นิติศาสตร์ไทย: บทวิเคราะห์จากรากฐานในคัมภีร์มานวธรรมศาสตร์ และคัมภีร์พระธรรมศาสตร์

บทคัดย่อ

การศึกษาประวัติศาสตร์ของกฎหมายไทยในอดีต ทำให้ทราบว่า ที่มาของกฎหมาย ได้แก่ คัมภีร์มานวธรรมศาสตร์กับคัมภีร์พระธรรมศาสตร์ ถือเป็นกฎหมายแม่บทที่ให้อำนาจกษัตริย์ในการปกครอง ในการออกกฎหมาย การตัดสินคดี กระบวนการยุติธรรม ตลอดจนระบบชนชั้นของสังคม เหล่านี้คือผลของแนวคิดที่มาจากคัมภีร์ทั้งสอง อย่างไรก็ตาม ในรายละเอียดของแนวคิดและหลักการตลอดจนความแตกต่างของคัมภีร์ทั้งสองดังกล่าว ประเด็นสำคัญที่น่าสนใจ คือ ต้นกำเนิดที่ทำให้เกิดแนวคิดต่าง ๆ ดังกล่าวนี้มีที่มาจากแนวคิดหรือหลักการใดของคัมภีร์ทั้งสองดังกล่าว การศึกษารายละเอียดของแนวคิดและหลักการตลอดจนความแตกต่างของคัมภีร์มานวธรรมศาสตร์กับคัมภีร์พระธรรมศาสตร์ รวมทั้งการทำความเข้าใจถึงเนื้อหาสาระของคัมภีร์ทั้งสอง จะทำให้เกิดความเข้าใจต่อระบบกฎหมายไทยในอดีตจนถึงปัจจุบันได้ชัดเจนมากขึ้น  ในบทความนี้มุ่งนำเสนอผลการค้นคว้าและวิเคราะห์ถึงสาระและความแตกต่างของคัมภีร์ทั้งสองผ่านศาสนาพราหมณ์และพุทธศาสนา โดยมีการโยงมายังตัวบทกฎหมายในอดีตจนถึงปัจจุบันของไทย เพื่อเสริมสร้างและขยายพรมแดนของความคิดทางนิติศาสตร์ไทยในอีกทางหนึ่ง