ความผิดปกติทางจิตในกฎหมายอาญา : ศึกษาเฉพาะคำศัพท์ นิยาม และการตีความทางกฎหมาย
คำสำคัญ:
ความผิดปกติทางจิต, วิกลจริต, โรคจิต, จิตบกพร่อง, กฎหมายอาญาบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคำศัพท์และความหมายที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางจิตในทางสังคม กฎหมาย และการแพทย์ การใช้คำศัพท์ นิยาม การใช้และตีความทางกฎหมายเกี่ยวกับความผิดปกติทางจิตในกฎหมายอาญาของไทยและต่างประเทศ เพื่อเสนอแนวทางการใช้คำศัพท์ นิยาม แนวทางการใช้และตีความทางกฎหมายเกี่ยวกับความผิดปกติทางจิตในทางกฎหมายอาญา รวมถึงแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายอาญาในส่วนที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางจิต
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากหนังสือ ตำรา บทบัญญัติกฎหมายแห่งรัฐ คำพิพากษา วิทยานิพนธ์ทางกฎหมาย บทความและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องทางกฎหมายและทางการแพทย์ที่เกี่ยวกับความผิดปกติทางจิต ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ
ผลการวิจัยพบว่า คำศัพท์ที่สำคัญในกฎหมายอาญาของไทยที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางจิตในกฎหมายอาญาของไทย ได้แก่ “วิกลจริต”หมายถึง การมีความสามารถในทางกฎหมายที่บกพร่องไม่สมบูรณ์เนื่องจากความผิดปกติทางจิต “โรคจิต” หมายถึง อาการของโรคจิตในทางจิตเวชศาสตร์ “จิตบกพร่อง” หมายถึงความผิดปกติทางจิตที่เกิดจากความผิดปกติทางสมองและระบบประสาท และ “จิตฟั่นเฟือน” หมายถึงความผิดปกติทางจิตอื่นๆนอกเหนือจากสองประเภทข้างต้น นิยามของความผิดปกติทางจิตในทางกฎหมายอาญาหมายถึง ความสามารถในการรู้ผิดชอบหรือความสามารถในการบังคับตนเองที่บกพร่องไม่สมบูรณ์เนื่องจากมีความผิดปกติทางจิต การตีความว่าเป็นความผิดปกติทางจิตหรือไม่ในทางกฎหมายอาญา ใช้ความเชื่อทางสังคม พยานหลักฐาน ประกอบกับหลักเหตุผลในทางกฎหมาย การวิจัยนี้มีข้อเสนอว่าในกฎหมายอาญาควรใช้คำที่มีความหมายถึงความผิดปกติทางจิตเพียงแบบเดียว ควรใช้นิยามของความผิดปกติทางจิตตามพระราชบัญญัติสุขภาพจิต พ.ศ. 2551 แต่ไม่ควรรวมไปถึงความผิดปกติทางจิตที่เกิดจากสารเสพติด
เอกสารอ้างอิง
จารุวรรณ อมรศิลสวัสดิ์. (2558). ผู้ป่วยจิตเวชกับปัญหาการดำเนินคดีอาญา. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก, 33(3), 32-50.
ณรงค์ สุภัทรพันธุ์. (2532). ความหมายของคำว่า “จิตฟั่นเฟือน” ทางจิตเวชศาสตร์และทางกฎหมาย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 30(3), 85-95.
ณัฐวุฒิ อรินทร์. (2557). การประกอบอาชญากรรมกับความสามารถรู้ผิดชอบของผู้กระทำผิดนิติจิตเวช. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล).
ตวงพร งามไพบูลย์. (2558). มาตรการทางกฎหมายเพื่อพิสูจน์ความผิดปกติทางจิตขั้นรุนแรงขณะกระทำความผิดอาญา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
นันทวัช สิทธิรักษ์. (2559). จิตเวชศิริราช DSM-5. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
ประภาส อุครานันท์, วีระเดช วีระพงษ์เศรษฐ์. (2541). ผู้ป่วยโรคจิตกับอาชญากรรมรุนแรง. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลนิติจิตเวช.
