ผลการพัฒนาความสามารถของครูในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อรับมือภัยพิบัติด้วยเครือข่ายเชิงพื้นที่ร่วมกับการสร้างบทเรียนร่วมกัน: กรณีศึกษาโรงเรียน อบต.ทรายขาว-ท่าฮ่อ จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการพัฒนาความสามารถของครูในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ เชิงรุกเพื่อรับมือภัยพิบัติด้วยเครือข่ายเชิงพื้นที่ร่วมกับการสร้างบทเรียนร่วมกัน  กลุ่มเป้าหมายเป็นครูโรงเรียน อบต.ทรายขาว-บ้านท่าฮ่อ  จังหวัดเชียงราย 18 คน  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แผนการฝึกอบรมครู แบบประเมินการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อรับมือภัยพิบัติ และแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า  1) ครูมีความสามารถในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อรับมือภัยพิบัติอยู่ในระดับดี โดยสามารถเลือกวิธีการจัดการเรียนรู้ และเทคนิคการเรียนรู้เชิงรุกที่หลากหลาย เหมาะสมกับผลการเรียนรู้และวัยของผู้เรียน ได้แก่ (1) ใช้สถานการณ์จำลองเพื่อเอาชีวิตรอดจากภัยกราดยิง เพื่ออพยพหนีแผ่นดินไหวและอัคคีภัย (2) ใช้เกมมิฟิเคชั่น เช่น เกมเศรษฐีเรียนรู้วิธีพ้นภัยแผ่นดินไหว เกมบิงโกสู้โรคโควิด-19 (3) ใช้เพลงกระตุ้นความตระหนัก คือ เพลงแผ่นดินไหวรำลึก เพลงล้างมือบ่อย ๆ (4) ใช้การแสดงบทบาทสมมุติเพื่อสร้างความเข้าใจ และความเห็นอกเห็นใจในการปฏิบัติตนแยกกักตัวที่บ้านทั้งในกรณีที่เป็นผู้ป่วยโควิด และเป็นผู้อาศัยร่วมบ้านกับผู้ป่วยโควิด (5) ใช้การสาธิตและฝึกปฏิบัติหลบแผ่นดินไหว และสวมหน้ากากอนามัย (6) ใช้กระบวนการและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการสร้างแผนที่เสี่ยงภัย และ (7) ใช้เทคนิคเส้นเวลาในการเรียนรู้ประวัติการเกิดแผ่นดินไหว และ 2) ผู้บริหารและครูมีวิสัยทัศน์ ครูทำงานเป็นทีม มีพลังบวก มองเห็นประโยชน์ร่วมกันจนนำไปสู่ความสำเร็จในออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อรับมือภัยพิบัติให้กับผู้เรียนและชุมชน