การบูรณาการหลักพุทธธรรมกับการบริหารการศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลักพุทธธรรมเป็นการแสดงความจริงตามกระบวนการของธรรมชาติ สามารถนำมาปฏิบัติเพื่อให้เกิดประโยชน์ในชีวิตจริง รวมถึงการประยุกต์ใช้ในการบริหารการศึกษา ซึ่งเรียกว่า การบริหารตามหลักพุทธวิธี อันเป็นการใช้หลักพุทธธรรมในการบริหารงานทั้งสี่ด้าน คือ 1) การบริหารงานวิชาการ โดยการประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 2) การบริหารงานบุคคล โดยการประยุกต์ใช้หลักพรหมวิหาร 4 3) การบริหารงบประมาณ โดยการประยุกต์ใช้หลักทิฎฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกธรรม 4 และ 4) การบริหารงานทั่วไป โดยการประยุกต์ใช้หลักอปริหานิยธรรม 7 การบริหารงานดังกล่าวเป็นการบูรณาการหลักพุทธธรรมในการบริหารการศึกษาที่เน้นการครองตน คือ การรู้จักคิดด้วยตนเอง การครองคน คือ การทำตัวให้เป็นที่รักของคนอื่น และการครองงาน คือ ความรับผิดชอบต่อหน้าที่ องค์ความรู้ใหม่ คือ การบูรณาการหลักพุทธธรรมกับการบริหารการศึกษาใน 4 ด้าน คือ 1) การบริหารงานวิชาการจะต้องสร้างปัจจัยที่จะก่อให้เกิดความสำเร็จตามหลักอิทธิบาท 2) การบริหารงานบุคคลต้องเน้นคุณธรรมอันประเสริฐของผู้อยู่ร่วมกัน 3) การบริหารงบประมาณต้องคำนึงเรื่องการจัดสรรอย่างเป็นธรรม และ 4) การบริหารทั่วไปต้องมุ่งความเจริญที่เกิดจากปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอกที่เกื้อกูลกัน
Article Details
References
กฎกระทรวง กำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกระจายอำนาจบริหารและการจัดการศึกษา พ.ศ. 2550. (16 พฤษภาคม 2550). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 24 ก. หน้า 29-26.
นิตย์ สัมมาพันธ์. (2529). การบริหารเชิงพุทธ. กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส.พลิ้นติ้งเฮ้าส์.
ปิ่น มุทุกันต์. (2508). มงคลชีวิต ภาค 2. กรุงเทพมหานคร: คลังวิทยา.
พงษ์ศักดิ์ ภูกาบขาว. (2553). ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อความมีประสิทธิผลของโรงเรียนเรียนร่วมจังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) และเสฐียรพงษ์ วรรณปก. (2546). มณีแห่งปัญญา: หนังสือคู่มือสำหรับนักบริหาร. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (20 มิถุนายน 2551). ธรรมในใจของนักบริหารไฮโซ. ไทยรัฐ, น. 24.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555ก). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม, พิมพ์ครั้งที่ 23. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิธรรมทานกุศล.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555ข). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย, พิมพ์ครั้งที่ 32. กรุงเทพมหานคร: พุทธธรรมประดิษฐาน 26 ศตวรรษกาล.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์, พิมพ์ครั้งที่ 19. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต).
พระมหาดิลกรัศมี วุฒิยา และวิโรจน์ เจษฎาลักษณ์. (2558). อิทธิพลของการจัดการเชิงพุทธศาสตร์ที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยในเขตภาคใต้. วารสาร Veridian E-Journal, Silpakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ. 8 (2), 189-206.
ภาวิดา ธาราศรีสุทธิ และวิบูลย์ โตวณะบุตร. (2542). หลักและทฤษฎีการบริหารการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม 10, 11, 22, 23, 34. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2525). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2543). รวมธรรมะ. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
สัญญา สัญญาวิวัฒน์ และชาย สัญญาวิวัฒน์ (2550). การบริหารจัดการแนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Barnard, C. I. (1948). Organization and Management; Selected Papers. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
Campbell, R. F., et al. (1966). Information to Education Administration. Boston: Allyn and Boston.
Sergiovanni, T. J., et al. (1992). Educational Governance and Administration. Englewood Cliff, NJ: Prentice-Hall.
Simon, H. A., et al. (1950). Public Administration. New York: Alfred A. Knopf.