Rice and People in the Paddy Fields A Preliminary Dialogue about the Lives of the Patani People through the Story of Paddy Fields
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มุ่งสำรวจวิถีชีวิตของผู้คนในพื้นที่ราบลุ่มของปตานี โดยใช้วิธีสนทนาผ่านเรื่องของนาข้าว ผู้เขียนใช้แนวทางมานุษยวิทยาอาหารและแนวทางการศึกษารัฐศาสตร์หลังยุคพฤติกรรมศาสตร์ ทำการสัมภาษณ์และการสนทนากับเอกสารที่เกี่ยวข้องจำนวนหนึ่ง เพื่อสร้างข้อสรุปเชิงบทสนทนาเบื้องต้นเกี่ยวกับสายใยสัมพันธ์ระหว่างผู้คนผ่านเรื่องราวเกี่ยวกับข้าวใน 3 ประเด็นหลัก คือ ลักษณะการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรในปตานี พลวัตประวัติศาสตร์การทำนา และความหมายทางสังคม เศรษฐกิจ การเมืองที่สะท้อนผ่านกระบวนการผลิตข้าว โดยเนื้อหาจะเกี่ยวโยงโดยหลักอยู่กับอำเภอแว้ง และรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส และอำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี ผลการศึกษาสะท้อนว่า ที่ดินนาข้าวถูกทิ้งไปสู่การทำสวนยางมากขึ้นพร้อมกับการหายไปของข้าวพันธุ์พื้นเมือง รวมทั้งการเกิดระบบชลประทานได้เปลี่ยนวิถีการทำนาข้าวในพื้นที่อย่างมีนัยสำคัญ ชาวนาส่วนใหญ่ในปัจจุบันนี้จึงยังคงทำการเพาะปลูกข้าวแต่โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเก็บเกี่ยวไว้บริโภคภายในครัวเรือนเป็นหลัก และส่วนเหลือจากนั้นจึงนำมาจำหน่ายซึ่งมีตลาดหลักรองรับอยู่ในชุมชนด้วยกัน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารออนไลน์เล่มนี้เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวาระการเมืองและสังคม ความคิดเห็นและข้อถกเถียงที่ปรากฏในบทความเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน บรรณาธิการวารสารฯ ไม่มีความเกี่ยวข้องใด ๆ กับความคิดเห็นของผู้เขียนและไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับความคิดเห็นของผู้เขียน
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
กลุ่มงานบริหารยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัดภาคใต้ชายแดน. แผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคใต้ชายแดน พ.ศ.2566-2570. https://www.osmsouth-border.go.th/files/com_news_develop/2021-12_56e525504ff7 cc5.pdf.
ทรัยนุง มะเด็ง, อับดุลเร๊าะมัน บาดา และวลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2553). ยาลอเป็นยะลา: ความเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองและคนรุ่นใหม่ในเมืองและปริมณฑลเมืองยะลา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยแห่งชาติ.
พรพันธุ์ เขมคุณาศัย และกรุณา แดงสุวรรณ. (2560). การค้าข้าวข้ามรัฐของคนไทยมุสลิมในบริบทชายแดน ไทย - มาเลเซีย (พ.ศ.2489 - พ.ศ.2554). วารสารปาริชาต, 30(2), 145-167.
มะอีซอ โซมะดะ, งามพล จะปากิยา และวลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2553). เรื่องเล่าจากหมู่บ้านเชิงเขาบูโด: กรณีบ้านตะโหนด. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยแห่งชาติ.
มูฮำหมัดราพีร์ มะเก็ง. (2563). ชายแดนไทย-มาเลเซีย: เครือข่ายความสัมพันธ์ทางการค้าของผู้ค้ามลายูรายย่อย. วารสารการเมืองการปกครอง, 10(3), 40-62.
สถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. สถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ร่วมกับโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) ได้จัดทำโครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งและการมีส่วนร่วมในภาคใต้ของประเทศไทย (STEP for SDGs). http://www.peacestudies.psu.ac.th/en/article/ activity-ips/57-sdgs-ips.html.
สำนักงานเกษตรและสหกรณ์ จังหวัดปัตตานี. (2566). แผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์จังหวัดปัตตานี (พ.ศ.2566-2570). https://www.opsmoac.go.th/pattani-strategic-files-441091791795.
อาทิตย์ ทองอินทร์. (2565). ในน้ำมีปลา: สายใยสัมพันธ์แห่งอาหารระหว่างผู้คนในปตานีสะท้อนผ่านเรื่องราวของบูดู. วารสารวาระการเมืองและสังคม, 1(2), 39-56.
สัมภาษณ์
ซะฮารี เจ๊ะหลง, ผู้ประกอบการนาข้าวและโรงสีชุมชน อำเภอหนองจิก. สัมภาษณ์ผ่านโปรแกรม Zoom. วันที่ 20 สิงหาคม 2564.