอกเบี้ย, ปักษ์หลัง กุมภาพันธ์ 2528.
“หุ้นที่น่าสนใจ.” ดอกเบี้ย, ปักษ์หลังเมษายน 2528.
“หุ้นพ่อมารวย.” การเงินธนาคาร, กุมภาพันธ์ 2530.
“หุ้นพังทั่วโลก 36,400,000 ล้าน หุ้นไทยไต่บันไดลงมาในราคาที่น่าซื้อแล้ว!!.” การเงินธนาคาร, พฤศจิกายน 2530.
อภิชาต สถิตนิรามัย. รัฐไทยกับการปฏิรูปเศรษฐกิจ: จากกำเนิดทุนนิยมนายธนาคารถึงวิกฤตเศรษฐกิจ 2540. กรุงเทพฯ: ฟ้าเดียวกัน, 2556.
อาทิตย์ เจียมรัตตัญญู. “ดาวกระดาษกับรสสวาทของการอ่าน: นิตยสารกับอุตสาหกรรม “สาวสังคม” ในวัฒนธรรมสื่อไทยยุคกึ่งๆพุทธกาลทศวรรษ 2490.” ใน ประวัติศาสตร์หนังสือกับวรรณกรรมศึกษาในบริบทไทย, บรรณาธิการโดย นัทธนัย ประสานนาม, 231-314. กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์, 2567.
ฮาซาร์ด, ซี. ซี. “คำสารภาพของนักปั่นหุ้น.” แปลโดย ศศิ สายตะวัน. การเงินธนาคารกรกฎาคม 2526.
ฮาซาร์ด, ซี. ซี. “คำสารภาพของนักปั่นหุ้น.” แปลโดย ศศิ สายตะวัน. การเงินธนาคาร, กันยายน 2525.
ฮาซาร์ด, ซี. ซี. “คำสารภาพของนักปั่นหุ้น.” แปลโดย ศศิ สายตะวัน. การเงินธนาคาร, ธันวาคม 2525.
Berghoff, Hartmut. “Varieties of Financialization? Evidence from German Industry in the 1990s.” Business History Review 90, no. 1 (April 2016): 81-108.
Dick, Murray. The Infographic: A History of Data Graphics in News and Communication. Cambridge, MA: The MIT Press, 2020.
Edwards, Amy. Are We Rich Yet? The Rise of Mass Investment Culture in Contemporary Britain. Oakland: University of California Press, 2022.
Hansen, Per H. “From Finance Capitalism to Financialization: A Cultural and Narrative Perspective on 150 Years of Financial History.” Enterprise and Society 15, no. 4 (November 2014): 605-642.
Hazard, C. C. Confessions of a Wall Street Insider. Chicago, IIIinois: Playboy Press, 1972.
Knight, Peter. Reading the Market: Genres of Financial Capitalism in Gilded Age America. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2018.
Levy, Jonathan. “Capital as Process and the History of Capitalism.” Business History Review 91, no. 3 (September 2017): 483-510.
Lim, Samson. “Photography and Forgery in Early Capitalist Siam.” Technology and Culture 60, no. 3 (July 2019): 795-815.
Mayer, Martin. The Bankers. New York: Weybright and Talley, 1974.
Smith, B. Mark. A History of the Global Stock Market: From Ancient Rome to Silicon Valley. Chicago: University of Chicago Press, 2004.
Vilaithong, Villa. “Marketing Business Knowledge and Consumer Culture before the Boom: The Case of Khoo Khaeng Magazine.” In A Sarong for Clio: Essays on the Intellectual and Cultural History of Thailand, edited by Maurizio Peleggi, 163-179. Ithaca, NY: Cornell Southeast Asia Program Publications, 2015.
