การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพและบทบาทของครูในสังคมแห่งความรู้ Effective Learning and Teacher’s Role in Knowledge Society

Abstract

               บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพในสังคมแห่งความรู้และบทบาทของครูที่มีการเปลี่ยนแปลงไป ทั้งนี้สังคมแห่งความรู้เป็นสังคมที่สนับสนุนให้ผู้เรียนสร้างและพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ได้ด้วยตนเอง ในขณะที่ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในปัจจุบันทำให้การเข้าถึงข้อมูลข่าวสารเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและส่งผลให้กระบวนการเรียนรู้เปลี่ยนแปลงไป  ขอบเขตของการเรียนรู้ไม่ได้ถูกจำกัดอยู่ในเฉพาะห้องเรียนอีกต่อไปแต่ขยายไปถึงการเรียนรู้ที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ทุกเวลา ลักษณะของการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพในสังคมแห่งความรู้จึงเป็นการเรียนรู้ที่ดำเนินไปพร้อมกับวิถีชีวิตและนำไปสู่วิถีของการเรียนรู้ที่ยั่งยืน

              จากการศึกษาพบว่าการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง (Student-Centered Learning) เป็นแนวทางการเรียนรู้รูปแบบหนึ่งที่ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ หัวใจสำคัญของการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพนั้นอยู่ที่การที่ครูและผู้เรียนได้วางแผน ทบทวนและพิจารณากระบวนการเรียนรู้ร่วมกันแล้วนำผลสะท้อนที่ได้ไปปรับปรุงการเรียนรู้เพื่อนำไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ ลักษณะดังกล่าวทำให้ทั้งครูและผู้เรียนกลายเป็นผู้ที่เรียนรู้ไปพร้อม ๆ กัน  ทั้งการมีส่วนร่วมและแลกเปลี่ยนความรู้ร่วมกันจึงกลายเป็นประเด็นสำคัญมากกว่าการที่จะกำหนดว่าการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบใดที่ทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากที่สุด เพราะคงไม่มีรูปแบบใดที่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้เรียนได้ทุกคน ครูในสังคมแห่งความรู้จึงต้องเผชิญกับความท้าทายในการปรับเปลี่ยนบทบาทของตนจากผู้ถ่ายทอดมาเป็นผู้สนับสนุนและเอื้ออำนวยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ การสร้างความตระหนักถึงความสำคัญในการเปลี่ยนแปลงจึงจะช่วยให้ครูสามารถปรับความเชื่อและทัศนคติเดิมของตนไปสู่ความเข้าใจที่มากขึ้นและส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในทางปฏิบัติต่อไป

              This article intends to propose effective learning in knowledge society and the changing teacher’s role. A knowledge society is a society that encourages learners to create and develop new knowledge by themselves. Meanwhile modern day technological advance makes it faster to access information and so, changes the ways we learn. Learning context will not occur just only in a classroom, but will occur anywhere and anytime.The characteristics of effective learning in knowledge society are learning that proceed with the way of life and sustainability education.

             The finding revealed that Student-Centered Learning is a learning approach that promotes effective learning. The key to effective learning is that teachers and learners plan, review and consider the learning process together and use the reflections to improve learning in order to reach the goals. These characteristics make both teachers and learners learn together, both participation and knowledge sharing are therefore more important than determining what learning model that make learning the most effective. Because there is not any learning model that can fit the needs of all learners. Teachers in knowledge society therefore face challenges in changing their roles from instructor to be the facilitator that support learners. Raising awareness of the importance of change will help teachers to adjust their beliefs and attitudes to greater understanding and further change in practice.