โมเดลเชิงสาเหตุของทุนทางปัญญาสีเขียวและนวัตกรรมสีเขียวที่มีต่อผลการดำเนินงานของ SMEs ภาคการผลิตไทย
คำสำคัญ:
ความยั่งยืน, ทุนทางปัญญาสีเขียว, ธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมภาคการผลิต, นวัตกรรมสีเขียว, ผลการดำเนินงานบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบโมเดลเชิงสาเหตุของทุนทางปัญญาสีเขียวและนวัตกรรมสีเขียวที่มีผลต่อผลการดำเนินงานของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ภาคการผลิต โดยอาศัยกรอบแนวคิดทฤษฎีฐานทรัพยากร (Resource-Based View: RBV) เป็นพื้นฐานการอธิบายเชิงทฤษฎี การเก็บข้อมูลดำเนินกับผู้บริหาร SMEs ภาคการผลิตในจังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 384 ราย ผลการวิจัยพบว่า ทุนทางปัญญาสีเขียวส่งผลเชิงบวกต่อนวัตกรรมสีเขียวอย่างมีนัยสำคัญ แสดงให้เห็นว่าความรู้ ทักษะ และโครงสร้างด้านสิ่งแวดล้อมภายในองค์กร ขณะเดียวกัน นวัตกรรมสีเขียวยังมีอิทธิพลเชิงบวกต่อผลการดำเนินงาน สะท้อนถึงบทบาทของนวัตกรรมในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน และพัฒนาศักยภาพการแข่งขันในตลาด ทุนทางปัญญาสีเขียวมีผลต่อผลการดำเนินงานโดยตรงอย่างมีนัยสำคัญ ยืนยันถึงความสำคัญของการพัฒนาบุคลากรสีเขียว ระบบงานที่สนับสนุนการจัดการสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ นวัตกรรมสีเขียวทำหน้าที่เป็นตัวแปรส่งผ่านระหว่างทุนทางปัญญาสีเขียวและผลการดำเนินงานอย่างเด่นชัด แสดงให้เห็นว่าองค์กรจะได้รับประโยชน์สูงสุดจากทุนทางปัญญาสีเขียวเมื่อจัดการทรัพยากรไปสู่นวัตกรรมที่จับต้องได้ ควรส่งเสริมพัฒนาทุนทางปัญญาสีเขียวควบคู่กับการผลักดันนวัตกรรมสีเขียวเป็นกลยุทธ์สำคัญที่ช่วยยกระดับศักยภาพการแข่งขันและสร้างความยั่งยืนให้กับ SMEs ภาคการผลิตในระยะยาว
เอกสารอ้างอิง
ธนัทเมศร์ วัชราพิบูลวงศ์. (2568). การพัฒนารูปแบบกลยุทธ์ความได้เปรียบทางการแข่งขันของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมกลุ่มอุตสาหกรรมอาหารภาคกลางตอนล่าง 2. University of the Thai Chamber of Commerce Journal Humanities and Social Sciences, 45(1), 17–49.
พลอยณัชชา เดชะเศรษฐ์ศิริ, ธัมมะทินนา ศรีสุพรรณ, และ ประสิทธิชัย นรากรณ์. (2567). การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันของการบริการภิวิวัฒน์ในธุรกิจ SMEs ภาคการผลิตเขตภาคเหนือของประเทศไทย. Academic Journal of the Northern Rajabhat University Graduate Network, 14(1), 1–20.
วิวัฒน์ ยอดสง่า, สุขุมาล เกิดนอก, และ ณัฐวัฒม์ วงษ์ชวลิตกุล. (2567). ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อความอยู่รอดของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. Rajapark Journal, 18(57), 188–202.
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2566). ผู้บริหารของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ภาคการผลิตในจังหวัดกาฬสินธุ์. สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. https://www.sme.go.th
อัมพิกา นุชประสิทธิ์ และ สอาด บรรเจิดฤทธิ์. (2568). ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันกับความสำเร็จในการดำเนินธุรกิจวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในจังหวัดราชบุรี. Rajapark Journal, 19(64), 61–74.
