แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสุขภาวะของชุมชนการค้าชายแดนไทย-กัมพูชา เพื่อการเป็นประเทศในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของชุมชน สุขภาวะของชุมชน และเพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสุขภาวะของชุมชนการค้าชายแดนในบริบทของตำบลคลองใหญ่ อำเภอโป่งน้ำร้อน จังหวัดจันทบุรี พบว่า คุณภาพชีวิตของของชุมชนการค้าชายแดนไทย-กัมพูชาในมิติด้านเศรษฐกิจ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ระหว่างประเทศ กลไกราคาตลาด และสถานการณ์ระหว่างพรมแดน คุณภาพชีวิตด้านสังคม พบว่า ประชาชนอยู่ร่วมกันในลักษณะของเครือญาติที่ทุกคนรู้จักหมดในหมู่บ้าน ชาวบ้านในชุมชนได้เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคมที่สำคัญ และหลังเปิดประตูการค้าชายแดนทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายของคนต่างถิ่นได้แก่ แรงงานกัมพูชา นายทุนต่างพื้นที่ กลุ่มนักแสวงโชคและคุณภาพชีวิตของชุมชนด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า มีความจำเป็นเรื่องแหล่งน้ำในการเพาะปลูกทางการเกษตร การเกิดขึ้นของตลาดการค้าชายแดนมีผลต่อชุมชนเรื่องปัญหาการจราจร และปัญหาขยะในพื้นที่ สุขภาวะของชุมชนมี 4 ด้านได้แก่ สุขภาวะทางด้านร่างกาย พบว่าประชาชนในตำบลคลองใหญ่เป็นผู้ที่มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงและมีจำนวนของผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังค่อนข้างน้อย เนื่องจากเป็นชุมชนที่ทำเกษตรกรรม เป็นชุมชนที่มีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทางจิตใจ มีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทางสังคม และมีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทางด้านจิตวิญญาณ แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสุขภาวะของชุมชนการค้าชายแดน ได้แก่ การทบทวนความเป็นอยู่ของชุมชนในการดำเนินชีวิต เพื่อสร้างคุณภาพชีวิตของชุมชนให้สอดคล้องกับเศรษฐกิจและสังคม การสร้างคุณภาพชีวิตและสุขภาวะที่ดีควรมีการวางแผนการมีส่วนร่วมและการบูรณาการจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และการสร้างระบบบริหารจัดการที่ดี เพื่อลดปัญหามลภาวะด้านสิ่งแวดล้อม อันจะก่อให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดีและสุขภาพที่ดี