การรักษาโรคในแบบคติชนวิทยา : กรณีหมอสมุนไพร และหมอรักษาเริมในเขตตำบลบางจาก จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

งานวิจยั นีม้ งุ่ ศกึ ษาพิธีกรรมและคาถาการรกั ษาโรคในแบบคติชนวิทยาของหมอพืน้ บา้ นในเขตตาํ บลบางจาก จังหวัดนครศรีธรรมราช
โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกต กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักคือ หมอสมุนไพร หมอรักษาเริมและผู้ป่วยทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ
ด้วยการวิเคราะห์ตามแนวคิดคติชนด้านการสื่อสารการแสดงและแนวคิดคติชนด้านบทบาทหน้าที่ในการอธิบายบทบาทการรักษาโรคใน
แบบคติชนวิทยา ผลการศึกษาพบว่า หมอสมุนไพร และหมอรักษาเริมหมอในขอบเขตการวิจัย มีการประกอบพิธีกรรมการรักษา โดย
ช่วงแรกเป็นการสวดบูชาพระรัตนตรัยและการระลึกถึงครูผู้มอบวิชาความรู้ ช่วงที่สองเป็นการท่องคาถากำกับยาที่ใช้ในการรักษา
ช่วงที่สามเป็นการบอกข้อห้ามและข้อปฏิบัติสำหรับผู้ป่วย
ทั้งนี้คาถาและพิธีกรรมที่ใช้ในการรักษาโรคมีบทบาทในการสร้างความมั่นคงในชุมชน โดยชุมชนได้มีการแพทย์พื้นบ้านเป็นของ
ตนเอง เป็นการช่วยเหลือเกื้อกูลกันภายในชุมชน หมอพื้นบ้านมีความสำคัญไม่เพียงแต่รักษาโรคเท่านั้นแต่ยังเป็นที่ปรึกษาให้กับ
ชาวบ้านในชุมชนด้วย และมีบทบาทในการสร้างความมั่นคงทางด้านจิตใจให้แก่ผู้ป่วยผ่านองค์ประกอบของพฤติกรรมและวัตถุสัญลักษณ์
ในพิธีกรรมที่อ้างถึงพระพุทธศาสนา ครูผู้มอบวิชาความรู้ และคาถาที่ใช้ในการักษาโรค