บทบาทการฟ้อนผู้ไทกาฬสินธุ์ในพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทร (เจ้าโสมพะมิตร)

-

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทร และบทบาทการฟ้อนในพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทร (เจ้าโสมพะมิตร)

จากการศึกษาพบว่า 1) พระยาชัยสุนทรแต่เดิมรับราชการในราชสำนักเวียงจันทน์ ต่อมาได้อพยพไพร่พลมาตั้งบ้านเรือนอยู่บ้านแก่งสำโรง ริมน้ำปาว เมืองกาฬสินธุ์ และได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองกาฬสินธุ์คนแรก ในฐานะเมืองประเทศราช ความเป็นมาของพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทรเกิดขึ้นด้วยสำนึกในพระคุณที่พระยาชัยสุนทร ซึ่งเป็นเจ้าเมืองกาฬสินธุ์คนแรกที่ได้สร้างบ้านแปลงเมืองไว้ ชาวจังหวัดกาฬสินธุ์จึงได้สร้างอนุสาวรีย์พระยาชัยสุนทรขึ้น เพื่อแสดงกตเวทิตาต่อผู้ก่อตั้งเมืองกาฬสินธุ์ และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวกาฬสินธุ์ เมื่อถึงวันครบรอบก็จะจัดพิธีบวงสรวงอนุสาวรีย์ขึ้น ซึ่งตรงกับวันที่ 13 กันยายน ของทุกปี นอกจากนี้ยังพบว่า เมื่อทางจังหวัดกาฬสินธุ์จะจัดกิจกรรมสำคัญต่าง ๆ มักจะมีพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทรอยู่เสมอ 2) บทบาทการฟ้อนผู้ไทกาฬสินธุ์ในพิธีบวงสรวงพระยาชัยสุนทร พบว่า ในพิธีบวงสรวงจะมีการรำฟ้อนผู้ไทกาฬสินธุ์ เพื่อถวายตัวเป็นลูกหลานพระยาชัยสุนทร เพื่อความเป็นสิริมงคล ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดกาฬสินธุ์ อันมีบทบาทที่สำคัญ คือ (1) ฟ้อนบวงสรวงเพื่อแสดงความเชื่อความศรัทธา (2) ฟ้อนบวงสรวงเพื่อการบนบาน (3) ฟ้อนบวงสรวงเพื่อให้เกิดความรักความสามัคคี (4) ฟ้อนบวงสรวงเพื่อเป็นการเผยแพร่และสืบทอด และ(5) ฟ้อนบวงสรวงเพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าทางวัฒนธรรม