แนวคิดเรื่องพระพุทธเจ้า ระหว่างเถรวาทกับมหายาน ที่ปรากฏในสัทธรรมปุณฑรีกสูตร

บทคัดย่อ

แนวคิดเรื่องพระพุทธเจ้าระหว่างเถรวาทกับมหายานที่ปรากฏในสัทธรรมปุณฑรีกสูตร
มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องพระพุทธเจ้าของฝ่ายเถรวาทเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องพระพุทธเจ้าของฝ่ายมหายานตามที่ปรากฏในสัทธรรมปุณฑริกสูตร 

คำว่า “พระพุทธเจ้า” ตรงกันทั้งเถรวาทและมหายาน คือหมายถึง ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน พระพุทธเจ้าของเถรวาทเป็นมนุษย์ ส่วนของมหายาน หมายรวมไปถึงความมีอยู่แห่งอาทิพุทธ และ ธยานิพุทธด้วย พระโพธิสัตว์และพระพุทธเจ้าของฝ่ายมหายานมีมากมายเหลือคณานับ แม้พระโพธิสัตว์ที่มุ่งพระโพธิญาณก็ดำเนินชีวิตแตกต่างกัน ฝ่ายเถรวาทต้องบำเพ็ญพุทธการกธรรมหรือทศบารมี ต้องได้รับการพยากรณ์จากพระพุทธเจ้าในอดีต แต่ฝ่ายมหายานเน้นพระมหากรุณา คือช่วยเหลือสัตว์โลกจนกว่าคนอื่นจะได้ตรัสรู้ตนเองจึงจะเป็นคนสุดท้าย ดังนั้นจึงเพิ่มประณิธาน 4 และโพธิสัตวศีลเข้ามาด้วย

ในด้านการตรัสรู้ พระมานุษีพุทธตรัสรู้ในรูปแบบเดียวกันทั้งเถรวาทและมหายาน แต่พระอาทิพุทธและพระธยานิพุทธอุบัติและตรัสรู้ ณ พุทธเกษตรบนสรวงสวรรค์ การบำเพ็ญพุทธกิจจึงแตกต่างกัน คือพระมานุษีพุทธเจ้าทรงบำเพ็ญพุทธจริยา 3 ได้แก่ โลกัตถจริยา ญาตัตถจริยา และพุทธัตถจริยา และทรงบำเพ็ญพุทธกิจประจำวันถึง 5 เวลาด้วย ส่วนพระอาทิพุทธและพระธยานิพุทธตรัสรู้และทรงแสดงพระธรรมเทศนาบนพุทธเกษตรสรวงสวรรค์ไม่ขาดสาย ในฝ่ายเถรวาทผู้สดับเป็นพุทธบริษัท 4 อาจมีเหล่าเทวดาในเวลากลางคืนเป็นครั้งคราว แต่ในฝ่ายมหายานผู้สดับเป็นเทพและพรหมตลอดจนพระโพธิสัตว์ในหมื่นจักรวาลนับไม่ถ้วนนอกเหนือไปจากพุทธบริษัท 4