ป่าชุมชนดงสามขา: มูลค่าและคุณค่าทางเศรษฐกิจบ้านน้ำแคม อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

             บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อนำเสนอมุมมองในประเด็นดังนี้ ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับป่าชุมชน ป่าชุมชน หมายถึง ที่ดิน และ/หรือ ที่ดินป่าไม้ ที่ชุมชนได้ดำเนินการหรือได้รับอนุญาตตามกฎหมายให้ดำเนินการร่วมกับพนักงานเจ้าหน้าที่ จัดการกิจการงานด้านป่าไม้อย่างต่อเนื่อง ภายใต้กฎหมาย กฏระเบียบ ข้อบังคับ ข้อปฏิบัติและแผนงานที่เกี่ยวข้องซึ่งอาจสอดคล้องกับความเชื่อและวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่นนั้นด้วย การจัดการ หรือดำเนินการดังกล่าว ก็เพื่อการอนุรักษ์ และให้ชุมชนได้ใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ป่าชุมชนดงสามขามูลค่าและคุณค่า ป่าดงสามขาเป็นทรัพยากรที่สำคัญของชาวบ้านน้ำแคม อำเภอท่าลี จังหวัดเลย โดยชาวบ้านน้ำแคมใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนดงสามขา ในการเป็นแหล่งหารายได้เสริม  แหล่งอาหาร  ยารักษาโรค  การใช้ไม้เพื่อประดิษฐ์เป็นเครื่องมือเครื่องใช้และซ่อมแซมที่อยู่อาศัย ทั้งนี้หากพิจารณาความสำคัญของป่าชุมชนดงสามขาที่มีต่อเศรษฐกิจของชาวน้ำบ้านแคม อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย โดยใช้ตัวเลขรายได้ที่เกิดจากการประเมินมูลค่าป่าชุมชนดงสามขา จะพบว่า ป่าชุมชนดงสามขามีมูลค่าการใช้ประโยชน์ทางตรง (มูลค่าที่ได้จากการขายของป่า) คิดเป็น 7,782,817.92 บาท  ซึ่งสามารถสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านน้ำแคมคิดเป็นมูลค่าสูงโดยเฉลี่ยถึง 17,836.71 บาท/ครัวเรือน/ปี หรือคิดเป็นร้อยละ 8.43 ของรายได้โดยเฉลี่ยต่อครัวเรือน โดยหน่อไม้คือพืชเศรษฐกิจหลักที่ได้จากป่าซึ่งสามารถสร้างรายได้สูงถึง 16,599.51 บาท/ครัวเรือน/ปี  ในส่วนของมูลค่าการประเมินการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนในทางอ้อม (การใช้น้ำเพื่อการผลิตสินค้าเกษตรอื่นๆ) ป่าดงสามขาสามารถสร้างประโยชน์ให้แก่บ้านน้ำแคมโดยการใช้น้ำไปใช้ในการผลิตสินค้าเกษตร เช่น ข้าว ยางพารา และมันสำปะหลัง คิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 538,290.09 บาท ซึ่งจากตัวเลขดังกล่าวนำมาซึ่งความภาคภูมิใจของชาวบ้านน้ำแคม  และเป็นแรงกระตุ้นให้เกิดการอนุรักษ์และหวงแหนป่าชุมชนแห่งนี้เพื่อการใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน การเพิ่มมูลค่าป่าชุมชนดงสามขา จากความอุดมสมบูรณ์และความแตกต่างของผืนป่าชุมชนดงสามขาสามารถที่จะพัฒนาและส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อสร้างรายได้เพิ่มเติมให้แก่ชุมชนได้  ทั้งนี้เนื่องจากป่าชุมชนดงสามขามีความโดดเด่นในเชิงนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ นอกจากนั้นแล้วจังหวัดเลยเป็นหนึ่งในจังหวัดที่อยู่ในโครงการ "12 เมือง ต้องห้าม.....พลาด"  ซึ่งเป็นกิจกรรมของรัฐบาลที่ให้การสนับสนุนเพื่อใช้ในการกระตุ้นการท่องเที่ยว ซึ่งถือเป็นโอกาสที่จะนำมาซึ่งการพัฒนาป่าดงสามขาให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวได้ในอนาคต