ปัญหาในการคุ้มครองแรงงานเด็กตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการคุ้มครองแรงงานเด็ก และเพื่อศึกษาหาแนวทางในการปรับปรุงหรือพัฒนากฎหมายตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ให้สอดคล้องกับมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและกฎหมายต่างประเทศ โดยศึกษาจากบทบัญญัติในหมวด 4 เรื่องการใช้แรงงานเด็ก ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กฎหมายระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชนและมาตรฐานองค์การคุ้มครองแรงงานเด็กระหว่างประเทศ ข้อมูลจากรายงานวิจัย วิทยานิพนธ์และเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึกบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองแรงงานเด็ก แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ปัญหาและนำเสนอแนวทางการปรับปรุงหรือพัฒนากฎหมายในพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ให้สอดคล้องกับมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายคุ้มครองแรงงานเด็ก จากการศึกษาพบว่า มีปัญหาในการบังคับใช้ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ในกรณีการคุ้มครองแรงงานเด็กใน 2 ประเด็น ดังนี้ 1) ปัญหาการกำหนดอัตราโทษผู้ฝ่าฝืน ซึ่งการเพิ่มโทษจากเดิมที่มีเพียงโทษปรับและจำคุก ให้มีโทษในการปิดกิจการของสถานประกอบการที่ฝ่าฝืนต่อกฎหมายในการจ้างแรงงานเด็ก จะทำให้ผู้ประกอบการเกิดความเกรงกลัวที่จะกระทำการฝ่าฝืนกฎหมายดังกล่าว ซึ่งเห็นควรให้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานให้เพิ่มอัตราโทษการปิดกิจการในมาตรา 148/1 2) ปัญหาอายุขั้นต่ำของลูกจ้างตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ในมาตรา 44 นั้น เป็นปัญหาที่มีผลต่อประโยชน์โดยตรงของแรงงานเด็ก ซึ่งหากแรงงานเด็กเข้าสู่ตลาดแรงงานโดยที่ยังไม่จบการศึกษาภาคบังคับหรืออายุยังน้อย ย่อมทำให้ขาดการต่อรองและเสียเปรียบในด้านค่าจ้าง ซึ่งจากการศึกษาพบว่า แรงงานเด็กที่มีคุณวุฒิการศึกษาภาคบังคับตามกฎหมาย สามารถเข้าทำงานที่ดีและได้รับค่าจ้างมากกว่าแรงงานที่ยังไม่จบการศึกษาภาคบังคับตามกฎหมาย จึงเห็นควรให้มีการแก้ไขกฎหมายในมาตรา 44 แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยให้เพิ่มอายุแรงงานขั้นต่ำให้เป็นอายุ 16 ปี หรือสำเร็จการศึกษาภาคบังคับตามกฎหมายว่าด้วยการศึกษาของประเทศไทย