ปัญหาทางกฎหมายในการดำเนินคดีอาญาเด็กและเยาวชน ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.2553

บทคัดย่อ

             การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาทางกฎหมายในการดำเนินคดีอาญาเด็กและเยาวชน ซึ่งพิจารณาจากปัญหา (1) การจับกุมเด็กหรือเยาวชนซึ่งต้องหาว่ากระทำความผิด (2) การสอบสวนเด็กและเยาวชนกระทำความผิดอาญา (3) การผัดฟ้องคดีเด็กและเยาวชนกระทำความผิดอาญา การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากเอกสาร แนวคิด ทฤษฎี เอกสารทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศ แล้วทำการวิเคราะห์เพื่อเสนอแก้ไขกฎหมาย
            จากการวิจัยพบว่า ปัญหาทางกฎหมายในการดำเนินคดีอาญาเด็กและเยาวชน ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.2553 ดังนี้ (1) ในการจับกุมเด็กหรือเยาวชนซึ่งต้องหาว่ากระทำความผิด ต้องกระทำโดยละมุนละม่อม ห้ามมิให้ใช้วิธีการควบคุมเกินกว่าที่จำเป็นซึ่ง ในความเป็นจริงแล้วพนักงานสอบสวนจะต้องมีการควบคุมตัวเด็กและเยาวชนผู้ถูกจับทุกรายโดยอ้างว่ามีความจำเป็นป้องกันการหลบหนี (2) การสอบสวนเด็กและเยาวชนกระทำความผิดอาญา ให้กระทำในสถานที่ที่เหมาะสม ซึ่งกฎหมายไม่ได้กำหนดให้ชัดเจนในสถานที่ที่เหมาะสม จึงเป็นการใช้ดุลพินิจของพนักงานสอบสวนตามอำเภอใจ (3) การผลัดฟ้อง ถ้ารวมระยะเวลาตั้งแต่เด็กและเยาวชนถูกจับจะต้องใช้เวลาในการสอบสวนสูงสุด เก้าสิบวันซึ่งเป็นเวลานานเกินสมควร
           ดังนั้นจึงควรแก้ไขกฎหมาย (1) แก้ไขพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 มาตรา 69 วรรคสาม “ในการจับกุมและควบคุมเด็กหรือเยาวชนต้องกระทำโดยละมุนละม่อม โดยคำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และไม่เป็นการประจานเด็กหรือเยาวชน และจัดให้มีห้องควบคุมตัวเด็กและเยาวชนแยกต่างหากจากห้องควบคุมตัวผู้กระทำความผิดที่มิใช่เด็กและเยาวชน” มาตรา 75 วรรคแรก “ในการสอบสวนเด็กและเยาวชน ให้กระทำในสถานที่ที่จัดไว้โดยเฉพาะ โดยไม่ปะปนกับผู้ต้องหาอื่นหรือมีบุคคลอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องอยู่ในสถานที่นั้น อันมีลักษณะเป็นการประจานเด็กหรือเยาวชน ทั้งนี้ โดยคำนึงถึงอายุ เพศ สภาวะของเด็กหรือเยาวชนเป็นสำคัญ และต้องใช้ภาษาและถ้อยคำที่ทำให้เด็กหรือเยาวชนสามารถเข้าใจได้ง่าย โดยคำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์” มาตรา 78 “ในกรณี เกิดความจำเป็น หรือมีเหตุจำเป็นใดๆ ไม่สามารถฟ้องเด็กหรือเยาวชนได้ทันภายในระยะเวลาสามสิบวัน ให้พนักงานสอบสวนหรือพนักงานอัยการ ยื่นคำร้องต่อศาลเพื่อขอผัดฟ้องต่อไปได้อีกครั้งละไม่เกินสิบห้าวัน แต่ทั้งนี้ต้องไม่เกินสองครั้ง”