การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้านป่าร่อน ของโรงเรียนบางสะพานวิทยา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

               การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ความรู้ท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้าน  ป่าร่อน และ 2) พัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้านป่าร่อน ของโรงเรียนบางสะพานวิทยา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม 3) ศึกษาผลการใช้หลักสูตรท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้านป่าร่อนของโรงเรียนบางสะพานวิทยา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ กลุ่มเป้าหมายมี 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลด้านความต้องการของชุมชน 2) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลด้านองค์ความรู้ท้องถิ่น 3) กลุ่มทดลองใช้หลักสูตรท้องถิ่น พื้นที่เป้าหมาย คือ บ้านป่าร่อน ตำบลร่อนทอง อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ 2 ฉบับ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและแบบประเมินหลักสูตรท้องถิ่น สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

            ผลการวิจัย พบว่า 1) องค์ความรู้ท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้านป่าร่อน พบว่า การขุดและร่อนทองบางสะพาน เกิดขึ้นครั้งแรกในสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ปีพุทธศักราช 2290 (สมัยกรุงศรีอยุธยา) และมีต่อเนื่องมาถึงสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แหล่งแร่ทองคำบางสะพานที่พบอยู่ในเขตบ้านป่าร่อน ตำบลร่อนทอง อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ บริเวณที่ขุดพบทองคำมาก ได้แก่ ริมคลองทอง ริมห้วยจังหัน มีสภาพทางธรณีวิทยาประกอบด้วย ดิน ทรายแป้ง ดินและกรวด ทองบางสะพานเป็นแร่ทองคำเนื้อดีที่สุดในประเทศไทยหรือเรียกว่า “นพคุณเนื้อเก้า” มีลักษณะเป็นเม็ด เกร็ดหรือไร ชาวบ้านเรียกว่า ทองเม็ด เชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สามารถป้องกันภยันตรายและภูตผีปีศาจได้ การขุดและการร่อนทองของชาวบ้านที่บ้านป่าร่อน มีลักษณะขุดหาแร่รายย่อยหรือ   การร่อนแร่ที่ไม่ใช่การทำเหมือง เครื่องมือขุดทองและร่อนทอง ได้แก่ จอบ ชะแลง ค้อนอีเตอร์ และเลื่อยไม้  2) การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นเรื่องทองบางสะพานที่บ้านป่าร่อน ของโรงเรียนบางสะพานวิทยา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม  พบว่าองค์ประกอบของหลักสูตรท้องถิ่นประกอบด้วย วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย คำอธิบายรายวิชา หน่วยการเรียนรู้จำนวน 4 หน่วย และแผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 8 แผน เวลาเรียน 20 ชั่วโมง 3) ผลการทดลองใช้หลักสูตรท้องถิ่น นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนร้อยละ 17.03      ผลการประเมินหลักสูตรท้องถิ่นพบว่าทุกองค์ประกอบของหลักสูตรท้องถิ่นมีความสอดคล้องกัน และหลักสูตรท้องถิ่นมีความสอดคล้องกับบริบทและความต้องการจำเป็นของโรงเรียนและท้องถิ่น