Ahlawat, D., Sharma, D. P., & Kumar, D. S. (2023). A systematic literature review of current understanding and future scope on Green Intellectual Capital. Intangible Capital, 19(2), 165. https://doi.org/10.3926/ic.2191
Alraja, M. N., Imran, R., Khashab, B. M., & Shah, M. (2022). Technological Innovation, Sustainable Green Practices and SMEs Sustainable Performance in Times of Crisis (COVID-19 pandemic). Inf Syst Front, 24(4), 1081-1105. https://doi.org/10.1007/s10796-022-10250-z
Anser, M. K., Naeem, M., Ali, S., Huizhen, W., & Farooq, S. (2024). From knowledge to profit: business reputation as a mediator in the impact of green intellectual capital on business performance. Journal of Intellectual Capital, 25(5/6), 1133-1153. https://doi.org/10.1108/jic-01-2024-0025
Asiaei, K., O'Connor, N. G., Barani, O., & Joshi, M. (2022). Green intellectual capital and ambidextrous green innovation: The impact on environmental performance. Business Strategy and the Environment, 32(1), 369-386. https://doi.org/10.1002/bse.3136
Awewomom, J., Dzeble, F., Takyi, Y. D., Ashie, W. B., Ettey, E. N. Y. O., Afua, P. E., Sackey, L. N. A., Opoku, F., & Akoto, O. (2024). Addressing global environmental pollution using environmental control techniques: a focus on environmental policy and preventive environmental management. Discover Environment, 2(1). https://doi.org/10.1007/s44274-024-00033-5
Azizi, M. R., Atlasi, R., Ziapour, A., Abbas, J., & Naemi, R. (2021). Innovative human resource management strategies during the COVID-19 pandemic: A systematic narrative review approach. Heliyon, 7(6), e07233. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07233
Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17(1), 99-120. https://doi.org/10.1177/014920639101700108
Cegarra-Navarro, J.-G., Soto-Acosta, P., & Wensley, A. K. P. (2016). Structured knowledge processes and firm performance: The role of organizational agility. Journal of Business Research, 69(5), 1544-1549. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2015.10.014
Civelek, M., Krajčík, V., & Ključnikov, A. (2023). The impacts of dynamic capabilities on SMEs' digital transformation process: The resource-based view perspective. Oeconomia Copernicana, 14(Online First), 1367-1392. https://doi.org/10.24136/oc.2023.019
Coelho, R., Jayantilal, S., & Ferreira, J. J. (2023). The impact of social responsibility on corporate financial performance: A systematic literature review. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 30(4), 1535-1560. https://doi.org/10.1002/csr.2446
Dang, V. T., & Wang, J. (2022). Building competitive advantage for hospitality companies: The roles of green innovation strategic orientation and green intellectual capital. International Journal of Hospitality Management, 102, 103161. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2022.103161
El Nemar, S., El-Chaarani, H., Dandachi, I., & Castellano, S. (2022). Resource-based view and sustainable advantage: a framework for SMEs. Journal of Strategic Marketing, 33(6), 798-821. https://doi.org/10.1080/0965254x.2022.2160486
Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) using R: A workbook Springer.
Haldorai, K., Kim, W. G., & Garcia, R. L. F. (2022). Top management green commitment and green intellectual capital as enablers of hotel environmental performance: The mediating role of green human resource management. Tourism Management, 88, 104431. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2021.104431
Hina, K., Khalique, M., Shaari, J. A. N., Mansor, S. A., Kashmeeri, S., & Yaacob, M. R. B. (2024). Nexus between green intellectual capital and the sustainability business performance of manufacturing SMEs in Malaysia. Journal of Intellectual Capital, 25(2/3), 233-252. https://doi.org/10.1108/jic-11-2022-0226
Indrawati, H., Caska, C., Hermita, N., Sumarno, S., & Syahza, A. (2023). Green innovation adoption of SMEs in Indonesia: what factors determine it?. International Journal of Innovation Science, 17(1), 19-37. https://doi.org/10.1108/ijis-02-2023-0047
Jancenelle, V. E. (2021). Tangible−Intangible resource composition and firm success. Technovation, 108, 102337. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2021.102337
Khan, M., Khan, H., Khan, S., & Nawaz, M. (2020). Epidemiological and clinical characteristics of coronavirus disease (COVID-19) cases at a screening clinic during the early outbreak period: a single-centre study. J Med Microbiol, 69(8), 1114-1123. https://doi.org/10.1099/jmm.0.001231
Konopik, J., Jahn, C., Schuster, T., Hoßbach, N., & Pflaum, A. (2022). Mastering the digital transformation through organizational capabilities: A conceptual framework. Digital Business, 2(2), 100019. https://doi.org/10.1016/j.digbus.2021.100019
