ศักยภาพของชุมชนท้องถิ่นในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในเขตวัดติโลกอาราม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพของชุมชนท้องถิ่นในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในเขตวัดติโลกอารามกว๊านพะเยา อำเภอเมืองพะเยา เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนในเขตจังหวัดพะเยาและนักท่องเที่ยวทั่วไปตั้งแต่อายุ 18 ปีขึ้นไป จำนวน 384 คน โดยกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครจซีและมอร์แกน รวมถึงผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 8 รูป/คน การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา คือ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสำหรับวิธีวิจัยเชิงปริมาณ และการวิเคราะห์เนื้อหา รวมถึงการจำแนกชนิดข้อมูลโดยการจัดระเบียบข้อมูล ตีความและสรุปผลการศึกษาสำหรับวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการวิจัยพบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามเป็นเพศชาย 195 คน อายุ 21-30 ปี 127 คน สถานภาพโสด 182 คน การศึกษาระดับปริญญาตรี 116 คน นักเรียน/นักศึกษา 83 คน รายได้ต่ำกว่า 10,000 บาท 170 คน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในภาคเหนือ 295 คน การศึกษาศักยภาพของชุมชนท้องถิ่นในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในเขตวัดติโลกอาราม มีความคิดเห็นทั้งสามด้าน อยู่ในระดับปานกลาง (=3.08) ถ้าพิจารณารายด้าน พบว่า 1) ด้านคุณค่า อยู่ในระดับปานกลาง (=3.27) 2) ด้านแหล่งท่องเที่ยวและการเข้าถึง อยู่ในระดับปานกลาง (=3.07) 3) ศักยภาพที่ชุมชนท้องถิ่นได้รับความช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อยู่ในระดับปานกลาง (=2.91) องค์ความรู้จากการวิจัย คือ 1) ด้านพื้นฐานของนักท่องเที่ยวที่มีความหวงแหนและต้องการรักษาสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติของวัดติโลกอารามและรู้สึกพึงพอใจในด้านการเดินทางและสถานที่พักอาศัย 2) ด้านการรองรับ บริเวณวัดติโลกอารามมีกิจกรรมล่องเรือเวียนเทียนกลางน้ำในวันสำคัญทางศาสนา หน่วยงานต่าง ๆ อุดหนุนงบประมาณในการจัดกิจกรรม 3) ด้านปัจจัยสนับสนุน ควรติดต่อหน่วยงานทุกภาคส่วนให้ร่วมมือจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ 4) ด้านการส่งเสริม ควรจัดแสดงศิลปะพื้นบ้านบริเวณแหล่งท่องเที่ยววัดติโลกอาราม ซึ่งเหมาะแก่การประกอบกิจกรรมและการออกกำลังกาย