ปรีชา วงศ์พุทธา, ราณี ฉายินทุ. (2537). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการพิพากษาของศาลกับผลการตรวจวินิจฉัยของแพทย์ในผู้กระทำผิดทางอาญาที่มีปัญหาทางจิตเวช. วารสารโรงพยาบาลนิติจิตเวช, 3(2), 33-49.
ภิญญารัตน์ ศักดิ์วัฒนเวคิน. (2539). การศึกษาปัจจัยต่างๆที่สัมพันธ์กับผลการพิพากษาของศาลต่อผู้ป่วยโรคจิตกระทำผิดฐานฆ่าผู้อื่น. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
รณชัย คงสกนธ์. (2551). ตำรานิติจิตเวชศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: หจก.บางกอกบล็อก.
วนัทดา ถมค้าพาณิชย์ และดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์. (2552). ความเห็นของจิตแพทย์ต่อการดำเนินคดีอาญา. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 17(2), 118-128.
วิฑูรย์ อึ้งประพันธ์. (2533). วิกลจริต จิตบกพร่อง โรคจิต จิตฟั่นเฟือนในแง่กฎหมาย. วารสารอัยการ, 13(150), 37-55.
วีระ เขื่องศิริกุล. (2555). ประวัติศาสตร์จิตเวชศาสตร์. กรุงเทพฯ: ราชวิทยาลัยจิตแพทย์แห่งประเทศไทย.
ศกุนา เก้านพรัตน์. (2551). มาตรการทางกฎหมายสำหรับผู้ที่มีสภาพจิตไม่ปกติ: ศึกษากรณีการดำเนินคดีอาญา การรับโทษทางอาญา และการคุ้มครองสังคม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
สุพัฒนา เดชาติวงศ์ ณ อยุธยา. (2536). ประวัติจิตเวชศาสตร์สากล. ใน เกษม ตันติผลาชีวะ. ตำราจิตเวชศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
แสวง บุญเฉลิมวิภาส. (2551). ผู้ป่วยจิตเวช: ความเข้าใจที่ต่างกันระหว่างนักกฎหมายกับจิตแพทย์. จุลนิติ, 5(3), 35-54.
Colton CW, Manderscheid RW. (2006). Congruencies in increased mortality rates, years of potential life lost, and causes of death among public mental health clients in eight states. Prev Chronic Dis, 3(2), A42.
Frances AJ, Widiger T. (2012). Psychiatric diagnosis: lessons from the DSM-IV past and cautions for the DSM-5 future. Annu Rev Clin Psychol, 2012(8), 109-30.
Halifeh H., Johnson S., Howard L., Borschmann R., Osborn, D., Dean K., Moran P. (2015). Violent and non-violent crime against adults with severe mental illness. British Journal of Psychiatry, 206(4), 275-282.
Michel Foucault. (1961). Madness and Civilization: A History of Insanity in the Age of Reason. Richard Howard Vintage Books. New York: A Division of Random House.
Offer D. and Melvin S. (1984). Normality and the life cycle: a critical integration. New York: Basic Books.
Pudtan Phanthunane, Theo Vos, Harvey Whiteford and Melanie Bertram. (2012). Improving mental health policy in the case of schizophrenia in Thailand: evidence-based information for efficient solutions. BMC Public Health, 12(Suppl 2), A32.
Rueve ME, Welton RS. (2008). Violence and mental illness. Psychiatry (Edgmont), 5(5), 34-48.
Szasz, T. (1987). Insanity: The Idea and its Consequences. New York: Wiley.
Walvisch J. (2017) Defining “mental disorder” in legal contexts. International Journal of Law and Psychiatry, 52(20), 7–18.
Wilson B. (1995). Legal Straitjackets: When Reason Fails: Law and Mental Illness. In Selby H. (ed.). Tomorrows Law. Sydney: Federation Press.
World Health Organization. (2018). Mental health atlas 2017. Geneva: World Health Organization.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
Disclaimer and Copyright Notice
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารกฎหมายและนโยบายสาธารณสุข ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารกฎหมายและนโยบายสาธารณสุข ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องอ้างอิงเสมอ