Kumar, J., Rani, V., Rani, M., & Rani, G. (2025). Linking green intellectual capital and firm performance through green innovation and environmental performance in small and medium-sized enterprises. Journal of Intellectual Capital. 26(3), 670. https://doi.org/10.1108/jic-10-2024-0345
Le, D. V., Le, H. T. T., Pham, T. T., & Vo, L. V. (2023). Innovation and SMEs performance: evidence from Vietnam. Applied Economic Analysis, 31(92), 90-108. https://doi.org/10.1108/aea-04-2022-0121
Liu, X., Liu, F., & Ren, X. (2023). Firms' digitalization in manufacturing and the structure and direction of green innovation. J Environ Manage, 335, 117525. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2023.117525
Marco-Lajara, B., Zaragoza-Sáez, P., Martínez-Falcó, J., Ruiz-Fernández, L., & Jiang, Z.-Q. (2022). The Effect of Green Intellectual Capital on Green Performance in the Spanish Wine Industry: A Structural Equation Modeling Approach. Complexity, 2022. https://doi.org/10.1155/2022/6024077
Naila, D. L., Nandonde, F. A., & Makindara, J. (2025). Measuring the uptake of process innovation by SMEs in food industry: a resource-based view perspective. . IIMBG Journal of Sustainable Business and Innovation, 3(1), 87-108. https://doi.org/10.1108/IJSBI-08-2024-0040
Naseem, M. A., Battisti, E., Salvi, A., & Ahmad, M. I. (2023). Green intellectual capital and competitive advantage: the moderating role of corporate philanthropy during COVID-19. Journal of Intellectual Capital, 25(1), 92-118. https://doi.org/10.1108/jic-07-2023-0157
Polas, M. R. H., Tabash, M. I., Bhattacharjee, A., & Dávila, G. A. (2021). Knowledge management practices and green innovation in SMES: the role of environmental awareness towards environmental sustainability. International Journal of Organizational Analysis, 31(5), 1601-1622. https://doi.org/10.1108/ijoa-03-2021-2671
Rodrigues, M., & Franco, M. (2023). Green Innovation in Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs): A Qualitative Approach. Sustainability, 15(5), 4510. https://doi.org/10.3390/su15054510
Saunila, M. (2020). Innovation capability in SMEs: A systematic review of the literature. Journal of Innovation & Knowledge, 5(4), 260-265. https://doi.org/10.1016/j.jik.2019.11.002
Shahbaz, M. H., Ahmad, S., & Malik, S. A. (2024). Green intellectual capital heading towards green innovation and environmental performance: assessing the moderating effect of green creativity in SMEs of Pakistan. International Journal of Innovation Science, 17(3), 683-704. https://doi.org/10.1108/ijis-08-2023-0169
ul Haq, F., Suki, N. M., Zaigham, H., Masood, A., & Rajput, A. (2025). Exploring AI Adoption and SME Performance in Resource-Constrained Environments: A TOE–RBV Perspective with Mediation and Moderation Effects. Journal of Digital Economy. https://doi.org/10.1016/j.jdec.2025.07.002
Ullah, R., Ahmad, H., Rehman, F. U., & Fawad, A. (2021). Green innovation and Sustainable Development Goals in SMEs: the moderating role of government incentives. Journal of Economic and Administrative Sciences, 39(4), 830-846. https://doi.org/10.1108/jeas-07-2021-0122
Wei, S., Wang, L., Jiang, W., & Feng, T. (2024). Environmental leadership and green intellectual capital: the roles of green human resource management and environmental climate. Journal of Intellectual Capital, 25(5/6), 1062-1082. https://doi.org/10.1108/jic-11-2023-0260
Wu, S., Cheng, P., & Yang, F. (2024). Study on the impact of digital transformation on green competitive advantage: The role of green innovation and government regulation. PLoS ONE, 19(8), e0306603. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0306603
Xin, Y., Khan, R. U., Dagar, V., & Qian, F. (2023). Do international resources configure SMEs' sustainable performance in the digital era? Evidence from Pakistan. Resources Policy, 80, 103169. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2022.103169
Yadegaridehkordi, E., Foroughi, B., Iranmanesh, M., Nilashi, M., & Ghobakhloo, M. (2023). Determinants of environmental, financial, and social sustainable performance of manufacturing SMEs in Malaysia. Sustainable Production and Consumption, 35, 129-140. https://doi.org/10.1016/j.spc.2022.10.026
Zahara, Z., Ikhsan, Santi, I. N., & Farid. (2023). Entrepreneurial marketing and marketing performance through digital marketing capabilities of SMEs in post-pandemic recovery. Cogent Business & Management, 10(2). https://doi.org/10.1080/23311975.2023.2204592
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Maejo Business Review
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
