การสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง

บทคัดย่อ

                การวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการดำเนินชีวิตวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ การปรับตัวที่เกิดขึ้นจากการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิง และแนวทางการสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง กลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ จำนวน 20 คน ใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างในการเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน เมษายน – กรกฎาคม พ.ศ. 2562 โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า

                1. รูปแบบการดำเนินชีวิตวัยรุ่นหญิงก่อนมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศคือ การมีแฟน การใช้เฟสบุ๊ค และการอยู่ด้วยกันสองต่อสองกับแฟน พฤติกรรมเหล่านี้ทำให้เกิดความใกล้ชิด ไว้วางใจ อยากรู้อยากลอง และไม่กล้าปฏิเสธนำไปสู่การมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศและตั้งครรภ์ ซึ่งการตั้งครรภ์ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และสังคมแก่วัยรุ่นหญิง เมื่อทราบว่าตั้งครรภ์วัยรุ่นหญิงจะแก้ไขปัญหาโดยการบอกให้พ่อแม่ตนเองและฝ่ายชายทราบต่อจากนั้นจึงมีการสมาและพาวัยรุ่นหญิงไปฝากครรภ์

               2. การปรับตัวที่เกิดขึ้นจากการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิงหลังจากตั้งครรภ์วัยรุ่นหญิงสามารถปรับตัวได้ดีทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ร่างกาย อัตมโนทัศน์ บทบาทหน้าที่ และการพึ่งพาระหว่างกัน เนื่องจากได้รับความช่วยเหลือและการให้อภัยจากพ่อแม่ ได้รับการดูแลเอาใจใส่จากฝ่ายชายทำให้วัยรุ่นหญิงมีกำลังใจเลิกโทษตัวเองหันมาดูแลตัวเอง และมีการวางแผนการดำเนินชีวิตในอนาคต

               3. แนวทางการสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศสำหรับวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยงประกอบด้วย 2 ประเด็น คือ 1) แนวทางในการให้ความช่วยเหลือวัยรุ่นหญิงที่มีพฤติกรรมเสี่ยง พบว่าแนวทางในการให้ความช่วยเหลือจากการทำกลุ่มตรงกับความต้องการของวัยรุ่นหญิงที่เป็นผู้ให้ข้อมูลคือ การให้กำลังใจ การให้อภัย การส่งเสริมเรื่องอาชีพในการหารายได้ และมีโอกาสในการศึกษาต่อ 2) แนวทางในการป้องกันการมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศของวัยรุ่นหญิงได้แก่  การมีทักษะการปฏิเสธ ซึ่งจะเกิดขึ้นได้นั้นครอบครัวและครู จะต้องช่วยกันสื่อสารเรื่องเพศอย่างสร้างสรรค์เริ่มตั้งแต่วัยเด็ก