ปัญหาการควบคุมตัวผู้ถูกกล่าวหาในพระราชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ. 2545

บทคัดย่อ

ด้วยการยอมรับแนวคิดของนักอาชญาวิทยาสมัยใหม่ที่ว่าผู้ติดยาเสพติดมิใช่อาชญากรแต่เป็นผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการบำบัดฟื้นฟูให้หายจากอาการติดยาเสพติดโดยไม่ต้องรับโทษในทางอาญาประเทศต่าง ๆ จึงได้ร่วมกันกำหนดให้มีอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านการลักลอบค้ายาเสพติดและวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท ค.ศ.1988 The United Nation Convention against illicit Traffic in Narcotic Drug and Psychotropic Substance, 1988 ขึ้นโดยมีข้อกำหนดให้ผู้ติดยาเสพติดต้องเข้ารับการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพให้กลับสู่สังคมตามปกติ โดยใช้กระบวนการยุติธรรมเป็นเครื่องมือ ทั้งนี้ ประเทศต่างๆ เช่นประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศออสเตรเลีย ประเทศมาเลเซีย ได้มีการออกกฎหมายเพื่อบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดเพื่อรองรับแนวคิดดังกล่าวด้วย

สำหรับประเทศไทยได้มีการออกกฎหมายฉบับหนึ่งที่มีชื่อว่า พระราชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ.2545 และได้นำมาตรการแทนการดำเนินคดีอาญา (Diversion) มาบังคับใช้ในชั้นก่อนการพิจารณา โดยให้พนักงานอัยการสั่งชะลอการฟ้องเพื่อควบคุมตัวผู้ติดยาเสพติดไปเข้ารับการบำบัดฟื้นฟู ซึ่งผู้เขียนเห็นว่าอำนาจในการสั่งชะลอฟ้องดังกล่าว เป็นการขัดต่อหลักการชะลอฟ้องโดยทั่วไปและหลักการแบ่งแยกอำนาจกล่าวคือ การชะลอฟ้องพนักงานอัยการจะเป็นผู้พิจาณาสำนวนคดี ถ้าการกระทำของผู้ต้องหานั้นครบองค์ประกอบความผิด แต่ว่าการฟ้องคดีไปอาจเกิดผลเสียมากกว่าผลดี พนักงานอัยการอาจใช้ดุลยพินิจในการสั่งชะลอฟ้องโดยบังคับให้มีการใช้วิธีการคุมประพฤติผู้ต้องหาไว้ก่อนที่จะมีการฟ้องคดีผู้ต้องหาต่อศาลซึ่งหากพิจารณาแล้วจะเห็นว่าการชะลอฟ้องโดยทั่วไปพนักงานอัยการไม่มีอำนาจในการสั่งควบคุมตัวผู้ต้องหาเหมือนกับพระราชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ.2545นอกจากนี้การควบคุมตัวบุคคลถือเป็นการจำกัดเสรีภาพของบุคคลอย่างหนึ่ง ดังนั้นองค์กรที่จะใช้อำนาจในการสั่งควบคุมตัวบุคคลได้ควรจะเป็นองค์กรตุลาการ