แบบทดสอบวินิจฉัยสามลำดับขั้นเพื่อระบุมโนมติที่คลาดเคลื่อน เรื่องสมดุลเคมี Three Tier Diagnostic Test for Identifying Students’ Misconception in a Chemical Equilibrium Topic

Abstract

               มโนมติที่คลาดเคลื่อนทางวิทยาศาสตร์ คือ ความเข้าใจต่อข้อเท็จจริงหรือหลักการทางวิทยาศาสตร์ที่แตกต่างไปจากมโนมติที่นักวิทยาศาสตร์นั้นยอมรับ ซึ่งมโนมติที่คลาดเคลื่อนนี้เป็นอุปสรรคสำคัญในการเรียนรู้ของผู้เรียน ดังนั้นผู้สอนจะต้องทราบมโนมติที่คลาดเคลื่อนของผู้เรียนก่อนที่จะวางแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการศึกษามโนมติที่คลาดเคลื่อนที่ผ่านมามักใช้แบบทดสอบมโนมติสองลำดับขั้น อย่างไรก็ตามจากงานวิจัยพบว่าแบบทดสอบวินิจฉัยสองลำดับขั้นไม่สามารถจำแนกกลุ่มมโนมติที่คลาดเคลื่อนกับการขาดมโนมติและมโนมติทางวิทยาศาสตร์กับคำตอบที่ถูกจากการเดาได้ ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงพัฒนาแบบทดสอบมโนมติสามลำดับขั้นเรื่องสมดุลเคมี เพื่อจำแนกผู้เรียนระหว่างกลุ่มดังกล่าว 

               จากการวิจัยได้ข้อสรุปว่า การพัฒนาแบบทดสอบวินิจฉัยมโนมติสามลำดับขั้น มีขั้นตอนและผลดังนี้ 1) ระบุเนื้อหา แนวคิดเชิงประพจน์ และสร้างแผนผังมโนมติ จากนั้นตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ ได้แนวคิดเชิงประพจน์จำนวน 14 แนวคิด 2) สำรวจเอกสารที่เกี่ยวข้องเพื่อหามโนมติคลาดเคลื่อนที่มักพบในเรื่องสมดุลเคมี จากการศึกษาพบมโนมติที่คลาดเคลื่อนทั้งหมด 16 มโนมติ 3) พัฒนาแบบทดสอบมโนมติสามลำดับขั้น โดยส่วนที่ 1 เป็นตัวเลือกคำตอบจำนวน 4 ตัวเลือก ส่วนที่ 2 เป็นการให้เหตุผลของคำตอบโดยการเขียนคำตอบ  และส่วนที่ 3 เป็นตัวเลือกแสดงความมั่นใจในคำตอบ 4) เก็บข้อมูลแบบทดสอบกับผู้เรียนที่ผ่านการเรียนเรื่องสมดุลเคมีมาแล้ว 56 คน และสัมภาษณ์ผู้เรียนเพิ่มเติม 3 กลุ่ม ที่มีระดับมโนมติที่ต่างกัน กลุ่มละ 3 คน เพื่อวิเคราะห์มโนมติคลาดเคลื่อน 5) สร้างตัวเลือกในส่วนการให้เหตุผล 5 ตัวเลือก ทำให้ได้แบบทดสอบวินิจฉัยสามลำดับขั้น เรื่องสมดุลเคมี ที่เป็นแบบเลือกตอบทั้งสามลำดับ 6) ประเมินแบบทดสอบรายข้อโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน พบว่า ทุกข้อมีค่า IOC ตั้งแต่ 0.67 - 1.00  ซึ่งอยู่ในระดับที่ใช้ได้ทุกข้อ 7) เก็บข้อมูลแบบทดสอบกับผู้เรียนจำนวน 120 คนที่ผ่านการเรียนเรื่องสมดุลเคมีมาแล้ว วิเคราะห์คุณภาพของแบบทดสอบ พบว่าแบบทดสอบสามารถวิเคราะห์จำแนกกลุ่มมโนมติระหว่างมโนมติที่คลาดเคลื่อนกับการขาดมโนมติและมโนมติทางวิทยาศาสตร์กับคำตอบที่ถูกจากการเดาได้ ซึ่งแบบทดสอบแต่ละข้อมีค่าความยากง่ายอยู่ในช่วง 0.16–0.65 ค่าอำนาจจำแนกอยู่ในช่วง 0.15-0.47 และมีค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับโดยใช้สูตร KR-20 ของคูเดอร์ริชาร์ดสัน เท่ากับ 0.701 

                Scientific misconception is an understanding of scientific facts or principles that is different from those accepted by scientists. The scientific misconception is a major obstacle to  learning. Thus, the teachers must know students’ misconception before planning their lesson for effective learning. To explore students’ misconceptions, two-tier diagnostic was used, however, it cannot make discrimination of misconceptions from the lack of knowledge and lucky guessing from the scientific concept. Thus, this research aims to develop a three-tier diagnostic test that could discriminate between those groups.

                The results of development process involves several steps as shown follows: 1) Identifying propositional knowledge statements and developing concept map, these were validated by three experts, 2) Examining related literature to explore misconceptions, there were 16 misconceptions found, 3) Developing multiple choice items (tier-1) with free response (tier-2) and confident level (tier-3),  4)  Examining students’ misconceptions from 56 students using the developed items, including focus group interviews of three groups of three students with different conceptual understanding, 5) Creating multiple choice response for the reason tier (tier-2) so now we had three-tier multiple choice items test, 6)  Evaluating the test’s items by three experts, the IOC was in range 0.67-1.00, so all items are at accepted level, 7) Testing the three tier diagnostic test by 120 students whose have learned  chemistry equilibrium, the results indicated that the test could be able to discriminate  students’ misconceptions from the lack of knowledge and lucky guessing from the scientific concept. Each test have an difficulty level at 0.16-0.65 with discrimination level at 0.15-0.47. The total test reliability of KR-20 is 0.701.